طی روزهای گذشته در مورد بازگشت یا عدم بازگشت شرکت‌های لوازم خانگی خارجی به کشور بحث‌هایی مطرح شده، اما فعالان صنعت تاکید دارند نباید بازار کشور را دو دستی تقدیم برندهای خارجی کرد.
به گزارش انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، مذاکرات وین در جریان است و برخی معتقدند ممکن است بخشی از تحریم‌ها و محدودیت‌هایی که طی سال‌های گذشته علیه کشورمان ایجاد شده بود را از میان بردارد که در این بین شاید بتوان گفت بازگشت شرکت‌هایی همچون سامسونگ، ال جی و … که به تبعیت از تحریم‌های آمریکا از کشور خارج شده بودند، محتمل خواهد بود.
این احتمال، واکنش‌های متفاوتی را میان مسئولان برانگیخته است؛ سعید عمرانی، معاون قضائی دادستان کل کشور اخیراً با تاکید بر اینکه اجازه بازگشت به این شرکت‌ها نخواهیم داد، گفته است: «این دو شرکت (سامسونگ و ال جی) در شرایط سخت مردم ایران را تنها گذاشتند؛ در حوزه قضائی اجازه نمی‌دهیم این نوع شرکت‌ها بخواهند به کشور بازگردند و به طور حتم امکان فعالیت برای این دو برند در ایران وجود نخواهد داشت.»
اما در طرف دیگر ماجرا مهدی صادقی نیارکی، معاون امور صنایع وزیر صمت که به نظر می‌رسد موافق بازگشت شرکت‌های خارجی است، می‌گوید: «ما در وزارت صمت و در سیاست‌های کلان دولت، بازگشت بدون جبران ضرر و زیان برندهای کره‌ای لوازم خانگی را نشدنی می‌دانیم. باید آنها در کشور سرمایه گذاری مستقیم داشته باشند و زیان ایجاد شده را جبران کنند. حتماً حمایت از تولید کنندگان داخلی را خواهیم داشت و از برندهای ملی پشتیبانی خواهیم کرد.»
ناگفته پیداست که در زمان فعالیت این برندهای کره‌ای در ایران، به دلیل ضعف سیاست گذاری دستگاه‌های متولی، متأسفانه صنعت لوازم خانگی داخلی مجالی برای نفس کشیدن نداشت و علیرغم اینکه این برندهای کره‌ای مکلف بودند اقدام به تولید در داخل ایران کنند، عموماً با دور زدن مقررات، عملاً اقدام به واردات محصولات نهایی می‌کردند. اما طی دو سال گذشته با خروج این شرکت‌ها از ایران، حدود ۱۵۰ شرکت داخلی تولیدکننده لوازم خانگی مجال رشد پیدا کردند و با توسعه خطوط تولید و افزایش اشتغال زایی، توانستند به سرعت جای خالی این برندها در بازار داخل را پر کنند. این افزایش تولید داخلی، سال گذشته بسیار چشمگیر بود و تولیدکنندگان داخلی با افزایش سرمایه گذاری توانستند رکوردی تازه در این زمینه به ثبت برسانند.
موضوعی که با زمزمه دو باره بازگشت برندهای کره‌ای به بازار ایران، در معرض تهدید قرار گرفته است.
بازار را نباید دودستی تقدیم برندهای کره‌ای کنیم
در این ارتباط، عباس هاشمی دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: برقراری تعاملات و ارتباط سازنده با دنیا اجتناب ناپذیر است. نمی‌توان گفت که دور کشور دیوار بکشیم و با هیچ شرکت و کشور خارجی ارتباط برقرار نکنیم زیرا این مساله موجب می‌شود از نظر تکنولوژی از دنیا عقب بمانیم؛ شاید بتوان از نظر کمی تولید داخل را ارتقا داد اما از نظر بهبود کیفی نیاز به تعامل با دنیا داریم.
هاشمی گفت: زمانی که شرکت‌های خارجی در ایران حضور داشتند، وزارت صمت سیاست‌هایی را برای حضور مؤثرتر این شرکت‌ها در کشور ابلاغ کرد اما در زمان اجرای این سیاست‌ها، تحریم‌ها تشدید و این شرکت‌ها از کشور خارج شدند.
وی افزود: از جمله سیاست‌های ابلاغی می‌توان به استقرار بخش دانش بنیان، تحقیق و نوآوری و R&D شرکت‌های خارجی در ایران، فراهم کردن زمینه برای صادرات محصولات تولید شده با برند آنها، ورود قطعه سازان داخلی به شبکه تأمین قطعات آنها و دادن قالب‌های به روز محصولات به قطعه سازان داخلی اشاره کرد. این سیاست‌ها نه تنها منجر به ارتقای بومی سازی حداکثری در کشور می‌شد بلکه بازارهای هدف صادراتی را نیز گسترش می‌داد که همانطور که گفته شد پیش از اجرای این سیاست‌ها، این شرکت‌ها تحت تأثیر تشدید تحریم‌های آمریکا، از کشورمان خارج شدند.
