دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری ایرانیان در عراق ۲۰ برابر سرمایه‌گذاری عراقی‌ها در ایران است، گفت: بخش زیادی از سرمایه‌گذاری‌های ایرانی در عراق به دلیل استفاده از شرکت‌های غیرایرانی در آمار رسمی این کشور ثبت نمی‌شود.
به گزارش انجمن ملی صنایع لوازم خانگی ایران به نقل از ایلنا، در حالی که سرمایه‌گذاری ایرانیان در عراق به مرز ۱۰ میلیارد دلار رسیده، عراقی‌ها با حدود ۷۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری در ایران، عمدتاً به دنبال تولید برای صادرات به بازار خود هستند. این حجم عظیم سرمایه‌گذاری، از زیرساخت‌های انرژی تا گردشگری و صنایع غذایی، نشان‌دهنده عمق روابط اقتصادی دو کشور است.
جهانبخش سنجابی شیرازی، دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق، در گفت‌وگویی از حجم قابل‌توجه سرمایه‌گذاری‌های دوجانبه بین ایران و عراق پرده برداشت. با وجود نبود آمار دقیق به دلیل تحریم‌ها، عدم شفافیت داده‌ها و مسائل سیاسی-اقتصادی، برآورد‌ها نشان‌دهنده فعالیت گسترده سرمایه‌گذاران ایرانی در عراق و حضور محدودتر عراقی‌ها در ایران است.
سرمایه‌گذاری ۷۰۰ میلیون دلاری عراقی‌ها در ایران
سنجابی شیرازی اظهار کرد: حجم سرمایه‌گذاری رسمی عراقی‌ها در ایران تا پایان سال ۱۴۰۳ حدود ۴۱۶ میلیون دلار بوده و برآورد می‌شود سرمایه‌گذاری غیررسمی آنها به بیش از ۷۰۰ میلیون دلار برسد. بخش زیادی از این سرمایه‌گذاری‌ها به دلیل استفاده از کارگزاران ایرانی یا پوشش غیرعراقی، در آمار رسمی ثبت نشده است.
سرمایه‌گذاری عراقی‌ها در کجا متمرکز است
سرمایه‌گذاری عراقی‌ها عمدتاً در بازارچه‌های مرزی، مناطق آزاد نزدیک به مرز عراق و شهر‌های مرزی ایران متمرکز است. این سرمایه‌گذاری‌ها بیشتر با هدف تولید محصولاتی برای صادرات به عراق انجام می‌شود. همچنین، بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه گردشگری، اقامت و درمان صورت گرفته است. کرد‌های عراقی در شهر‌های شمالی ایران و شیعیان عراقی در شهر‌هایی مانند قم و مشهد فعالیت بیشتری دارند.
ایران یکی از فعال‌ترین کشور‌های سرمایه‌گذار در عراق است، هرچند در مقایسه با چین و ترکیه در رتبه‌های بعدی قرار دارد. سنجابی شیرازی توضیح داد: سرمایه‌گذاران ایرانی در ۲۰ سال گذشته در مناطق کردی (اربیل، سلیمانیه و حلبچه) و مناطق شیعه‌نشین (کربلا، نجف، بصره و میسان) فعالیت گسترده‌ای داشته‌اند.
غول‌های چندملیتی در برابر ایران
در حالی که شرکت‌های غربی مانند «توتال» و «شل» در بخش نفت و گاز عراق سرمایه‌گذاری‌های کلانی دارند، ایران در سایر حوزه‌ها پس از چین و ترکیه قرار دارد. حجم سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم ایرانیان در عراق، با احتساب خدمات فنی-مهندسی، به بیش از ۱۰ میلیارد دلار می‌رسد.
حوزه‌های کلیدی سرمایه‌گذاری ایرانیان در عراق
سرمایه‌گذاری ایرانیان در عراق در بخش‌های متنوعی از جمله زیرساخت‌های انرژی، تولید برق، صنایع غذایی، کشاورزی، دارویی، ساخت‌وساز، بانکداری، فولاد، سیمان، صنایع تبدیلی، دامپروری و پرورش طیور متمرکز است. این سرمایه‌گذاری‌ها اغلب به دلیل تحریم‌ها تحت پوشش غیرایرانی انجام می‌شود.
نسبت ۲۰ برابری سرمایه‌گذاری ایران در عراق
سنجابی شیرازی با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری ایرانیان در عراق ۲۰ برابر سرمایه‌گذاری عراقی‌ها در ایران است، افزود: بخش زیادی از سرمایه‌گذاری‌های ایرانی در عراق به دلیل استفاده از شرکت‌های غیرایرانی در آمار رسمی این کشور ثبت نمی‌شود. این استراتژی برای دور زدن تحریم‌ها به کار گرفته شده است.
سرمایه‌گذاری عراقی‌ها در ایران بیشتر به تولید محصولاتی برای صادرات به عراق و فعالیت در حوزه‌های اقامتی و زیارتی محدود می‌شود. در مقابل، سرمایه‌گذاری ایرانیان در عراق شامل انتقال زنجیره تولید، مشارکت در تولید محصولات استراتژیک مانند سیمان، فولاد، لبنیات و صنایع کشاورزی است. این تفاوت نشان‌دهنده عمق نفوذ اقتصادی ایران در بازار عراق است.
سنجابی شیرازی در پایان تأکید کرد: سرمایه‌گذاری ایرانیان در عراق به مرز ۱۰ میلیارد دلار نزدیک شده و با فاصله معناداری از سرمایه‌گذاری ۷۰۰ میلیون دلاری عراقی‌ها در ایران پیشی گرفته است. این روند نشان‌دهنده پتانسیل بالای همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور است.
