داشتن کارت بازرگانی برای تجار به عنوان مجوز تجارت خارجی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از آنجایی که کارت بازرگانی برای تجارت خارجی محدودیت ایجاد و پروسه‌ی انجام تجارت خارجی را طولانی‌تر می‌کند، بحث حذف کارت بازرگانی از چرخه تجارت مطرح شده است تا فرآیند انجام تجارت خارجی تسهیل شود.
به گزارش اهام ایران، تجارت خارجی برای هر کشوری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دولت و بخش خصوصی باید در راستای تسهیل تجارت خارجی و افزایش تعامل با سایر کشور‌ها تلاش کنند. طبق گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران، کارت‌های بازرگانی از سال ۱۳۳۳، برای ساماندهی تجارت خارجی، مورد استغاده بازرگانان قرار گرفت. اما امروزه حذف این کارت می‌تواند بر تقویت رقابت‌پذیری و افزایش مشارکت مردمی در تولید تأثیر‌گذار باشد.
کارت بازرگانی چیست؟
یکی از مواردی که برای انجام تجارت خارجی اعم از واردات و صادرات، اهمیت ویژه‌ای دارد، داشتن کارت بازرگانی است. داشتن این کارت به منزله مجوزی برای انجام صادرات و واردات است. طبق گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران، از سال ۱۳۳۳، با هدف ساماندهی تجارت خارجی، این کارت‌ها صادر شده است.
براساس ماده ۳ قانون مقررات صادرات و واردات، انجام فعالیت‌های صادرات و واردات کالا به صورت تجاری، وابسته به داشتن کارت بازرگانی است. این کارت توسط اتاق بازرگانی و به تأیید وزارت صمت صادر می‌شود. تا قبل از دهه ۹۰ هجری شمسی، این کارت‌ها به صورت دفترچه صادر می‌شد. اما از دهه ۹۰ به بعد، صدور این کارت‌ها به صورت هوشمند آغاز شد که به صورت یکپارچه در سامانه جامع تجارت انجام می‌شود. هچنین شرط عضویت در اتاق بازرگانی برای دریافت کارت بازرگانی هم برداشته شده است.
شرایط دریافت کارت بازرگانی در ایران
هر یک از اشخاص حقیقی و حقوقی، می‌تواندد با داشتن یک‌سری شرایط برای دریافت این کارت اقدام کنند.
شرایط دریافت این کارت برای افراد حقوقی شامل داشتن حداقل ۲۳ سال سن برای مدیرعامل شرکت، داشتن فضای اداری و تجاری برای شرکت، تشکیل پرونده مالیاتی برای شرکت، مرتبط بودن موضوع فعالیت شرکت، ارائه تعهد‌های مورد نیاز، ارائه گواهی عدم سوء پیشینه، ارائه گواهی تایید مبنی بر عدم اشتغال کارکنان در دولت و عدم استخدام رسمی دولت، ارائه تعهد کتبی در خصوص عدم استفاده غیرقانونی از کارت، داشتن تمکن مالی و آشنایی فرد باقوانین گمرک است.
برای اخذ کارت بازرگانی توسط افراد حقیقی، افراد باید حداقل ۲۳ ساله باشند و دارای مدرک تحصیلی مرتبط یا سه سال سابقه کار مرتبط باشند. علاوه بر این، باید اجاره‌نامه یا سند فضای کار تجاری ارائه شود. هچنین باید امکان ارائه تعهد‌های لازم اتاق بازرگانی برای فرد وجود داشته باشد. و همین‌طور فرد باید پرونده مالیاتی کامل و گواهی عدم سوء پیشینه داشته باشد. از دیگر شرایط دریافت کارت بازرگانی برای افراد حقیقی می‌توان به داشتن تمکن مالی و آشنایی به قوانین گمرک اشاره کرد.
داشتن کارت بازرگانی چه کارکرد‌هایی دارد؟
طبق این گزارش و براساس قانون صادرات و واردات، فعالیت‌های مرتبط با تجارت خارجی نیازمند داشتن این کارت است. این کارت برای اموری نظیر ثبت سفارش، تخصیص ارز، ترخیص کالا از گمرک، واردات از مناطق آزاد به سرزمین اصلی، دریافت پروانه حق‌العمل کاری از گمرک و همچنین ضمات بانکی و پیمان‌سپاری ارزی مورد استقاده قرار می‌گیرد. از این کارت در زمینه‌های غیر تجاری همچون ثبت علائم تجاری غیرفارسی و دریافت تسهیلات حمایت از تولید و تجارت برای کسب‌وکار‌ها هم
استفاده می‌شود.
حذف کارت بازرگانی، گامی به سوی تسهیل تجارت خارجی
با توجه به کارکرد‌های کنونی کارت بازرگانی و طبق اطلاعات منتشر شده در گزارش معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران، می‌توان حدف این کارت را از چند جنبه مورد بررسی قرار داد.
حذف کارت بازرگانی می‌تواند تأثیر مثبتی بر آسان‌تر شدن و سریع‌تر شدن فرلیند تجارت خارجی داشته باشد. از آنجایی که تجارت خارحی با کارت بازرگانی انجام می‌شود و افراد هم عضو اتاق بازرگانی هستند، این اتفاق سبب یک مرحله اضافی در صادرات می‌شود در صورتی که می‌توان افراد را از طریق روش‌هایی مثل کد اقصادی هم شناسایی کرد. در کل این امر سبب طولانی‌تر شدن تجارت خارجی و همین‌طور ایجاد محدودیت بر سر راه تجارت خارجی می‌شود. این محدودیت‌ها می‌تواند در کاهش رتبه ایران در شاخص‌های بین‌المللی تأثیر‌گذار باشد.
الزام به دریافت کارت بازرگانی باعث می‌شود که فعالان اقتصادی که در حوزه تجارت خارجی فعالیت نمی‌کنند هم برای انجام فعالیت‌های تجاری داخلی، یک مرحله اضافه‌تر را طی کنند. این موضوع می‌تواند فیند شروع کسب‌وکار را طولانی‌تر و پر‌هزینه‌تر کند.
طبق بند سه اصلاح ماده ۱۰ آیین نامه اجرایی قانون واردات و صادرات، برای تمدید کارت بازرگانی مواردی همچون عدم تعهد ارزی سر‌رسیده شده واردات و صادرات و همچنین عدم بدهی حق بیمه لازم است. این امر می‌تواند بر بهبود محیط کسب‌وکار و همچنین بر شاخص آمادگی کسب‌وکار تأثیر مثبت بگذارد.
براساس این گزارش، حذف کارت بازرگانی می‌تواند نقش مهمی در تجارت خارجی داشته باشد. چراکه حذف این کارت می‌تواند مزایایی نظیر آسان و سریع‌تر شدن تجارت خارجی، افزایش تجارت بین‌المللی، بهبود محیط کسب‌وکار و کمتر شدن محدودیت‌های تجارت خارجی داشته باشد.
