بازار کشورهای عراق و اتحادیه اوراسیا در شرایط کنونی به‌ویژه در شرایط بحران روسیه و اوکراین و تحریم‌های اعمال شده علیه روسیه، می‌تواند بازارهایی به مراتب قابل دسترس‌تر برای کالاها ایرانی باشد که می‌توان از آنها بهره برده و در آن ماندگار شد.
به گزارش اتاق تهران، معاون سابق توسعه بازارهای صادراتی سازمان توسعه تجارت ایران معتقد است، ایران در قلب چند اتحادیه اقتصادی قرار گرفته و از این بابت دارای یک مزیت ویژه است؛ شورای همکاری خلیج فارس در جنوب ایران، پیمان اقتصادی سارک در شرق ایران، ترکیه به عنوان عضو ناظر اتحادیه اروپا در غرب ایران و اخیراً اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز در شمال ایران شکل گرفته که متشکل از ۵ کشور روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، ارمنستان و بلاروس است.
مجتبی موسویان در نشست خبری «بازارهای عراق و اوراسیا؛ تجارتی طلایی در ۲۰۲۲» با بیان اینکه بسیاری از شرکای اصلی اقتصادی ایران در میان شرکای اتحادیه‌های نام‌برده هستند؛ گفت: در این میان اتحادیه اقتصادی اوراسیا دارای ویژگی خاصی است و با ویژگی‌های خاص خود بازاری مناسب برای کالا و خدمات ایرانی است. اگر بخواهیم سهم اقتصادی کشورهای پنجگانه این اتحادیه را بررسی کنیم باید بگوییم که فدراسیون روسیه ۷۵ درصد، قزاقستان ۱۵ و سهم بلاروس، قرقیزستان و ارمنستان کمتر از ۱۰ درصد است.
به گفته موسویان، در شرایط تحریم و گسترش ویروس کرونا که صادرات ایران به کشورهای دیگر درسال ۱۳۹۹ را کاهش داد؛ صادرات ایران به کشورهای اوراسیا بویژه فدراسیون روسیه روند افزایشی به خود گرفت به طوری که این روند در سال ۱۴۰۰ نیز تکرار شد. بر اساس آمار گمرک روسیه، صادرات ایران به این کشور در سال ۲۰۲۱ به رقم ۹۶۷ میلیون دلار رسید که نسبت به سال ۲۰۲۰ با ۲۱ درصد رشد همراه بود.
وی با اشاره به ظرفیت‌های زیاد میاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، گفت: با توجه به موافقت‌نامه تجارت ترجیحی و کاهش تعرفه‌های ۵۰۲ قلم کالای ایرانی می‌توان سطح همکاری‌های تجاری خود را با اتحادیه مذکور افزایش داد. در این راستا صادرکنندگان ما باید اطلاعات خود را درباره بازارهای این کشورها افزایش دهند؛ چرا که بدون اطلاع از شرایط و قواعد تجاری حاکم بر این کشورها نمی‌توان ظرفیت‌های این کشورها برای صادرات کالاهای ایرانی را شناسایی کرد.
موسویان همچنین با اشاره به فرصت‌های ایجاد شده برای ایران به دلیل جنگ روسیه و اوکراین، اظهار کرد: در این شرایط می‌توان از مزیت‌های موافقت‌نامه و همسایگی به شدت بهره برد. استفاده از این شرایط باید هم‌راستا با افزایش اطلاعات در زمینه بازاریابی باشد تا به کمک متخصصان و نخبگان دانش لازم منتقل شود تا تولیدکنندگان و صادرکنندگان بتوانند سهم ایران را در بازار این کشورها افزایش دهند. همچنین نباید فراموش کنیم که اکنون تراز تجاری ایران با روسیه منفی است و در این شرایط خاص که فرصتی طلایی برای تجار ایران است، می‌توان برای کاهش تراز تجاری کشورمان با روسیه اقدام کرد.
همچنین در این نشست مهدی نجات‌نیا، رایزن بازرگانی اسبق ایران در عراق و مشاور اتاق بازرگانی تهران درباره بازار عراق گفت: عراق به عنوان بهترین شریک صادراتی ایران و بهترین فرصت وارداتی کالا و خدمات از جهان با درآمد حاصل از رتبه سوم صادرکننده نفت دنیا یک فرصت فوق‌العاده برای کالا و خدمات ایرانی است.
وی ادامه داد: برنامه‌ریزی عراق بر این اساس است که سالی ۸۰ میلیارد دلار واردات کالا و ۲۰۰ میلیارد دلار خدمات مختلف برای بازسازی کشور هزینه کند. با توجه به ترس سرمایه‌گذاران از ناامنی عراق این بازار بکر باقی مانده و نیازهای زیادش قابل بررسی است. همچنین جوانان این کشور اطلاعات دقیقی از تجارت نداشته و این بازار را بلد نیستند.
نجات‌نیا تاکید کرد: با توجه به مواد یاد شده برای ورود به چنین بازاری نیاز به آموزش و یادگیری تخصصی چگونگی تجارت با عراق وجود دارد. عراق در شرایط سیاسی خاصی قرار دارد و اکنون موقع اوج مسائل اقتصادی این کشور است و ایرانی‌ها باید در این اوج‌گیری شرکت کنند.
محمد واعظی، عضو اتاق بازرگانی اصفهان نیز در این نشست به مهار تورم در بودجه سال ۱۴۰۱ اشاره کرد و گفت: یک ابزار ساده برای مهار تورم ایجاد رکود و کنترل شدید مالیاتی است و با توجه به معافیت صادرات ازمالیات و عوارض گمرکی (به استثنا موارد خاص) می توان از این شرایط بهره برد.
به گفته واعظی، یک راه برون‌رفت از این رکود ورود به بازارهای کشورهای اوراسیا و عراق است. با توجه به آغاز جنگ روسیه و اوکراین و تحریم‌های شدید بانک‌های بزرگ روسیه و در مقابل ورود ایران به اتحادیه اوراسیا شرایط برای ورود به کشور روسیه را فراهم کرده است.
او بازار عراق را بازاری بکر با جمعیتی جوان دانست و گفت: با توجه به هزینه پایین کم حمل‌ونقل و هزینه تمام شده کالا در ایران کمتر کشوری می‌تواند با ایران در بازار کشور عراق رقابت کند. علاقمندان که قصد توسعه کسب و کارهای خود را دارند می‌توانند با توضیح‌های های عملی نه صرفا آماری با تکیه بر توانمندی‌های خود در این بازار حضور پیدا کنند.
لازم به ذکر است همایش «بازارهای عراق و اوراسیا؛ تجارتی طلایی در ۲۰۲۲» روز جمعه ۲۰ اسفند ماه از ساعت ۱۰ تا ۱۶ در محل دانشگاه تربیت مدرس برگزار خواهد شد.
