کمبود انرژی، به تولید و صنعت ضرر جدی وارد کرده و دولت مصوبه‌ای درباره جبران خسارات ناشی از قطعی برق و گاز تصویب کرده است. فعالان اقتصادی آن را ناکافی دانسته و می‌گویند باید مسیر برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی هموار شود.
به گزارش اهام ایران، ناترازی انرژی در سال ۱۴۰۳ به اوج خود رسید؛ با تابستانِ بی‌برق و زمستانِ بی برق و گاز و آلوده؛ ابرچالشی که تبعات آن بخش‌های مختلف جامعه، صنعت و تولید را درگیر کرد و باعث کاهش بهره‌وری و اختلال در فعالیت‌های اقتصادی و تولیدی شد.
بر اساس گزارش دوره شصت و پنجم شامخ کل اقتصاد که در اسفندماه ۱۴۰۳ منتشر شد، به‌دلیل ناترازی ماه‌های اخیر و افزایش شدید هزینه‌های تولید و به‌تبع آن کمبود مواد اولیه مورد نیاز، در شرایطی که نقدینگی و قدرت خرید کاهشی بوده است، بسیاری از بنگاه‌ها به سمت تعطیلی رفته‌اند یا در سطوح بسیار پایین درآمدی فعالیت می‌کنند. بر اساس شاخص مدیران خرید (شامخ) تداوم قطعی برق کارخانه‌ها در بهار و تابستان و کمبود گاز در زمستان مخل مزمن فعالیت صنعتی بوده و منجر به تولید در ظرفیت‌های پایین‌تر از توان تولیدی کارخانه‌ها شده است.
بحران انرژی چند سالی است که شروع شده و به‌نظر می‌رسد در صورت ادامه روند کنونی، تا سال‌ها ادامه خواهد داشت. کنشگران این عرصه معتقدند اگر فکری برای زیرساخت‌های فرسوده و فرآیند یخ‌زده سرمایه‌گذاری ناشی از تحریم و سوءمدیریت داخلی در این حوزه نشود، سال ۱۴۰۴ و سال‌های بعد دیگر عملاً برقی برای تمام طول روز نخواهیم داشت. رفع ناترازی انرژی در ایران نیازمند یک رویکرد جامع و چندوجهی است که هم بخش عرضه و هم بخش تقاضا را دربر گیرد.
شورای عالی انرژی هم در گزارشی عنوان کرده است که میزان ناترازی در حوزه گاز طبیعی با افت تولید میادین مشترک پارس جنوبی تا افق ۱۴۰۶ تشدید خواهد شد. میزان میانگین متوسط سالانه کسری گاز طبیعی از ۷۳ میلیون مترمکعب در روز در سال ۱۴۰۲ تا ۳۷۳ میلیون مترمکعب در روز در سال ۱۴۰۶ افزایش خواهد یافت.
انرژی‌های تجدیدپذیر در رأس توجه
آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران دراین‌باره به «اتاق ایران آنلاین» می‌گوید: میانگین راندمان نیروگاه‌های کشور حدود ۳۵ الی ۳۶ درصد است، اگر راندمان نیروگاه‌ها تا ۲۵ درصد بالا رود، تولید برق ۱۵ الی ۱۷ هزار مگاوات افزایش خواهد یافت. نیروگاه‌هایی در کشور با راندمان بسیار پایینی فعال هستند که باید از مدار خارج شوند اما متأسفانه به هر دلیل این اتفاق نمی‌افتد. البته نیروگاه‌هایی هم هستند که با رفتن به سمت سیکل ترکیبی با راندمان حدود ۴۲ درصد فعالیت می‌کنند، این نیروگاه‌ها برای ایران راندمان قابل قبولی دارند.
نجفی معتقد است: مشکل نیروگاه‌های فعال در ایران عدم سرمایه‌گذاری است؛ نبود بودجه کافی و عدم بازگشت سرمایه بخش خصوصی مهم‌ترین مسئله بخش خصوصی است. با سرمایه‌گذاری در بخش نیروگاهی و افزایش راندمان تولید از حدود ۳۵ درصدی به ۴۰ تا ۴۲ درصد، تحول بزرگی در ساختار تولید برق کشور رخ می‌دهد. اگر بتوانیم راندمان تولید را ۲۵ درصد افزایش دهیم، حداقل ۱۵ هزار مگاوات بر میزان تولید برق افزوده می‌شود.
به گفته نجفی، امروز نزدیک به ۲۲ هزار مگاوات ناترازی داریم؛ در کنار این افزایش راندمان اگر برای تولید ۲۰ هزار مگاوات تولید برق خورشیدی نیز برنامه‌ریزی کنیم تا سال ۱۴۰۵ می‌توانیم به تراز انرژی برسیم.
هشدارهایی که به آن‌ها توجه نمی‌شود
متاسفانه هشدارها درباره ناترازی برق از سال ۱۳۸۸ شروع‌شده بود؛ هشدارهایی که به آن توجه نمی‌کرند. آن زمان عنوان شد که هزینه ناترازی انرژی در ایران ۱۷ میلیارد دلار است. دو سال بعد در سال ۱۳۹۰ عنوان شد که در ایران ۱۸ میلیون واحد مسکونی وجود دارد که ۹۵ درصد آن نیاز به بهینه‌سازی دارد و اگر وضعیت به این شکل پیش رود، ۲۵ سال دیگر واردکننده انرژی خواهیم بود.
منبع؛ اتاق ایران
