در وبینار بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تجاری ایران و هند که با همکاری اتاق بازرگانی تهران و اتاق بازرگانی و صنایع PHD هند برگزار شد، چالش‌ها و مشکلات موجود مطرح و مورد بررسی قرار گرفت و فعالان اقتصادی بخش خصوصی مشکلات خود را مطرح کردند تا از طریق اتاق‌های بازرگانی مورد پیگیری قرار گیرد.
وبینار فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تجاری صنایع هند در ایران با همکاری اتاق بازرگانی تهران و اتاق بازرگانی و صنایع پی‌اچ‌دی (PHD) هند برگزار شد. در این وبینار علاوه بر جمعی از فعالان اقتصادی و صنعتی ایران و هند، روسا و معاونان امور بین‌الملل دو اتاق، نمایندگانی از سفارت دو کشور و همچنین رئیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق تهران حضور داشتند و سخنانی در ارتباط با الزامات توسعه دو کشور بیان کردند.
چالش‌های روابط اقتصادی ایران و هند
رئیس اتاق بازرگانی تهران در این نشست با اشاره به این که برگزاری چنین رویدادهایی نشانه علاقمندی و تمایل بخش خصوصی دو کشور بر توسعه روابط دوجانبه تجاری و اقتصادی است، عنوان کرد برخی چالش‌ها و مشکلاتی که در روابط تجاری دو کشور وجود داشته، در سال‌های اخیر تشدید شده است.
مسعود خوانساری تاکید کرد که شرایط مراودات تجاری ایران و هند در حال حاضر نیازمند تلاش هر دو طرف برای دستیابی به راهکارها و استراتژی‌های برای تسهیل تجارت بین دو کشور است. او افزود: مشکل اصلی و مهم در توسعه تجارت دوجانبه، انتقال پول و مشکلات ناشی از فقدان روابط بانکی است. تاکنون چندین دور مذاکرات برای تاسیس شعب بانکی و همچنین مبادله با سازوکار پرداخت با روپیه انجام گرفته که متاسفانه به نتیجه نهایی منتج نشده است.
خوانساری تاکید کرد که شرایط کنونی نشان می‌دهد نیاز است این مذاکرات از سر گرفته است و اتاق بازرگانی تهران نیز آمادگی دارد تمام توان فنی و کارشناسی خود را برای ایجاد سازوکار تجارت با ارزهای محلی دو کشور برای حصول نتیجه در اختیار تیم‌های مذاکره‌کننده قرار دهد.
رئیس اتاق بازرگانی تهران افزود: علاوه بر این لازم است ایران و هند یک خط اعتباری برای حمایت از بخش‌های صادراتی اولویت‌دار خود با هدف کاهش پیچیدگی‌های بوروکراسی تجاری راه‌اندازی کنند.
او دومین نگرانی خود را معطوف به مساله اجرا نشدن توافق‌نامه تجارت ترجیحی بین دو کشور از سال ۲۰۱۹ دانست و گفت: ضروری است هر دو طرف برای تغییر فهرست کالاهای این توافق‌نامه، مذاکره داشته باشند. می‌دانیم که مذاکراتی در جریان است اما فرآیند آن باید سرعت بگیرد. به عنوان اولین گام از اجرایی شدن این توافق‌نامه ما توصیه می‌کنیم که تجارت کالاهایی که مشمول تحریم نیستند در اولویت قرار گیرد تا موجب سرعت گرفتن روند اجرا شود.
خوانساری همچنین یکی از مسائلی که بسیار از سوی فعالان اقتصادی دو کشور به اتاق‌های بازرگانی ارجاع می‌شود را اختلافات تجاری خواند که ناشی از ضعف نفوذ قراردادهای تجاری است. او اعلام کرد که برای بالا بردن آگاهی فعالان اقتصادی و پشتیبانی از آنها، اتاق بازرگانی تهران آماده است یک کارگاه آموزشی در حوزه تنظیم و تدوین قراردادهای تجاری با همکاری اتاق بازرگانی و صنایع PHD هند برگزار و مشکلات را به حداقل رساند. در عین حال می‌توان اختلافات فعلی را برای حل‌وفصل سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر به مراکز داوری اتاق‌های بازرگانی ارجاع داد.
خوانساری همچنین با اشاره به اهمیت بالای بندر چابهار برای هر دو کشور عنوان کرد که چابهار می‌تواند بستر فرصت‌های فراوان تجاری و اقتصادی برای ایران و هند باشد و همکاری‌های دو کشور را فارغ از مساله تحریم افزایش دهد. او افزود: به طور خاص با سرمایه‌گذاری‌های مشترک در این بندر هر دو کشور می‌توانند کالاهایی تولید کنند که از طریق کریدور شمال-جنوب به بازار افغانستان، آسیای مرکزی و اوراسیا صادر شود. در این مورد هم تاکید می‌کنم که اتاق تهران آماده است نقش فعال‌تری ایفا کند تا پروژه توسعه بندر چابهار با هدف توسعه تجارت دوجانبه، سرمایه‌گذاری و افزایش انتفاع هر دو طرف به نتیجه برسد.