هاشمی گفت: در حال حاضر با توجه به اینکه در غیاب این شرکت‌ها، علی رغم همه مشکلاتی که کشور داشت، صنعت لوازم خانگی داخلی توانسته به نوعی به یک سری پیشرفت دست پیدا کند که البته هنوز با محصولات تکنولوژیک برتر دنیا فاصله داریم؛ اما به هر حال در قطعات، بومی سازی خوبی انجام شده است.
شرکت‌های خارجی ملزم به سرمایه گذاری در کشور شوند / سرمایه گذاری ۳ میلیارد دلاری بوش در ترکیه
وی ادامه داد: در صورت لغو تحریم، باید برای بازگشت شرکت‌های خارجی الزاماتی را در نظر بگیریم و برای آن یک برنامه مشروط و هوشمندانه طراحی کنیم تا از این طریق بازار کشور را دودستی تقدیم برندهای معروف نکنیم چراکه در این صورت، زحماتی که در این مدت برندهای داخلی و قطعه سازان کشور کشیده‌اند آسیب می‌بیند.
هاشمی با تاکید بر اینکه باید مطابق با سیاست‌های کلان اقتصادی کشور پیش برویم و به صورت مشروط از تعاملات استقبال کنیم، گفت: یکی از مهم‌ترین الزاماتی که باید مدنظر قرار دهیم لزوم سرمایه گذاری برندهای خارجی در کشور است. البته این موضوع مستلزم فراهم کردن زمینه و استانداردهایی است که در همه جای دنیا رعایت می‌شود، چراکه سرمایه گذار برای سرمایه گذاری ریسک را نمی‌پذیرد و باید فضا کاملاً فراهم باشد.
دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران افزود: شرکت آلمانی بوش در کشور ترکیه ۳ میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم انجام داده است؛ این موضوع نشان می‌دهد که سرمایه گذار برای سرمایه گذاری شرایط را می‌سنجد و در صورت وجود فضای نامناسب اقدام به سرمایه گذاری نمی‌کند.
الزام شرکت‌های خارجی به توسعه صنعت قطعه سازی و آموزش
وی افزود: علاوه بر آن، باید الزاماتی در نظر گرفته شود که توسعه صنعت قطعه سازی، R&D، آموزش‌های مارکتینگ، آموزش‌های تولیدی و حتی آموزش‌های مربوط به سطوح مدیریتی به صورت پایدار در قرارداد با خارجی‌ها گنجانده شود.
هاشمی تاکید کرد: همچنین این شرکت‌ها باید در تحقیق و توسعه و دادن قالب‌های مختلف و به روز نیز اقدام کنند تا تولید داخل صادرات محور شود و بازارهای هدف صادراتی گسترش یابند.
عدم ارتباط با دنیا، فقط به رشد کمّی تولید کمک می‌کند
دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در خصوص اینکه ورود شرکت‌های خارجی، به تولیدکنندگان آسیب می‌زند یا خیر، تصریح کرد: در زمان غیبت شرکت‌های خارجی، تولیدکنندگان داخلی به دلیل پر کردن سهم بازار و خلائی که ایجاد شده بود، به لحاظ کمی و افزایش تولید پیشرفت داشتند که امری طبیعی بود اما از نظر کیفی هنوز با دنیا فاصله داریم.
وی افزود: باید در نظر داشته باشیم که تولید صرف کفایت نمی‌کند و باید به دنبال تولید و توسعه پایدار محصولات باشیم تا مصرف کننده تمایل به خرید داشته باشد. نکته مهم این است که اگر تعاملات نباشد، تولیدکننده در درازمدت آسیب می‌بیند چراکه تولیدکننده به زعم خود می‌بیند که به همه چیز دست یافته اما از آن طرف تکنولوژی دنیا و سلیقه مصرف کننده به سمت دیگری حرکت می‌کند.
هاشمی تاکید کرد: باید مطابق با شرایط کشور با خارجی‌ها قرارداد منعقد کنیم زیرا این ارتباط کمک می‌کند که تولیدکننده داخلی خود را ارتقا دهد و رشد پایداری را نصیب کشور کند.
دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران گفت: اینکه بگوییم به هیچ وجه نباید ارتباط برقرار کنیم درست نیست؛ شاهد این موضوع نیز صنعت خودروسازی کشور است. آیا با وجود انحصاری که در این صنعت ایجاد شد، پیشرفت قابل ملاحظه‌ای را شاهد بودیم؟
وی افزود: تعاملات سازنده، هوشمندانه و مثبت مطابق با شرایط و مصالح مردم و کشور باید طراحی شود چراکه در این صورت می‌توانیم به نتایج مثبتی برسیم و زحمات تولیدکننده داخلی نیز آسیب نبیند.
