بازار لوازم خانگی ایران اکنون در نقطه‌ای حساس قرار دارد، قیمت‌ها ظاهراً کاهش یافته‌اند، اما این کاهش نه ناشی از رونق، بلکه نتیجه فشار نقدینگی و رکود تقاضاست.
بازار لوازم خانگی کشور در حالی روزهای آرام و کم‌رمقی را پشت سر می‌گذارد که نشانه‌های رکود به‌وضوح در تمام سطوح این صنعت دیده می‌شود. فروشندگان از کاهش شدید تقاضا و انباشت کالا در انبارها خبر می‌دهند و برخی از فروشندگان ناچار شده‌اند کالاهای خود را حتی با قیمتی پایین‌تر از نرخ مصوب کارخانه‌ها عرضه کنند تا بتوانند نقدینگی خود را تأمین کنند.
در عین حال، گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که این کاهش قیمت‌ها نتوانسته بازار را از رکود خارج کند؛ مشتریان همچنان خرید خود را به تعویق می‌اندازند و به‌جای تعویض لوازم خانگی، بیشتر به تعمیر و نگهداری وسایل فعلی خود روی آورده‌اند.
رکود بی‌سابقه در فروش؛ افت قدرت خرید عامل اصلی
کاهش قدرت خرید خانوارها، افزایش هزینه‌های زندگی و رشد مداوم قیمت کالاهای اساسی، باعث شده تقاضا برای خرید لوازم خانگی بزرگ (از جمله یخچال، تلویزیون، ماشین لباسشویی و اجاق‌گاز) به‌شدت کاهش یابد. فعالان صنفی می‌گویند در بسیاری از فروشگاه‌ها، میزان فروش نسبت به سال گذشته بین ۳۰ تا ۵۰درصد کاهش یافته است.
تلاش تولیدکنندگان برای تحریک بازار با جشنواره‌ها
در واکنش به رکود شدید، تولیدکنندگان بزرگ داخلی برای تحریک تقاضا و افزایش فروش، اقدام به برگزاری جشنواره‌های تخفیفی، قرعه‌کشی، یا فروش اقساطی کرده‌اند.
برخی برندهای معتبر با ارائه خدماتی مانند ضمانت‌نامه طولانی‌تر، ارسال رایگان و هدایای جانبی سعی دارند اعتماد و تمایل خریداران را بازگردانند.
با این حال کارشناسان معتقدند تا زمانی که قدرت خرید مصرف‌کننده افزایش نیابد، این روش‌ها تأثیر محدودی در خروج از رکود خواهند داشت.
یکی از تحلیلگران بازار می‌گوید:در بازاری که نقدینگی خانوارها کم شده، حتی تخفیف ۲۰ درصدی هم انگیزه خرید ایجاد نمی‌کند. تقاضا زمانی بازمی‌گردد که مردم احساس ثبات اقتصادی کنند.
فشار مضاعف بر تولیدکنندگان؛ افزایش هزینه‌ها و چالش نقدینگی
در کنار رکود تقاضا، تولیدکنندگان نیز با مشکلات متعددی در بخش تولید روبه‌رو هستند. افزایش نرخ ارز، رشد بهای مواد اولیه، هزینه انرژی، حمل‌ونقل و حقوق نیروی انسانی باعث شده هزینه تولید به‌صورت میانگین بیش از ۳۰ درصد افزایش یابد.
به گفته فعالان صنعت، نوسان شدید قیمت مواد اولیه (به‌ویژه فولاد، مس، پلاستیک و قطعات الکترونیکی وارداتی) و قطعی‌های مکرر برق در تابستان، از عوامل اصلی رشد قیمت تمام‌شده محصولات بوده است.
از سوی دیگر، بسیاری از کارخانه‌ها با کمبود نقدینگی مواجه‌اند. کالاها در انبارها باقی مانده و سرمایه در گردش به‌شدت کاهش یافته است؛ وضعیتی که برخی شرکت‌ها را به سمت کاهش تولید یا تعطیلی موقت خطوط مونتاژ سوق داده است.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که تداوم رکود در صنعت لوازم خانگی می‌تواند به تعطیلی بخشی از واحدهای تولیدی و افزایش بیکاری منجر شود.
به‌گفته آن‌ها، حمایت دولت از طریق تثبیت نرخ ارز، ارائه تسهیلات کم‌بهره، کاهش مالیات بر تولید، و تقویت قدرت خرید خانوارها می‌تواند روند نزولی بازار را کند یا متوقف کند. در غیر این صورت، ادامه رکود فعلی نه‌تنها تولیدکنندگان، بلکه شبکه‌های توزیع و فروش را نیز با خطر جدی مواجه خواهد کرد.
