بررسی‌ها نشان می‌دهد شکاف اسکناس دلار بازار آزاد و اسکناس دلار مرکز مبادله ارز کاهش یافته و به کمتر از ۲۰درصد رسیده است. از سوی دیگر نرخ حواله مرکز مبادله نیز روند افزایشی به خود گرفته است. در روزهای اخیر خبر تاسیس مرکز مبادله ارز توافقی نیز شنیده شد؛ بستری که به گفته سیاستگذار، قرار است مبادلات در آن، بر اساس نرخ آزاد و غیردستوری با مکانیزم حراج صورت بگیرد. همچنین در ماه‌های اخیر برخی کالاهای دریافت‌کننده دلار ۲۸۵۰۰ تومانی از لیست کالاهای دریافت‌کننده دلار ارزان قیمت کنار گذاشته شده‌اند. تمام این شواهد حاکی از آن است که شرایط برای حرکت به سمت یکسان‌سازی نرخ های ارز فراهم شده است. با یکسان‌سازی نرخ ارز، فعالان اقتصادی از سرگیجه ارزی رهایی پیدا می‌کنند و بساط فساد ارزی جمع می‌شود. در این شرایط، سیاستگذار نیز می‌تواند سیاست‌های حمایتی را به انتهای زنجیره حمایتی منتقل کند.
به گزارش اهام ایران، بازار ارز در ایران طی سال‌های گذشته با چالش‌های مختلفی مواجه بوده است. از تحریم‌های اقتصادی و سیاسی گرفته تا نوسانات شدید در عرضه و تقاضای ارز، همه این عوامل باعث شده‌اند تا نرخ‌های مختلفی در بازار ارز شکل بگیرد. این نرخ‌ها شامل نرخ ارز دولتی، نرخ ارز نیمایی، نرخ ارز بازار آزاد و دیگر نرخ‌های توافقی است. در این میان، شکاف بین نرخ ارز مرکز مبادله و بازار آزاد همواره یکی از موضوعات چالش‌برانگیز بوده است. اما اخیرا نشانه‌هایی از کاهش این شکاف و همگرایی نرخ‌های مختلف ارزی دیده می‌شود که می‌تواند گامی مهم به سوی تحقق هدف تک‌نرخی شدن ارز در کشور باشد. در کنار کاهش نرخ میان قیمت‌ها، به نظر می‌رسد که ابزار کشف نرخ با مکانیزم حراج نیز در دستور کار قرار گرفته است. اما باید توجه کرد که ایجاد این بازارها نباید زیر سایه سیاست‌های دستوری قرار گیرد.
شکاف بین ارز مرکز مبادله و بازار آزاد
شکاف بین نرخ ارز مرکز مبادله و نرخ ارز در بازار آزاد طی سال‌های اخیر یکی از مهمترین چالش‌های اقتصادی کشور بوده است. این شکاف، که در برخی دوره‌ها به‌دلیل قیمت‌گذاری دستوری نرخ ارز و ارائه رانت ارزهای ترجیحی به‌شدت افزایش یافته بود، اکنون به دلایل متعددی در حال کاهش است. نرخ ارز مرکز مبادله به‌عنوان یکی از مهمترین نرخ‌های رسمی در کشور، به‌طور معمول برای واردات کالاهای اساسی و مواد اولیه استفاده می‌شود. در مقابل، نرخ ارز در بازار آزاد که تحت تاثیر عرضه و تقاضای روزانه در بازار تعیین می‌شود، اغلب نوسانات زیادی را تجربه کرده است. این نوسانات به‌دلیل عواملی مانند تقاضای بالا برای ارز، کاهش عرضه ارز به‌دلیل تحریم‌ها و نوسانات در بازار جهانی ارز بوده است. اما در ماه‌های اخیر، به نظر می‌رسد که شکاف بین این دو نرخ در حال کاهش است.
مکانیزم حراج برای ارز توافقی
یکی از اقدامات مهمی که دولت برای کاهش شکاف بین نرخ‌های مختلف ارز در دستور کار قرار داده است، افتتاح تالار مبادلات ارز توافقی است. انتظار می‌رود که این تالار در نیمه اول شهریور ماه راه‌اندازی شود و در کشف نرخ واقعی بازار آزاد نقش ایفا کند. البته باید یادآور شد همه سامانه‌هایی که در شرایط فعلی ارز را به‌صورت دستوری تخصیص می‌دهند هم در ابتدا قرار بود توافقی و آزادانه قیمت را تعیین کنند. با این حال، در رسیدن به این هدف چندان موفق نبودند. تالار مبادلات ارز توافقی به‌عنوان یک پلتفرم متمرکز، فرصت مناسبی برای بازیگران بازار ارز فراهم می‌کند تا معاملات خود را در محیطی شفاف و رقابتی انجام دهند. این تالار می‌تواند به شفافیت بیشتر در بازار ارز کمک کند و از بروز نوسانات شدید قیمتی جلوگیری کند.
منبع؛ دنیای اقتصاد
