وال‌استریت ژورنال در گزارشی به تمایل بالای آمریکا برای ایجاد یک صندوق ثروت ملی مشابه کشورهای حاشیه خلیج فارس پرداخته است. آمریکا معتقد است این صندوق می‌تواند قدرت رقابت شرکت‌های آمریکایی با همتایان چینی را افزایش دهد. به نظر می‌‌رسد جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها در این روزها بر سر مسائلی اندکی با یکدیگر توافق دارند. اما مقامات هر دو حزب اصلی آمریکا مجذوب این ایده شده‌اند که این کشور باید یک ابزار اقتصادی جدید به کار بگیرد: «صندوق ثروت ملی».
به گزارش اهام ایران، مقامات کاخ سفید اعلام کرده‌اند که آنها چندین ماه است در حال کار روی طراحی این نوع صندوق هستند. صندوق ثروت ملی، تأمین سرمایه را به همراه دارد و از طریق آن منافع استراتژیک ایالات متحده مانند توسعه فناوری‌هایی که در مراحل اولیه خود هستند و ادامه یافتن امنیت تأمین می‌شود، چراکه رقابت آمریکا با چین در حال شدت گرفتن است.
افشای این طرح پس از آن انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، اخیرا خواستار یک صندوق ثروت ملی شد تا این کشور بتواند در تلاش‌های بزرگ ملی از قبیل زیرساخت‌ها و تحقیقات دارویی، به نفع همه مردم آمریکا سرمایه‌گذاری کند.
«صندوق ثروت ملی» چیست؟
صندوق‌های ثروت ملی که به بازیگران کلیدی در بازارهای جهانی تبدیل شده‌اند، یک اصطلاح جذاب برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که دولت‌ها صاحب آن هستند. این صندوق‌ها به‌طور خاص سرمایه‌گذاران غالب در بازارهای خصوصی هستند، مانند سرمایه‌گذاری خصوصی، اعتبار خصوصی و زیرساخت‌ها. افق‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت و سرمایه کلان آنها باعث شده بسیاری در تلاش باشند تا به شراکت با صندوق‌های ثروت ملی بپردازند. به شکل تاریخی، کشورهای دارای منابع غنی نفت از این نوع صندوق‌ها برای ذخیره سودهای صادرات حامل‌های انرژی استفاده می‌کردند.
صندوق‌های ثروت دولتی در سطح جهان به مدیریت ۱۲/۴ تریلیون دلار سرمایه می‌پردازند که ۵۹ درصد از این میزان از طریق درآمد مازاد مرتبط با منابع طبیعی به دست آمده است، مانند کشورهای نروژ و عربستان سعودی که دارای منابع نفتی عظیمی هستند. با این حال، آمریکا دارای کسری بودجه و تراز تجاری منفی بزرگی است و بازارهای خصوصی گسترده‌ای دارد. این عوامل معمولا با شرایط معمول یک کشور برای داشتن یک صندوق ثروت ملی مطابقت ندارند.
سرمایه این صندوق چگونه تأمین مالی می‌شود؟
ترامپ اعلام کرده با درآمد حاصل از تعرفه‌های خود به تأمین سرمایه این صندوق می‌پردازد، اما این پول همچنین قرار است برای جبران هزینه‌های مربوط به کاهش مالیات نیز استفاده شود. مقامات کاخ سفید به تعدادی از منابع تأمین مالی چشم دوخته‌اند؛ با این حال، هنوز درباره انتخاب یک منبع مشخص به نتیجه نرسیده‌اند. کنگره باید این صندوق را یا از طریق بودجه‌ی اختصاص داده شده یا یک جریان درآمدی اختصاصی ایجاد کند.
یکی از مقامات آمریکایی اعلام کرده که یک بخش از این صندوق می‌تواند در دارایی‌های سنتی سرمایه‌گذاری کند، مانند بازار سهام و اوراق قرضه. این بازده می‌تواند برای تأمین مالی سرمایه‌گذاری در دارایی‌های استراتژیک پرریسک‌تر استفاده شود؛ جایی که بازده، پایین‌تر و پرنوسان‌تر است. انتشار اوراق بدهی نیز می‌تواند گزینه دیگری باشد؛ با این حال، این مقام ایالات متحده گفته که این مباحث در مراحل بسیار ابتدایی خود قرار دارند.
