نشست هم‌اندیشی تدوین استراتژی صنعت لوازم خانگی

[su_image_carousel source=”media: 3548″ crop=”16:9″ spacing=”no” align=”center” arrows=”no” dots=”no” link=”lightbox” autoplay=”15″ outline=”no”]

نشست هم‌اندیشی صاحبان صنایع با مدیران وزارت صنعت، معدن و تجارت در‌خصوص تدوین استراتژی صنعت لوازم‌خانگی ایران در افق ۱۴۰۴ برگزار شد. در این جلسه فعالان و بزرگان این صنعت درباره لزوم تعریف این استراتژی، عملیاتی و اجرایی شدن آن و همچنین مسائل و مشکلات مبتلابه این صنعت به بحث و تبادل نظر پرداختند.

به گزارش روابط عمومی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، در ابتدای این نشست که در سالن اجتماعات کارآفرینان خانه تشکل‌های اتاق بازرگانی تهران برگزار شد، «عباس هاشمی» دبیر کل انجمن به صحبت پرداخت.

وی یادآور شد:‌ در حدود سال ۹۴ وزارت صمت به تلاش برای تدوین استراتژی برای صنعت لوازم خانگی پرداخت که در آن صادرات سه میلیارد دلاری برای افق ۱۴۰۴، تشکیل سه تا چهار برند در کلاس جهانی و رسیدن به مقام دوم منطقه در این صنعت دیده شده بود.

هاشمی بیان داشت:‌ در همان جلسات با توجه به شرایط وقت سیاسی و اقتصادی کشور، ایراداتی به آن استراتژی وارد شد و در عمل هیچ وقت رنگ و بوی اجرایی به خود نگرفت.

وی به جلسه بیست و سوم بهمن ماه امسال با حضور «آقا محمدی» عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و «مهدی صادقی نیارکی»‌ معاون امور صنایع وزارت صمت اشاره کرد که در آن بر لزوم تدوین استراتژی برای این صنعت، همچنین ارائه راهکارهای توانمندسازی تولید و صادرات غیرنفتی تاکید شد.

هاشمی خاطرنشان کرد:‌ در نهایت مقرر شد انجمن صنعت لوازم خانگی ضمن برگزاری جلساتی با اعضای انجمن، نقشه راه و برنامه اجرایی خود را برای توسعه همکاری های مشترک شرکت‌ها، افزایش بهره وری، جهش تولید، توقف مونتاژکاری، توسعه صادرات، تولید محصولات جدید و سازماندهی زنجیره ارزش تامین ارائه دهد و در نهایت جمع‌بندی آرا و نظرات به وزارت صمت ارسال شود.

وی با بیان اینکه در شرایط فعلی سیاسی بین‌المللی، هنوز استراتژی اقتصادی کشور مشخص نیست، تاکید کرد:‌ در این شرایط تمرکز بر یک مدل و اقتباس از آن، می‌تواند رانت‌زا باشد و همچنین ایجاد برند یا برندهای ملی ساز و کار ویژه خود را می‌طلبد.

دبیر کل انجمن صنایع لوازم خانگی در ادامه، به مزیت‌های بنگاه‌های کوچک و متوسط (SME) اشاره کرد و گفت: این بنگاه‌ها محرک کارآفرینی بوده، اشتغال و تنوع تولید بالایی دارند، رقابت پذیر بوده و چابک عمل می‌کنند و عمده آنها دانش بنیان هستند.

وی تصریح کرد:‌ این بنگاه‌ها با عدم تأثیرپذیری از تحریم‌ها، از شرایط خوبی برخوردارند و همچون شرکت‌ها و واحدهای بزرگ نیستند که با خروج خارجی‌ها از کشور، دچار دردسر شده و اشتغال و تولیدشان کاهش یابد.

هاشمی ادامه‌ داد: اعتقاد این انجمن این است که برندسازی نمی‌تواند به صورت دستوری و حاکمیتی اتفاق بیفتد، بلکه نیازمند یک سری الزامات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است و دولت و وزارت صنعت باید به بسترسازی کار بپردازد.

بازار ۳۷ میلیارد دلاری لوازم خانگی در کشورهای همسایه و منطقه

در این نشست، مدیرکل دفتر صنایع برق، فلزی و لوازم‌خانگی وزارت صمت تصریح‌کرد: این صنعت با وجود همه تحریم‌ها و مشکلات توانسته در دو سال و نیم گذشته با قاطعیت به حرکت رو به رشد خود ادامه دهد، البته با ممنوعیتی که در واردات لوازم‌خانگی اعمال شد آحاد مردم نیز با همکاری و حمایت از این صنعت، رشد آن را رقم زدند.