رئیس اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد در راستای تعمیق و متنوع‌سازی روابط تجاری ایران و هند می‌توان مراودات دوجانبه را در حوزه‌های پتروشیمی، مواد شیمیایی، کشاورزی، خودرو، داروسازی، ماشین‌آلات، ارتباطات و فناوری اطلاعات با سرمایه‌گذاری مشترک گسترش داد. مسعود خوانساری گفت: با کنترل نسبی ویروس کرونا، ما باید تلاش مضاعفی داشته باشیم تا روابط تجاری به سطوح قبل از همه‌گیری برگردانیم. از این رو مایلم از رییس اتاق بازرگانی و صنایع PHD هند دعوت کنم تا در راس یک هیات تجاری به ایران سفر داشته باشند و از نزدیک با ظرفیت‌های بالای تجاری و صنعتی ما آشنا شوند و با فعالان اقتصادی بخش خصوصی ایران دیدار و مذاکره داشته باشند.
توسعه روابط اقتصادی با انگیزه‌های تازه
در ادامه این نشست رئیس اتاق بازرگانی و صنایع PHD هند با اشاره به سابقه ۱۱۶ ساله این اتاق اعلام کرد که ۱۵۰هزار بنگاه اقتصادی متشکل از صنایع بزرگ، متوسط و کوچک، عضو این نهاد بخش خصوصی هند هستند.
پرادیپ مولتانی با بیان اینکه همه‌گیری کرونا، سفر به سراسر جهان و تجارت با سرمایه‌گذاران هندی را دشوار کرد، گفت: روابط هند و ایران هزاران سال است که با تعاملات معناداری دنبال شده. دو کشور تا سال ۱۹۴۷ مرز مشترک و چندین ویژگی مشترک در زبان، فرهنگ و سنت‌های خود داشتند. آسیای جنوبی و خلیج‌فارس هر دو دارای پیوندهای قوی تجاری، فرهنگی و بین مردمی هستند. علاوه بر مجاورت جغرافیایی، هند و ایران روابط تاریخی مشترکی دارند که حتی امروز نیز نشانه‌هایی از آن وجود دارد.
او افزود: تجارت دوجانبه هند و ایران در سال مالی ۲۰۲۱ معادل ۲.۱ میلیارد دلار بوده است. عمده صادرات هند به ایران شامل برنج، چای، شکر، میوه تازه، دارو، الیاف مصنوعی، ماشین‌آلات برقی، جواهرات مصنوعی و … و عمده واردات هند از ایران میوه خشک، مواد شیمیایی معدنی و آلی، شیشه و ظروف شیشه‌ای، سنگ‌های قیمتی یا نیمه‌قیمتی طبیعی، چرم، گچ و … بوده است.
مولتانی ادامه داد: مجموع سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی هند در ایران در بازه زمانی ژوئن ۱۹۹۰ تا مارس ۲۰۲۱ برابر ۷.۵ میلیارد دلار بوده و شرکت‌های بزرگ هندی مانند SR، OVL و تاتا استیل در ایران حضور دارند. ذخایر عظیم گاز و نفت و همچنین موقعیت استراتژیک ایران، این کشور را به مقصدی جذاب برای هند تبدیل کرده است.
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع PHD هند تاکید کرد که اقتصاد هند به سرعت در حال رشد است و عطشی عمیق برای تامین انرژی داردکه از ویژگی‌های بارز رابطه هند و ایران است اما اهمیت استراتژیک ایران، هند را ملزم می‌کند تا حتی در زمان بروز مشکلات غیرقابل حل، با ایران پیوند داشته باشد. مولتانی ادامه داد: سفرهای اخیر وزیر امور خارجه آقای جایشنکار به تهران در سال ۲۰۲۱ علاوه بر هدف تضمین صلح و ثبات در افغانستان، معطوف به توسعه بیشتر روابط دوجانبه بین هند و ایران و ایجاد انگیزه‌های تازه‌ای بود.
او گفت: انتخاب ایران از سوی هند به‌عنوان دروازه آسیای مرکزی و افغانستان پیامدهای مثبتی بر آرزوی ایران برای تبدیل شدن به قطب منطقه‌ای تجارت و ترانزیت دارد. از این رو، صنایع هند و ایران با یک رویکرد متمرکز، باید در جهت تقویت همکاری‌های تجاری از طریق ایجاد سرمایه‌گذاری‌های مشترک و انتقال فناوری تلاش کنند.
در ادامه فریال مستوفی، رئیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری اتاق تهران و حسام‌الدین حلاج، معاون بین‌الملل این اتاق نیز سخنانی در راستای توسعه روابط تجاری بین دو کشور و مشکلات موجود بیان کردند و راهکارهای مدنظر خود را پیشنهاد دادند. همچنین پرسش و پاسخ‌هایی نیز بین بازرگانان دو کشور و مسوولان اتاق‌ها و نمایندگان سفارت در راستای حل مشکلات کنونی تجارت بین ایران و هند مطرح شد.
