سرمایهها و نیروهایی انسانی کشور زمانیکه به شرکتهایی دانشبنیان تبدیل میشوند و میتوانند کالایی را تولید و به بازار ارایه بدهند اما فضای کسبوکار نامناسب، بیمه، نحوه اخذ مالیات و نبود بازار رقابتی مناسب امکان تنفس این شرکتها را در فضای اقتصادی کشور گرفته است.
تلاشهایی برای ایجاد اکوسیستم مناسب در حوزه دانشبنیانها در ۱۰ سال گذشته انجام شده، ازجمله اینکه قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان و قانون جهش تولید در شرکتهای دانشبنیان از سوی مجلس تصویب و منتظر تایید شورای نگهبان است. بنابراین سیاستگذاریها در حوزه شرکتهای دانشبنیان به نتیجه رسیده است، صندوق نوآوری و شکوفایی معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری، وزارت علوم و پارکهای علم و فناوری به نتایج خوبی دست یافتهاند و از فعالان در این حوزه حمایت میکنند اما این حمایتها کافی نیستند.
سرمایهها و نیروهایی انسانی کشور زمانیکه به شرکتهایی دانشبنیان تبدیل میشوند و میتوانند کالایی را تولید و به بازار ارایه بدهند اما فضای کسبوکار نامناسب، بیمه، نحوه اخذ مالیات و نبود بازار رقابتی مناسب امکان تنفس این شرکتها را در فضای اقتصادی کشور گرفته است و فعالان در این حوزه با مشکلات جدی مواجه میشوند تا جاییکه بسیاری از نخبگان ترجیح میدهند مهاجرت کنند. در حال حاضر نیز طرح صیانت مطرح شده که محدودیتهایی برای کاربران فضای مجازی ایجاد میکند، سیاستهای محدودکننده بهصورت کلی، کارآفرینهای حوزه دانشبنیان را خسته کرده و انگیزه به نتیجه رساندن کارهایشان را از آنها گرفته است. از سوی دیگر جامعه نیز ارزش چندانی برای کارآفرینهای دانشبنیان قایل نیست، این در حالی است که در سایر جوامع فعالان در حوزه دانشبنیان اهمیت ویژهای دارند و آنها را تکریم میکنند، اما متاسفانه فرهنگ تکریم تولیدکنندگان ثروت در کشور ما ایجاد نشده است.
در کشور ما، حمایتها از شرکتهای دانشبنیان در حد شعار است، برخوردها بیرون این اکوسیستم شعاری است و این را میتوان در نحوه برخورد نهادهایی چون بیمه، دارایی و مالیات مشاهده کرد. شرکتهای دانشبنیان به علت سرعت در رشد کاری مجبور میشوند برخی موارد را رعایت نکنند تا زودتر به هدف خود برسند و اکنون چالشهای جدیدی مطرح شده که کسبوکارها با تصویب طرح صیانت با آن مواجه میشوند، شخصی که دائم در این فضا کار میکند سهولت در دسترسی به ابزارها برایش اهمیت ویژه دارد. این در حالی است که در ایران برای استفاده از سادهترین ابزار، کاربران باید ویپیان و ابزارهای دور زدن فیلترینگ را روشن و خاموش کنند و همین مساله زمانبر است و برای کاربران آزاردهنده است. با اجرای طرح صیانت، پهنای باند محدود میشود و نمیتوان از برخی پلتفرمها استفاده کرد این روزها دیگر مدیا ابزاری برای ارتباط نیست بلکه ابزاری برای توسعه فضای کسب و کار محسوب میشود.
*افشین کلاهی، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران/ تعادل