«کیوان گردان»، به وجود بازار ۳۷ میلیارد دلاری لوازم خانگی در کشورهای همسایه و منطقه و ظرفیت پنج میلیارد دلاری بازار داخلی اشاره کرد و گفت: درصددیم با فراهم کردن شرایط، سهم بیشتری از این بازار را به خود اختصاص دهیم.

وی خاطرنشان‌کرد: در این راستا در تلاشیم از ظرفیت‌های حوزه‌های اقتصادی دفتر رهبر معظم انقلاب و نهاد ریاست جمهوری نیز به این منظور استفاده کنیم.

مدیرکل دفتر صنایع برق، فلزی و لوازم‌خانگی وزارت صنعت ادامه‌داد: به این منظور تهیه و تدوین سند راهبردی برای افق ۱۴۰۴ در دست اقدام است که فارغ از تغییر و تحول دولت‌ها به ادامه مسیر بپردازد.

پتانسیل تولید ۲۵ میلیون دستگاه لوازم خانگی

در این جلسه، «سید مهدی  نیازی» مشاور عالی و دستیار ویژه معاون امور صنایع وزارت صمت نیز گفت: این وزارتخانه به دنبال تدوین استراتژی برای صنعت لوازم خانگی نیست و اصلا قرار نیست دولت کاری انجام داده یا برند ملی ایجاد کند.

وی بیان‌داشت: استراتژی این صنعت باید از سوی فعالین این حوزه و در راستای سیاست‌های کلان مشخص شود تا با رفع موانع از سوی دولت اجرایی و عملیاتی شود.

نیازی افزود: به اعتقاد وزارت صمت پتانسیل لازم برای افزایش تولید از ۹ میلیون دستگاه به ۲۵ میلیون دستگاه لوازم خانگی وجود دارد و دولت باید فقط موانع را از سر راه تولید و صادرات بر دارد.

وی خاطرنشان‌کرد: اکنون با توجهات معاونت اقتصادی دفتر بیت رهبری و همچنین دفتر نهاد ریاست جمهوری، توجه ویژه‌ای به بخش لوازم خانگی وجود دارد که فرصتی برای فعالان این صنعت است.

تولیدکنندگان چه گفتند؟

در این جلسه، “محمدزاده” مدیر عامل گروه صنعتی الکترو استیل اظهار داشت:‌ با توجه به وضعیت خاص سیاسی و اقتصادی کشور، نمی‌توان کشوری نظیر کره جنوبی را الگوی خود قرار دهیم.

وی تأکید کرد: ‌اگر بخواهیم با برندسازی خود را محدود به یکی دو برند اصلی کنیم، به راحتی در آینده تحت تأثیر فشار تحریم‌های احتمالی قرار خواهیم گرفت، این در حالی است که با شرایط کنونی ردیابی همه فعالان تولیدی و اقتادی برای دشمنان میسر نیست.

در ادامه «تهرانچی» مدیرعامل شرکت نانیوا به بیان مزایای ‌SMEها پرداخت و گفت: خلق ارزش افزوده بیشتر، رقابت‌پذیری بیشتر، پرداخت مالیات بیشتر و راحت‌تر و تصمیم‌گری آسانتر، از جمله این ویژگی‌هاست.

وی پیشنهاد کرد:‌ کشور چین به عنوان الگوی صنعت لوازم خانگی ما قرار گیرد که ۹۸ درصد صنایع آن را صنایع کوچک تشکیل داده و بیش از ۹۵ درصد صادرات را همین شرکت‌ها در اختیار دارند.

بازرس هیئت مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی تصریح کرد: در این صنعت می‌توانیم برندهای بزرگ داشته باشیم، اما نیازی نیست در این راستا‌SME ها را فدا کنیم.

“سلیمانی” مدیرعامل شرکت نیک‌کالا در این نشست بیان داشت: صنعت لوازم خانگی یکی از پرپتانسیل‌ترین صنایع داخلی کشور است و دولت باید به بسترسازی توسعه این صنعت بپردازد.

وی افزود: شاید بهتر باشد دولت در ابتدا به رفع و رجوع برخی غل و زنجیرهایی که به پای این صنعت بسته شده، مثل مشکلات تأمین اجتماعی، مالیات، تأمین ورق‌های فولادی و بسیاری مشکلات و موانع موجود پرداخته و سپس برای چند برابر شدن تولید و جهش صادراتی آن نقشه راه تدوین نماید.

