نرخ تورم ماهانه، نقطه به نقطه و سالانه در آذرماه سال جاری نسبت به آبان کاهشی شدند. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم ماهانه در آذرماه به رقم ۲درصد رسید که نسبت به ماه قبل کاهش ۰.۸واحد درصدی را ثبت کرد. تورم نقطه به نقطه نیز در آذر با افت ۱.۱واحد درصدی به رقم ۳۱.۴درصد رسید. از سوی دیگر، نرخ تورم متوسط نیز با ثبت رقم ۳۲.۵درصد نسبت به ماه قبل ۰.۶واحد درصد افت کرد. برآوردها حاکی از آن است که در ماه‌های اخیر، نرخ تورم یک روند زیگزاگی را حول محور ۳۰درصد انجام داده است. هدف‌گذاری بانک مرکزی در پایان سال جاری نزول تورم به زیر ۳۰درصد است.
به گزارش اهام ایران؛ محاسبات نشان می‌دهد که اگر میانگین تورم ماهانه در سه ماه پایانی آخر سال در محدوده ۱.۶درصد باشد، این هدف محقق خواهد شد. البته باید این نکته را در نظر داشت که سه‌ماه پایانی عموما دارای تورم بالاتری نسبت به ماه‌های قبلی است، اما انتشار اخبار مثبت سیاسی می‌تواند این هدف را میسر کند.
براساس اعلام مرکز آمار، تورم نقطه‌به‌نقطه در آذرماه سال جاری با کاهش ۱.۱واحد درصدی نسبت به آبان، به ۳۱.۴درصد رسیده است. در سومین ماه فصل پاییز، تورم ماهانه نیز با کاهش ۰.۸واحد درصدی نسبت به آبان‌ماه، به ۲ درصد رسیده است.
بررسی جزئیات تورم آذرماه نشان می‌دهد که در این ماه سبزی‌ها و حبوبات با تورم ۶.۲درصدی و خرید وسایل نقلیه با تورم ۵.۱درصدی پرچمداران تورم این ماه بوده‌اند. هدف‌گذاری بانک مرکزی برای تورم پایان سال کمتر از ۳۰درصد است که برای رسیدن به این هدف میانگین تورم ماهانه در ۱۲ماه سال جاری باید کمتر یا معادل ۲.۲درصد باشد. این در حالی است که میانگین تورم ماهانه از ابتدای سال جاری تا آذرماه ۲.۳درصد بوده است. در صورتی که میانگین تورم ماهانه تا پایان سال ۲.۳درصد باقی بماند، تورم سالانه در پایان سال به ۳۱.۳درصد خواهد رسید.
بررسی گزارش مرکز آمار از تورم آذرماه نشان می‌دهد که تورم نقطه‌به‌نقطه با کاهش ۱.۱واحد درصدی نسبت به آبان‌ماه، به ۳۱.۴درصد رسیده است. منظور از تورم نقطه‌به‌نقطه درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل است.نگاهی به جزئیات تورم نقطه‌به‌نقطه کالاها نشان می‌دهد که در سومین ماه پاییز سال جاری تورم گروه مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها معادل ۳۸درصد بوده است. یکی از نکات قابل توجه آن است که این گروه با داشتن ضریب اهمیت ۳۶.۱درصدی در سبد خانوار، نقش زیادی در چگونگی روند تورم ایفا می‌کند.
پس از گروه مسکن، گروه حمل‌و‌نقل تورم ۳۱.۵درصدی و گروه پوشاک و کفش با تورم ۲۸.۱درصدی پرچمداران تورم نقطه‌به‌نقطه در این ماه بوده‌اند. نگاهی به جزئیات تورم گروه حمل‌و‌نقل نیز نشان می‌دهد که دلیل افزایش تورم این گروه، خرید وسایل نقلیه یا به عبارتی افزایش قیمت خودرو بوده است. در آذرماه سال جاری تورم ماهانه با کاهش ۰.۸واحد درصدی نسبت به آبان‌ماه، به ۲درصد رسیده است. نگاهی به جزئیات تورم ماهانه نشان می‌دهد که در این ماه سبزی‌ها و حبوبات با تورم ۶.۲درصدی، بیشترین تورم ماهانه را داشته‌اند. پس از سبزی‌ها و حبوبات، خرید وسیله نقلیه با تورم ۵.۱درصدی در رتبه بعدی قرار داد. سومین پرچمدار تورم ماهانه آذرماه نیز آب، برق و سوخت با تورم ۳.۶درصدی بوده است.
