بر اساس آنچه در نشست کمیسیون مدیریت واردات اتاق ایران مطرح شد، با اجرای طرح عرضه امتیاز صادراتی در سامانه معاملات بازار ارز تجاری، فقط یک بازار ارز خواهیم داشت. در این طرح، صادرکنندگان می‌توانند ارز حاصل از صادرات خود را در بستر سامانه عرضه کرده و امتیاز صادراتی خود را به واردکنندگان مشمول بفروشند. این فرآیند جایگزین صف تخصیص ارز می‌شود و بانک مرکزی نیز هیچ دخالتی در بازار نخواهد داشت. قیمت امتیازها مستقل از نرخ ارز است و هدف اصلی، تسهیل و شفاف‌سازی تخصیص ارز و حذف رانت در بازار ارز است.
به گزارش انجمن ملی صنایع لوازم خانگی ایران به نقل از اتاق ایران آنلاین، بررسی سامانه بهین‌یاب و تاثیر آن در بهینه‌سازی تعرفه‌های صادرات و واردات و نیز تشریح و بررسی طرح جدید تخصیص ارز بر اساس امتیاز، دو موضوع کلیدی مورد بررسی در نشست روز یکشنبه ۲۹ تیرماه کمیسیون مدیریت واردات اتاق ایران بود.
احمدرضا فرشچیان، رییس کمیسیون مدیریت واردات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی در نشست این کمیسیون که در محل اتاق ایران برگزار شد، گفت: سامانه بهین‌یاب طراحی شده است تا در موارد اضطرار و در زمانی که سهمیه ارزی وزارت صمت کاهش پیدا می‌کند، بتوانند ورود یک سری کالاها را محدود یا ممنوع کنند و درباره میزان تخصیص ارز نیز بر اساس منابع و مصارف، تصمیم حاکمیتی گرفته شود.
فرشچیان درباره اجرای عرضه امتیاز صادراتی نیز گفت: در مبحث بازار مبادله ارز و طلا، بیش از یکسال بود که بر سر راهکارهای برگشت ارز اشخاص، با بازار مبادله ارز و طلا درگیر بودیم و آنها روش‌هایی را طراحی کرده بودند که به نظر ما به هیچ عنوان جوابگو نبود؛ تا اینکه بالاخره راهکار چهارمی را به شرایط برگشت ارز اضافه کردند که مورد بحث واردکنندگان نیز قرار گرفت که ارز به صورت فیزیکی جابجا نشود و به صورت سامانه‌ای بین واردکننده و صادرکننده تبادل پیدا کند.
رییس کمیسیون مدیریت واردات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران خاطرنشان کرد: سال‌ها صادرکنندگان بر روی این مطلب تاکید داشتند که نرخ ارز بازار نیما جوابگوی ما نیست و اینها را حالا بانک مرکزی در قالب یک امتیاز صادراتی آورده است که این تفاوت را بگیرد که اصل نرخ پایه ارزی تغییر نکند و آن امتیازها تغییر کند و به هر کالایی، متفاوت امتیاز خواهد داد.
او افزود: با این کار می‌خواهند در بحث واردات یک افزایش نرخ ارز یا قیمت تمام‌شده کالایی داشته باشند تا با آن بتوانند مدیریت بیشتری داشته باشند. حال چقدر موفق خواهند بود، به این برمی‌گردد که بر اساس آنچه که می‌گویند واقعا عمل کنند.
در ادامه نشست، گلناز نصراللهی، مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در سخنان خود ضمن تاکید بر اینکه دولت و وزارت صمت به دنبال آن هستند که کمترین دخالت را در فعالیت‌های صادرکنندگان و واردکنندگان داشته باشند، گفت: بهینه‌سازی تعرفه‌های واردات از اولویت‌هایی است که در سامانه بهین‌یاب مدنظر بوده است. بر این اساس مشخص می‌شود که سقف تعرفه‌ها چقدر باشد.
وی ادامه داد: سقف تعرفه‌ها هم بر اساس آنچه در سال‌های گذشته مشخص شده است، تعیین می‌شود و بر اساس آن تعیین می‌کنیم که به عنوان مثال، سقف تعرفه واردات یک کالا چقدر باشد و این سقف بر اساس تعرفه سال‌های گذشته برآورد می‌شود.
نصراللهی در ادامه تاکید کرد: این سقف همیشگی و ثابت نیست و انعطاف‌پذیر و قابل تغییر است.
این مقام وزارت صمت تاکید کرد که البته درباره کالاهایی که واردات آنها ممکن است تولید داخل را با مشکل مواجه کند حساسیت‌هایی وجود دارد اما در مورد دیگر کالاها هیچ مشکل و حساسیتی نیست و علی‌القاعده کسی هم با واردات آنها مشکلی ندارد.
وی در ادامه افزود: سقف تعرفه‌ها هم مشخص شده است و همه تعرفه‌های و میزان آنها پیاده‌سازی شده است.
پرداخت ارز بر اساس امتیاز
در ادامه نشست، دکتر امیرحسین شکوهی مدیر اداره نظارت ارز بانک مرکزی به ارائه توضیحاتی درباره امتیازهای صادرات و ورادات و تخصیص ارز بر اساس میزان امتیاز پرداخت؛ موضوعی که بسیاری از حاضران درباره آن سوالاتی داشتند.
وی افزود: این امتیازها موضوع جدیدی نیست و قبلا هم تجربه مشابه داشته‌ایم که همان «واریزنامه» بوده است.
شکوهی ادامه داد: در این طرح کسی که امتیاز را خریداری می‌کند، در زمانی کوتاه ارز را خواهد داشت و دیگر چیزی با عنوان صف تخصیص ارز نخواهیم داشت.
مدیر اداره نظارت ارز بانک مرکزی در ادامه ضمن بر شمردن چهار روش برای خرید امتیاز و تهیه ارز تاکید کرد که در جلسه‌ای جداگانه این روش‌ها به طور مشروح برای اعضا توضیح داده خواهد شد.
شکوهی ادامه داد: با اجرای این طرح فقط یک بازار ارز خواهیم داشت و همچنین قیمت امتیاز هم هیچ ارتباطی به نرخ ارز ندارد. همچنین در این فرآیند به صادرکنندگان، این اجازه داده شده است ضمن عرضه ارز حاصل از صادرات خود در بستر سامانه مزبور، امکان فروش امتیاز صادراتی خود را به واردکنندگان مشمول که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی تعیین می‌شوند، داشته باشند.
وی تاکید کرد که بانک مرکزی هم هیچ ورودی به این بازار نخواهد داشت. وی در پاسخ به سوال یکی از اعضا تاکید کرد که محال است کسی امتیاز بخرد اما موفق به خرید ارز نشود و ارز به او تخصیص نیابد.