“پرویز کلباسی” مدیرعامل شرکت سیماران نیز برندسازی و تجمیع واحدها را به مثابه گرفتن آزادی فکر، اختیار و عمل از مجموعه‌ها توصیف کرد.

وی، نمونه مشابه آن را راه اشتباهی برشمرد که صنعت خودروسازی پیموده و امروز با بیش از ۶ دهه قدمت جایگاهی در صادرات ندارد و گفت:‌ به نظر می رسد دولت می‌خواهد همان بلا را بر سر صنعت لوازم خانگی بیاورد.

کلباسی عملی‌شدن برندسازی در صنعت لوازم خانگی را غیرعملی برشمرد که امکان رشد را به کشور نخواهد داد.

“ابهری” مدیرعامل شرکت ناسیونال ایران نیز گفت: اجرای برندسازی به صورت دستوری امکانپذیر نیست، بلکه باید زیرساخت‌های آن فراهم شود.

وی به طرح این پرسش پرداخت که آیا واقعا برندهای بزرگی در کشور وجود دارند که سایر شرکت‌ها باید در آنها ادغام شوند، یا حقیقت این است که آنها را بزرگ جلوه داده‌ایم؟!

ابهری نیز با اشاره به عدم توفیق صنعت خودرو، تصریح کرد: «آزموده را آزمودن خطاست» و امروز صنعت خودرو چه سهمی در صادرات دارد که بخواهیم همین نسخه را برای صنعت لوازم خانگی بپیچیم؟

وی تأکید کرد: بازار محل رقابت است و به صورت دستوری حرکت نمی‌کند، در صادرات نیز باید بتوانیم رقابت کنیم.

مدیرعامل شرکت ناسیونال ایران با بیان اینکه مخالف برندسازی هستیم، به طرح این پرسش پرداخت که اگر فردا روزی در برندسازی ناموفق بودیم، خسارت آن را چه کسی خواهد پرداخت؟

علیرضا عراقی نائب رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی ایران و مدیرعامل شرکت تکبان کنترل انرژی موانع و مشکلات این صنعت را بسیار عدیده خوانده و اظهار داشت: دولت می‌بایست موانع و شبیخون‌هایی که هر روز برسر تولید می‌آید را از سر راه بردارد چرا که ما سربازان جبهه جنگ اقتصادی در مسیر تولید بدون سلاح و مهمات در حال جنگیدن با ابر تحریم‌های داخلی و خارجی چراغ تولید را همواره روشن نگاه داشتیم و اگر دنبال منفعت طلبی شخصی بودیم خیلی زودتر از اینها در جاهای دیگر سرمایه‌گذاری کرده بودیم.

رئیس دپارتمان قطعه‌سازان انجمن صنایع لوازم خانگی ایران تأکید کرد: دولت بایستی اول نگاهش را بشوید و با تولیدکنندگان مهربانتر باشد تا ما نیز که با جان و دل تولید را حفظ نموده‌ایم، برای جهش صادرات قدم برداریم و بهترین نقشه راه را تحویل دهیم. وی بار دیگر به توسعه قطعه‌سازی در کشور تأکید کرده و اظهار داشت: برندسازی ساز و کار خودش را دارد و زیرساخت‌های خود را می‌طلبد که اولین زیرساختش تعمیق ساخت داخل است.

“فرهاد کیایی”، مدیرعامل شرکت قطعه‌سازی نوآور ارتباط صنعت با بیان اینکه صعت لوازم خانگی تا اواخر دهه ۷۰ در انحصار هفت تا هشت شرکت بود، تصریح کرد: نگاه ایدئولوژیکی و سیاسی حاکم بر کشور، مخاطراتی در برخی حوزه‌های اقتصادی به وجود آورد که در نهایت حذف این شرکت‌ها را رقم زد.

وی، نبود پلتفرم مشترک در لوازم خانگی را ضعفی برای این صنعت برشمرد و گفت:‌ اکنون برخی شرکت‌ها از شرق آسیا و برخی دیگر از اروپایی‌ها گرته‌برداری می‌کنند و همین مسئله موجب بروز چالش‌هایی در داخلی‌سازی محصولات می‌شود.