ترامپ و کاخ سفید چه پیشنهادی را مطرح کرده‌اند؟
ترامپ به ارائه جزئیات کم بسنده کرده است. این نامزد جمهوری‌خواه اعلام کرده صندوق ثروت ملی در بزرگراه‌ها، فرودگاه‌ها، مراقبت‌های بهداشتی و تولید مواد غذایی سرمایه‌گذاری خواهد کرد و مشخص نیست که این صندوق در بازارهای سهام، اوراق قرضه، سرمایه‌گذاری خصوصی و املاک و مستغلات سرمایه‌گذاری خواهد کرد یا خیر. مقامات کاخ سفید در حال نگاه به صندوق‌هایی هستند که در هند، ایرلند و سنگاپور فعالیت می‌کنند. همچنین صندوق ثروت ملی بریتانیا در کنار عربستان سعودی و امارات متحده عربی، در جولای از مدل‌های الهام‌بخش بالقوه برای آمریکا اعلام شدند. هنوز مشخص نیست که برنامه کاخ سفید درباره ایجاد این صندوق تا چه میزان پیشرفت داشته و آیا کامالا هریس – نامزد دموکرات انتخابات آمریکا – از این طرح حمایت می‌کند یا خیر.
بلومبرگ گزارش داد که دستیاران جو بایدن – رئیس‌جمهور آمریکا – در حال کار روی طرح صندوق ثروت ملی هستند. این صندوق سرمایه‌گذاری در جایی فعالیت دارد که ایالات متحده به‌طور کلی سود می‌برد، اما افق زمانی و خطرات برای سرمایه گذاران خصوصی بسیار بزرگ است. برای مثال، سلطه چین بر مواد معدنی مهم از قبیل لیتیوم و سایر مواد معدنی کمیاب، به‌طور گسترده‌ای به عنوان یک تهدید امنیت ملی برای ایالات متحده در نظر گرفته می‌شود. این سلطه باعث می‌شود چین بتواند کنترل بازارها را در اختیار داشته باشد و قیمت‌ها را تا جایی پایین بیاورد که گزینه‌های جایگزین غربی جذابیت خود را از دست بدهند. مقامات کاخ سفید معتقدند یک صندوق ثروت ملی می‌تواند از طریق حمایت از شرکت‌ها برای رشد بیشتر، رقابت‌پذیری آنها در برابر شرکت‌های چینی را افزایش دهد.
ریسک‌پذیری که بخش خصوصی از آن دوری می‌کند، نقطه تمایز این صندوق با صندوق‌های بازنشستگی و بسیاری از صندوق‌های ثروت دولتی از جمله صندوق نروژ است که مأموریتش به حداکثر رساندن سود است.
آیا صندوق ثروت ملی آمریکا به واقعیت می‌پیوندد؟
دیگو لوپز، بنیان‌گذار Global SWF، اعلام کرده که ایجاد یک صندوق ثروت ملی ایالات متحده را “بسیار بعید” می‌داند. او خاطرنشان کرد که منابع طبیعی ایالات متحده مانند نفت و گاز که متعلق به دولت است، معمولا توسط ایالت‌ها کنترل می‌شوند. در واقع، طبق Global SWF، ایالات متحده در حال حاضر ۲۳ صندوق ثروت ملی در سطح ایالتی دارد که حدود ۳۳۲ میلیارد دلار دارایی را مدیریت می‌کنند.
صندوق دائمی آلاسکا، بزرگترین و شناخته‌شده‌ترین صندوق این کشور، درآمدهای نفتی ایالت را سرمایه‌گذاری می‌کند و ۷۸ میلیارد دلار را تحت مدیریت دارد. ایالت‌ها و دولت‌های محلی همچنین زیرساخت‌های بسیار بیشتری مانند بزرگراه‌ها و فرودگاه‌ها را نسبت به دولت فدرال تحت مالکیت دارند و اداره می‌کنند.
به گفته زوباید احمد که به صندوق‌های ثروت دولتی مشاوره می‌دهد، حتی اگر ایالات متحده بتواند راهی برای تأمین مالی یک صندوق ثروت ملی پیدا کند، مشخص نیست که چرا به آن نیاز دارد. در حال حاضر منابع قابل توجهی از پول فدرال برای زیرساخت، فناوری و دفاع کنار گذاشته شده است، از جمله آن‌هایی که در سال ۲۰۲۲ توسط قانون کاهش تورم و قانون تراشه‌ها ایجاد شده‌اند.
او گفت که یک استفاده بهتر برای یک صندوق جدید ممکن است کمک به پر کردن شکاف بودجه برای تأمین اجتماعی با سرمایه‌گذاری بخشی از پرداخت‌ها در حوزه‌ای باشد که بیشتر از اوراق قرضه خزانه‌داری ایالات متحده درآمد کسب می‌کند.
تعیین اینکه چه کسی یک صندوق ثروت ملی را مدیریت خواهد کرد و در چه بخش‌هایی مجاز به سرمایه‌گذاری خواهد بود نیز می‌تواند از نظر سیاسی دشوار باشد. به عنوان مثال، مدیران صندوق‌های بازنشستگی ایالتی اغلب باید بین اهداف هیئت مدیره‌ی تعیین‌شده توسط دولت و هدف خود برای ارائه بالاترین بازده برای شهروندان، تعادل برقرار کنند.
منبع؛ اکو ایران
