معاون وزیر صمت گفت: زمان ترخیص کالا در گمرکات افزایش یافته و رسوب کالاها بیشتر شده است، زیرا در نظارت‌ها، تمرکز بر افراد نیست و به خود کالا منتقل شده است.
محمدعلی دهقان‌دهنوی، رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران، در نشست بررسی ظرفیت‌های قانون‌گذاری در حوزه صادرات غیرنفتی که با حضور نمایندگان مجلس، مسئولان بانک مرکزی، گمرک، وزارت صمت و وزارت اقتصاد برگزار شد، گفت: هدف از برگزاری این نشست، آغاز مسیری است برای شناسایی موانع قانونی صادرات و اصلاح مسیرهایی که می‌توانند زمینه‌ساز توسعه صادرات غیرنفتی باشند.
دهقان‌دهنوی با اشاره به اینکه بخش عمده‌ای از مشکلات صادراتی ناشی از مسائل داخلی است، افزود: اگرچه تحریم‌ها و محدودیت‌های خارجی وجود دارند، اما شایسته نیست که خودمان هم موانعی ایجاد کنیم که توان رفع آن‌ها را داشته باشیم. برخی از این موانع ریشه در قوانین دارند و برخی دیگر مربوط به فرآیندهای سازمانی است که قابلیت بهبود و کارآمدتر شدن را دارند. هرچند در برخی حوزه‌ها پیشرفت‌هایی حاصل شده، اما هنوز تا اصلاح کامل فاصله زیادی داریم.
وی درباره صادرات مواد خام و نیمه‌خام گفت: صادرات این کالاها یکی از آسیب‌های صادرات غیرنفتی است، اما روش‌هایی که تاکنون برای مقابله با آن در پیش گرفته شده، نه تنها مشکل را حل نکرده، بلکه به صادرات موجود هم آسیب زده است.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران با تأکید بر اثر منفی عوارض صادراتی بر توسعه تولید افزود: اگر بخواهیم کالاهایی با ارزش افزوده بالاتر صادر کنیم، باید در زنجیره بالاتر سرمایه‌گذاری کنیم. وضع عوارض صادراتی عملاً انگیزه تولیدکنندگان را کاهش می‌دهد. این عوارض به مرور تبدیل به یکی از پایه‌های درآمدی بودجه می‌شوند و ذی‌نفعانی پیدا می‌کنند که کمتر به اثرگذاری آن‌ها در تحقق اهداف صادراتی توجه دارند.
وی با اشاره به کاهش صادرات سنگ‌های ساختمانی پس از وضع عوارض اظهار کرد: صادرات این محصول در گذشته حدود ۸۰۰ میلیون دلار بود، اما پس از اعمال عوارض صادراتی، به حدود ۲۰۰ میلیون دلار کاهش یافته است.
دهقان‌دهنوی همچنین از هم‌زمانی اخذ مالیات بر درآمد و عوارض صادراتی در قانون برنامه هفتم توسعه انتقاد کرد و از مجلس خواست تا معافیت‌های مالیاتی صادرکنندگان را ساماندهی کند.
وی درباره چالش‌های قانونی گفت: گاهی قوانین مبارزه با قاچاق کالا و ارز به جای تمرکز بر مبارزه با قاچاق، بر فعالیت‌های رسمی تجاری تأثیر منفی می‌گذارند، در حالی که مبارزه با قاچاق باید فرعی باشد و صادرات رسمی، اصل.
رئیس سازمان توسعه تجارت همچنین درباره طولانی شدن فرآیند ترخیص کالا هشدار داد و افزود: زمان ترخیص کالا در گمرکات افزایش یافته و رسوب کالاها بیشتر شده است، زیرا در نظارت‌ها، تمرکز بر افراد نیست و به خود کالا منتقل شده است.
دهقان‌دهنوی در پایان تأکید کرد: برای بهبود وضعیت صادرات، نیاز به تحول در نگاه قانون‌گذاری داریم. مجلس تاکنون قوانین مفیدی تصویب کرده و انتظار ما این است که این مسیر با رویکردی اصلاحی و حمایتگرانه ادامه پیدا کند.