“قنادان” مدیرعامل شرکت تکوین الکتریک نیز اظهار داشت: هرگونه انحصار به زیان صنعت است و نظیر چنین موضوعی را در سال‌های گذشته در فعالیت انحصاری همراه اول در کشور شاهد بودیم که حتی سامانه پیامکی را برای مشتریان فعال نمی‌کرد.

وی تأکید کرد: راه ارتقای این صنعت از تنوع برند و تمرکز بر‌SME ها به عنوان هسته‌های چابک آن می‌گذرد.

“سلطانی”، معاون مدیرعامل شرکت پاکشوما نیز به طرح این پرسش پرداخت که در شرایط کنونی، آیا بدنه صنعت لوازم خانگی نمی‌تواند فعالیت کند که به فکر برندسازی افتاده‌ایم؟

وی با اشاره به تحریم‌ها، هشدار داد: دستاوردها و توانمندی‌های خوبی در سال‌های گذشته حاصل شده که نباید به راحتی آنها را از دست بدهیم.

سلطانی تأکید کرد: مراقب باشیم برند ملی تبدیل به انحصار ملی نشود و اگر برند ملی ساختیم، آنگاه الزامات پایداری و تداوم آن چیست؟

“پهلوانی” نماینده شرکت آبسال نیز افزایش صادرات را فقط از طریق ارتقای کیفیت محصولات امکانپذیر برشمرد و یادآور شد: در فضای کنونی، اقداماتی نظیر ورود ۴۲۰ کانتینر CBU شرکت بوش به کشور توجیه پذیر نیست.

وی بیان داشت: تولید باید دارای برنامه باشد و CKD کاری نیز هیچ وقت ما را به هدف نزدیک نمی‌کند.

“ایزدپناه” مدیرعامل استیل البرز نیز گفت:‌ برای توسعه صادرات چند اقدام اساسی مورد نیاز است که نخستین آنها، توانایی افتتاح شعب شرکت‌ها و حساب بانکی در بازارهای هدف است؛ موضوعی که جزو ماموریت‌های وزارت امور خارجه است.

این عضو هیئت مدیره انجمن تأکید کرد:‌ در عین حال باید بتوانیم برای صادرکنندگان ضمانت نامه دولتی صادر کنیم تا به واسطه آن فاینانس و منابع مالی لازم را دریافت کنند تا جهش صادراتی را به دنبال داشته باشد.

ایزدپناه همچنین خواستار عقد تعرفه‌های ترجیحی مناسب با کشورهای هدف صادراتی شد.

وی با توصیف کره‌ای به شرکت‌های نوآور و آلمانی‌ها به شرکت‌های فناور، تصریح کرد:‌ باید تکلیف ما از تعریف برند ملی مشخص باشد و اینکه بدانیم کالای ایرانی دارای چه مشخصه‌ای است؟

“لطفی”، نماینده شرکت هیمالیا نیز طی سخنان کوتاهی، یادآور شد: عدم ثبات اقتصادی به ورشکستگی بسیاری شرکت‌ها انجامیده و به طور نمونه با وجود قیمت ABS که رشد هفت برابری تجربه کرده، مانده‌ایم که ادامه کار بدهیم یا خیر؟

“نوری”، نماینده شرکت امرسان نیز با اشاره به کشور ترکیه که در صنعت لوازم خانگی آن ۱۴۴ شرکت بزرگ و ۵۰ شرکت خیلی بزرگ فعالیت می‌کنند، افزود: ۶ برند بزرگ از بین این ۵۰ شرکت انجمنی تشکیل داده‌اند و تحت عنوان Turk Best  فعالیت می‌کنند، ما نیز باید ببینیم در تعریف برند ایرانی به چه می‌خواهیم برسیم؟

وی پیشنهاد کرد: در این راستا اقدامات فازبندی شده، مطالعات راهبردی انجام شود، تعیین استراتژی و اهدف صورت پذیرد و در نهایت به سرمایه‌گذاری و مشارکت اقدام شود.

“داود فراهانی”، مدیرعامل شرکت جهان کریستال نیز گفت: متأسفانه در کشور اصلا استراتژی صنعتی تعریف نشده است.

وی افزود: در حالی که کره جنوبی به مدت ۱۲ سال درب‌های کشورش را به روی خارجی‌ها بست و مردم نیز همراهی کردند، اما فردا با رفع تحریم‌ها مطمئنیم که درهای کشور به روی واردات باز می‌شود.

فراهانی تصریح کرد:‌ توجه به پدافند عامل به ما تأکید می‌کند که‌SME ها را از بین نبریم.