تورم یا گرانی؟
با وجود کاهشی بودن تورم ماهانه و نقطه‌به‌نقطه، بسیاری از مردم معتقدند که تورم افزایشی بوده و قیمت بسیاری از کالاها گران است. برای درک این مساله باید مفاهیم «گرانی» و «تورم» را مورد بررسی قرار داد. می‌توان گفت گرانی به معنای افزایش قیمت یک یا چند کالا یا خدمات خاص است و معمولا ناشی از عواملی چون افزایش تقاضا، کاهش عرضه، یا تغییرات در هزینه‌های تولید است. برای مثال، افزایش قیمت خشکبار در آذرماه به دلیل تقاضای شب یلدا، مصداق گرانی است.اما تورم مفهومی کلان‌تر است و به معنای افزایش عمومی و مداوم سطح قیمت‌ها در یک دوره زمانی مشخص است. تورم بر اساس تغییرات شاخص قیمت کالاها و خدمات محاسبه می‌شود و کاهش یا افزایش آن نشان‌دهنده تغییرات کلی در قدرت خرید مردم و وضعیت اقتصادی کشور است. به عبارت دیگر، ممکن است گرانی برخی اقلام در دوره‌ای با کاهش کلی تورم همراه باشد. در‌حال‌حاضر نیز می‌توان گفت که در آذرماه سرعت افزایش قیمت کالاها نسبت به آبان‌ماه کاهش یافته است.
دسترسی به هدف تورمی امکان‌پذیر است؟
از دی‌ماه ۱۴۰۱ و پس از انتصاب محمدرضا فرزین به ریاست بانک مرکزی، دو هدف اصلی در سیاست‌های این بانک پیگیری شد؛ اولین هدف کنترل و ثبات نرخ ارز و هدف دوم، تقویت و تشدید برنامه‌های محدودکننده برای مدیریت ترازنامه‌ها بود. این سیاست‌ها باعث شد نرخ تورم به‌تدریج روند کاهشی به خود بگیرد. این کاهش تورم همزمان با کاهش نرخ رشد نقدینگی بود. با‌این‌حال نرخ رشد نقدینگی از ۲۵درصد پایین‌تر نرفت و در آبان ۱۴۰۳ به ۲۸.۶درصد رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ تورم از فروردین ۱۴۰۳ به بعد در کریدور ۳۰ تا ۳۳درصد ثابت ماند و روند کاهشی آن متوقف شد. به عبارت دیگر، پس از یک دوره کاهش قابل‌توجه، به نظر می‌رسد تورم به یک سطح مقاومتی رسیده که دیگر امکان کاهش بیشتر آن وجود ندارد. هدف‌گذاری بانک مرکزی آن بود که نرخ تورم تا پایان سال کمتر از ۳۰درصد باشد. می‌توان گفت برای دستیابی به این هدف، میانگین تورم ماهانه در ۱۲ماه سال جاری باید برابر یا کمتر از ۲.۲درصد باشد. با‌این‌حال میانگین تورم ماهانه در ایران از ابتدای سال جاری تا کنون ۲.۳درصد بوده است. بنابراین اگر قرار باشد هدف تورمی بانک مرکزی محقق شود میانگین نرخ تورم ماهانه در ۳ ماه پایانی سال باید برابر یا کمتر از ۱.۶درصد باشد. در صورتی که میانگین تورم ماهانه تا پایان سال ۲.۳درصد باشد، تورم سالانه به ۳۱.۳درصد خواهد رسید.
وزنه سنگین تورم پردرآمدها
بررسی‌ها نشان می‌دهد که ضرایب اهمیت کالاهای خوراکی و غیرخوراکی در دهک‌های مختلف متفاوت است. در واقع ضریب اهمیت کالاهای خوراکی، آشامیدنی‌ها و دخانیات در دهک‌های درآمدی پایین بیشتر و در دهک‌های بالای درآمدی کمتر است. معکوس همین وضعیت در مورد کالاهای غیرخوراکی و خدمات حاکم است. در واقع افرادی که درآمد کمتری دارند، نسبت بیشتری از درآمد خود را صرف خرید کالاهای خوراکی می‌کنند. این در حالی است که افراد پردرآمد بیشتر درآمد خود را صرف کالاهای غیرخوراکی و خدمات می‌کنند. در چنین شرایطی زمانی که محرک‌های اصلی تورم در گروه خدمات باشد، تورم پردرآمدها بیشتر و زمانی که وزن تورمی کالاهای خوراکی بیشتر باشد، کم‌درآمدها تورم بیشتری را تجربه می‌کنند. در آذرماه سال جاری نیز تورم سالانه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها ۲۸.۶درصد و تورم کالاهای غیرخوراکی ۳۵.۵درصد بوده است. در این ماه دهک نهم درآمدی با ۳۲.۹درصد، بیشترین تورم را در این ماه تجربه کرده است. دهک اول نیز با تورم ۳۰درصدی، کمترین تورم را داشته است.
منبع؛ دنیای اقتصاد
