ارزیابی روند تجارت غیرنفتی کشور در شش ماهه نخست سال جاری حاکی از وجود چالش‌های جدی و نگران‌کننده است.
آمارهای منتشر شده از سوی گمرک نشان می‌دهد از یک سو، ارزش کالاهای وارداتی کاهش قابل توجهی داشته و از سوی دیگر، رشد وزنی این کالاها ادامه یافته است. این تغییرات می‌تواند به معنای تلاش کشور برای واردات کالاهایی با قیمت پایین‌تر و یا تمرکز بر واردات مواد اولیه برای حمایت از تولید داخلی باشد. با این حال، این روند می‌تواند نشان‌دهنده کاهش در قدرت خرید مصرف‌کنندگان و یا فشارهای ارزی باشد که واردات کالاها گران‌تر را دشوارتر کرده است.
واردات کالاهای بی‌کیفیت یا ارزان‌تر، می‌تواند فشار بیشتری بر تولید داخلی وارد کند و از سوی دیگر، کاهش ارزش کالاهای وارداتی می‌تواند به کاهش تنوع کالاها و حتی کمبود برخی کالاها در بازار منجر شود.
تحلیل روند تجارت غیرنفتی کشور در بازه زمانی مورد بررسی نشان می‌دهد، ارزش کالاهای صادراتی هم در این مدت با افت اندک روبرو بوده است و در مقابل حجم صادرات رشد داشته است.
جایگاه روسیه در میان شرکای تجاری ایران
نگاهی به داده‌های گمرک نشان می‌دهد، در این ماه هم روسیه همچنان در میان شرکای تجاری ایران جایگاهی ندارد و این اتفاق در حالی رخ داده که این کشور در ماه‌های گذشته همواره در فهرست شرکای اصلی تجاری ایران قرار داشته است؛ حذف روسیه و خروج بیشتر کشورهای اروپایی از فهرست شرکای تجاری نشان می‌دهد، دولت برای رفع این بحران، باید آستین را بالا بزند و وارد میدان شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد، تجارت غیرنفتی کشور در نیمه نخست سال جاری به ۸۸ میلیون و ۹۶۷هزار تن و به ارزش ۵۹ میلیارد و ۴۶۰ میلیون دلار رسیده است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۴، میزان صادرات غیرنفتی، در حدود ۷۰ میلیون و ۵۸۶ هزار تن و به ارزش ۲۵ میلیارد و ۹۴۷ میلیون دلار بوده است.
مقاصد اصلی صادراتی ایران
براساس دادهای اعلام شده در بازه زمانی مورد بررسی، بیشترین میزان صادرات کشور به مقصد کشور «چین»، با رقمی بالغ بر ۶.۹۰۱ میلیارد دلار و سهم ۲۶.۶۲ درصدی از کل ارزش صادرات بوده است.
پس از چین، «عراق» با ۴.۵ میلیارد دلار و سهم ۱۷.۶۹ درصدی، «امارات متحده عربی» با ۳.۴ میلیارد دلار و سهم ۱۳.۴۲ درصدی، «ترکیه» با ۲.۷ میلیارد دلار و سهم ۱۰.۵۵ درصدی و «افغانستان» با ۱.۱۵ میلیون دلار و سهم حدود ۴.۴۶ درصدی از کل ارزش صادرات در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
واردکنندگان اصلی به ایران
از سوی دیگر، با توجه به داده‌های منتشر شده می‌توان گفت در نیمه نخست امسال، «امارات متحده عربی» با رقمی بالغ بر ۸.۷ میلیارد دلار و سهمی در حدود ۳۰.۷ درصد از کل ارزش واردات در جایگاه نخست کشورهای طرف معامله واردات به کشور قرار گرفته است.
همچنین، در این مدت کشورهای «چین» با ۷.۶ میلیارد دلار و سهم ۲۶.۸۶ درصدی، «ترکیه» با ۴.۳ میلیارد دلار و سهم ۱۵ درصدی، «هند» با ۱.۰۷۱ میلیارد دلار و سهم ۳.۷ درصدی و «آلمان» با ۸۷۳ میلیون دلار و سهم ۳.۰۸ درصدی، جزو کشورهای عمده طرف معامله واردات به کشور بوده‌اند.
کاهش ۱۲ درصدی در ترانزیت خارجی
افزون بر این، در شش ماه سال ۱۴۰۴، میزان ترانزیت خارجی کشور ۱۰ میلیون تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۲.۹ درصد کاهش داشته است.