عضو هیئت مدیره انجمن پیشنهاد داد:‌ لایحه‌ای تنظیم و به مجلس ارسال شود که تا چند سال جلوی واردات گرفته شود تا تولیدکنندگان و صنعتگران داخلی نیز با قوت برنامه‌های به روزرسانی و داخلی‌سازی را دنبال کنند.

مدیرعامل جهان کریستال تأکید کرد: برندسازی از یک اقتصاد سالم و نه اقتصاد رانتی می‌گذرد.

وی با اشاره به رد شدن لایحه بودجه از سوی مجلس، خواستار آن شد تا مسئولان برای مدتی دست از سر این صنعت بردارند تا ببینیم تکلیف اقتصاد چه می‌شود؟

در خاتمه آقای مهندس دانیالی رئیس هیئت مدیره انجمن اظهار داشتند: ضمن تشکر از همکاری و حضور اعضا محترم و مسئولین وزارت صمت، برای روشن شدن بحث باید اول توسعه اقتصادی را تعریف کنیم؛

به تعریف پرفسور فرانسیس فوکویاما:

” من توسعه اقتصادی را به سادگی افزایش سرانه تولید ناخالص داخل (GDP) طی زمان تعریف می‌کنم.”

درحالیکه درآمد سرانه ملی طی ۴۰ سال گذشته حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است، آیا می‌توان با همین الگو به رشد و توسعه دست یافت؟ آیا در اقتصادی که نه تنها در حال رشد نبوده بلکه با رشد منفی دست در گریبان است، می‌توان صنعت لوازم خانگی را به رشد پایداری رسانید؟

برای رشد و توسعه اقتصادی نیاز به توسعه سیاسی، حاکمیت قانون، دمکراسی و توسعه اجتماعی خواهیم داشت.(حکمرانی خوب)

بدون حکمرانی خوب هم می‌توان به توسعه و رشد اقتصادی رسید، اما نیاز به حداقل دولت مقتدر و معتقد به توسعه اقتصادی و برداشتن موانع توسعه اقتصادی و کمک‌کننده آن می‌باشد.

مثال‌های عینی آن توسعه اقتصادی در چین، سنگاپور ، امارات می‌باشند. به قول کولیر “من این واقعیت را بدیهی می‌دانم که سطح خاص و معین اولیه ای از ظرفیت دولت شرط ضروری و محتوم هر درجه از رشد اقتصادی است.”

برای رشد و توسعه صنعت لوازم خانگی نیاز به رشد و توسعه صنعت، رشد و توسعه  اقتصادی و توجه به الزامات رشد و توسعه اقتصادی از ضروریات آن می‌باشد.

برای قدم‌های اولیه بیاییم با متر و مقیاس قابل اندازه‌گیری و برای کم کردن سالیانه ۱۰ واحد از شاخص‌های زیرین اقدام کنیم.

۱- کم کردن شاخص سهولت کسب و کار از رتبه ۱۲۷ از ۱۹۰ کشور در سال ۲۰۲۰

۲- شاخص رقابت پذیری از ۹۹ از ۱۴۱ کشور (سال ۲۰۱۹)

۳- شاخص درک فساد رتبه ۱۴۶ از ۱۸۰ کشور (سال ۲۰۱۹)

۴- کاهش تورم از ۴۱ درصد فعلی و کم کردن سالیانه ۱۰ درصد از آن

۵- رسیدن به رشد اقتصادی مثبت سالیانه ۴ درصد به جای رشد اقتصادی منفی

جمع بندی جلسه

مهندس دانیالی جمع بندی جلسه را به شرح زیر اعلام داشتند:

۱- تلاش برای حل مشکلات کلان توسعه و رسیدن به توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی

۲- بهبود شاخص های کلان اقتصادی و کم کردن سالیانه آنها

۳-  الگوی توسعه و حمایت از SME ها

۴-  استفاده از الگوی کشورهای پیشرفته و تطابق آن با شرایط داخلی

۵- حمایت دولت و حاکمیت از کل صنعت لوازم خانگی، رقابت سالم و شفاف آنها و حمایت از رشد طبیعی شرکت‌های برتر

۶-  کمک به صنعت به صورت شفاف و مشخص و جلوگیری از توزیع هر گونه رانت

۷- حمایت از رشد و توسعه اقتصادی، رفع موانع و مشکلات صنعت لوازم خانگی، تامین نیاز داخل و گرفتن سهم ۵/۲ میلیارد دلاری کالای قاچاق در بازار  و توسعه صادرات