مدیرکل دفتر آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت ایران، با اشاره به اجرایی شدن موافقت‌نامه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا گفت: حذف تعرفه‌ها برای ۸۷ درصد کالاهای صادراتی ایران، فرصتی کم‌نظیر برای ورود صنایع ایرانی به بازارهای این منطقه است که در کنار مزیت قیمتی، توجه به نظام توزیع، برند‌سازی و شناخت دقیق نیاز مصرف‌کننده در کشورهای هدف، شرط موفقیت در بازار اوراسیا خواهد بود.
اکبر گداری امروز (شنبه، سوم آبان) در همایش تجارت با اوراسیا با اشاره به سابقه تعامل تجاری ایران با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا اظهار کرد: در سال ۱۳۹۸، ایران به‌صورت موقت در قالب موافقت‌نامه ترجیحی، ۵۰۰ قلم کالا را مشمول تعرفه ترجیحی کرد و در مقابل، ۳۰۰ قلم کالا از سوی اعضای اتحادیه برای ایران مشمول تخفیف تعرفه‌ای شد. اما در اردیبهشت ۱۴۰۴، با امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد، ۸۷ درصد از کدهای تعرفه‌ای میان طرفین به صفر رسید.
وی افزود: پیش از این، صادرکنندگان ایرانی برای ورود کالا به کشورهای عضو اوراسیا باید تعرفه‌هایی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد پرداخت می‌کردند، اما اکنون این هزینه حذف شده و می‌تواند مزیت رقابتی بزرگی برای تولیدکنندگان ایرانی، به‌ویژه در صنعت لوازم خانگی، ایجاد کند.
قیمت تنها عامل موفقیت نیست؛ شناخت بازار و برند‌سازی حیاتی است
مدیرکل دفتر آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه قیمت تنها یکی از مؤلفه‌های رقابت در بازارهای خارجی است، گفت: در بازارهای اوراسیا و قفقاز، انواع برندهای آلمانی، ژاپنی، کره‌ای و آمریکایی حضور دارند. در چنین فضایی، مصرف‌کننده بر اساس شناخت برند، کیفیت خدمات و اعتماد به تولیدکننده تصمیم می‌گیرد. بنابراین، صرفاً مزیت قیمتی برای نفوذ در این بازارها کافی نیست.
گداری با اشاره به چالش‌های نظام توزیع و فروش در بازارهای خارجی افزود: در بخش لوازم خانگی، فروش عمدتاً از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای انجام می‌شود. این فروشگاه‌ها تمایل دارند مستقیماً با تولیدکننده اصلی مذاکره کنند، نه با واسطه‌ها. آن‌ها انتظار دارند قیمت در بازه زمانی ثابت بماند، تحویل به‌موقع انجام شود و تمامی استانداردها رعایت گردد. در حالی‌که در ایران، به‌دلیل نوسانات اقتصادی، تولیدکنندگان ما نمی‌توانند ثبات قیمتی طولانی‌مدت ارائه دهند و همین مسئله مانع همکاری با شبکه‌های توزیع بین‌المللی می‌شود.
وی ادامه داد: یکی از نقاط ضعف ما در بازارهای صادراتی، ضعف در برند‌سازی است. بسیاری از شرکت‌ها انتظار دارند صرفاً با معرفی مشتری از سوی نهادهای دولتی، صادراتشان انجام شود؛ در حالی‌که ابتدا باید برند خود را در بازار هدف تثبیت کنند. حتی در برخی موارد، کالاهای باکیفیت ایرانی مانند یخچال‌های بزرگ یا اجاق‌گازهای پنج‌شعله، با ذائقه مصرف‌کننده کشورهای دیگر همخوانی ندارند. باید بر اساس نیاز بازار مقصد، طراحی و تولید انجام شود.
لزوم آمادگی فنی، بانکی و استانداردی برای حضور در بازار اوراسیا
مدیرکل دفتر آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت با اشاره به تجربه حضور ایران در بازار ارمنستان گفت: برخی تولیدکنندگان ایرانی در نمایشگاه‌های اختصاصی این کشور توانستند کالاهای خود را به‌خوبی بفروشند، چرا که متناسب با نیاز مصرف‌کننده طراحی کرده بودند؛ برای مثال، ماشین لباس‌شویی‌های کوچک برای منازل ۴۰ تا ۷۰ متری یا کهنه‌شورهای مخصوص کودکان، تقاضای بالایی در آن بازار داشت.
گداری تأکید کرد: شرکت‌های ایرانی باید پیش از ورود به بازار اوراسیا، آمادگی‌های لازم از نظر بانکی، لوجستیکی و استانداردی را داشته باشند. تمام کالاهای صادراتی به این منطقه باید در سامانه اوراسیا رجیستر شوند. این فرآیند در حوزه لوازم خانگی نسبتاً ساده و قابل انجام است، اما باید از پیش انجام شود تا در مذاکره با طرف خارجی، تولیدکننده بتواند با اعتماد به نفس اعلام کند که استاندارد لازم را دارد و مشکل بانکی یا لجستیکی ندارد.
وی در پایان گفت: بازار اوراسیا یک فرصت واقعی برای صنعت لوازم خانگی ایران است، اما برای بهره‌برداری از آن، باید با نگاه حرفه‌ای، برنامه‌ریزی دقیق و شناخت بازار عمل کنیم. طرف مقابل به دنبال همکاری با تاجر حرفه‌ای و قابل اعتماد است، نه صرفاً فروشنده‌ای که به‌دنبال یک معامله کوتاه‌مدت باشد.
