امروز تولیدکنندگان لوازم خانگی با مشکلات عدیده‌ای از جمله پیش‌بینی‌ناپذیر بودن اقتصاد، مداخلات دولتی، قاچاق، رکودتورمی و غیره؛ دست به گریبان هستند که حل‌وفصل آنها یک برنامه بلندمدت و در عین حال قاطعیت و عزم جدی را می‌طلبد. در همین زمینه و همچنین برای آگاهی از برنامه‌های پیش روی شرکت صنایع امرسان، روابط‌عمومی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران گفت‌وگوی اختصاصی با سلطان‌حسین فتاحی، مدیرعامل و رئیس هیات مدیره این شرکت و عضو هیات مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، انجام داده است که در ادامه می‌‌آید.
فعالان اقتصادی همواره خواستار کاهش تصدی‌گری دولت در اقتصاد ایران بوده‌اند. به باور شما این موضوع تا چه حد سد راه فعالیت صنعتگران (به‌ویژه در بخش لوازم خانگی) بوده و در این زمینه چه راهکاری به دولت پیشنهاد می‌کنید؟
یک مشکل اصلی در صنعت ما این است که بخش‌هایی از زنجیره توسط دولت یا شرکت‌های دولتی مدیریت می‌شود و نهادهای دولتی در بازار محصول نهایی هم به شکل‌های مختلف مداخله می‌کنند. در صورتی که منطق بازار حکم می‌کند رقابت شکل بگیرد و قیمت‌ها هم در معادله عرضه و تقاضا تعیین شود. راهکار اصلی را بارها تحلیل‌گران اقتصادی بیان کرده‌اند و آن هم کاهش تدریجی دخالت‌های دولت در مکانیزم بازار است تا دو طرف عرضه و تقاضا خود را با شرایط واقعی و با قیمت‌های واقعی تنظیم کنند. اما اجرای این راهکار دقت و دانش زیادی می‌خواهد و امیدواریم در دستور کار دولتمردان قرار داشته باشد.
جدای از بحث مداخلات دولت در امور اقتصادی، چه چالش‌های دیگری در صنعت لوازم خانگی می‌بینید؟ آیا می‌توان حال و روز امروز صنعت لوازم خانگی را بیشتر متاثر از سیاست‌های کلان کشور دانست؟
سیاست‌های کلان و وضعیت رکودتورمی چند سال گذشته قطعا بر همه فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی اثرگذار بوده است. ممکن است برخی کسب‌وکارها یا شرکت‌ها در همین شرایط وضعیت خوبی داشته باشند اما آنها استثناء هستند. علاوه بر رکود و تورم، تعدد قوانین و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه و آزمون و خطا در مدیریت صنعت و اقتصاد کشور تقریبا بر همه صنایع اثر منفی گذاشته و در نتیجه سرمایه‌گذاری در نوسازی یا توسعه صنعت کشور کاهش داشته است. به عبارتی بسیاری از صنایع حتی با وجود ادامه فعالیت ضعیف‌تر شده‌اند و با ادامه این روند در سال‌های آینده در آستانه استهلاک و تعطیلی قرار می‌گیرند چون فرصتی برای جذب سرمایه نداشته‌اند.
آیا می‌توان قاچاق را بزرگترین مانع توسعه صنعت لوازم خانگی خواند؟
در حال حاضر سهم قاچاق در بازار لوازم خانگی بیشتر از یک‌سوم بازار کشورمان و رقم بسیار بالایی است. به نظر من مشکلات ناشی از پیش‌بینی‌ناپذیر بودن اقتصاد و مداخلات دولتی سهم بیشتری از قاچاق را در سبد مشکلات تولیدکنندگان دارند، اما نکته مهم این است که همه ما می‌دانیم حل مشکلات ساختاری و کاهش دخالت دولتی نیازمند زمان و برنامه بلندمدت است اما قاچاق این طور نیست. اینکه برخی اقلام لوازم خانگی از مبادی رسمی وارد می‌شود و به‌عنوان محصول قاچاق در بازار عرضه می‌شود جلوی چشم همه ما اتفاق می‌افتد و جلوگیری از آن هم برنامه بلندمدت نمی‌خواهد، یک عزم جدی و قاطعیت در برابر شبکه قاچاق لازم است که امیدوارم در دولت جدید محقق شود. برای بازار یک کشور زیبنده نیست که به این راحتی یک‌سوم بازار را در اختیار افرادی بگذارد که قوانین و ممنوعیت‌ها را دور می‌زنند و عوارض و حق گمرکی هم پرداخت نمی‌کنند.
پیش‌بینی ناپذیر بودن تحولات اقتصادی چه تاثیری بر فعالیت صنعتگران داشته است؟
پیش‌بینی ناپذیر بودن اقتصاد در کشور ما به علت مشخص نبودن رویکردهای کلان و بی‌جواب گذاشتن سوالات اصلی در ارتباط با صنعت و تجارت است. مثلا ما هنوز نمی‌دانیم که ارتباطات تجاری ما با جهان چگونه خواهد بود؟ آیا می‌توان تاریخی را مشخص کرد و گفت مثلا از سال ۱۴۰۴ تجارت آزاد جهانی در ایران امکان‌پذیر خواهد بود یا وضعیت فعلی بازار و قاچاق کالا تا آن زمان ادامه خواهد داشت؟ وقتی پاسخی برای این سوالات کلیدی نداریم، ترسیم افق و چشم‌انداز و برنامه بلندمدت هم امکان‌پذیر نیست. مهمترین اثر این وضعیت این است که تقریبا عمده صنعت و تولید در کشور ما مشغول امور جاری و تامین هزینه‌های عملیاتی هستند و برنامه توسعه یا اهداف بلندمدت ندارند و در نتیجه پیشرفت چندانی هم نکرده‌ایم.
اصلی‌ترین مشکلات فعلی بخش تولید و فروش چیست؟
یک مشکل اصلی در ارتباط با تامین نقدینگی برای سرمایه‌گذاری ثابت و سرمایه در گردش است. در کنار این مشکلات تجارت خارجی به‌ویژه نرخ ارز و تامین مواد اولیه داخلی مثل ورق‌های فولادی هم همچنان وجود دارد. اما مشکلی که می‌توان گفت در همه تولیدکنندگان لوازم خانگی مشهود است ناشی از تورم و نیاز به افزایش سرمایه در گردش است. علت اصلی هم افزایش چندین باره قیمت مواد اولیه در طول یک سال است طوری که در این سال‌ها همیشه نرخ تورم تولیدکننده بیشتر ار تورم مصرف‌کننده بوده است. اگر یک خانوار با تورم ۴۰ درصدی در سبد هزینه‌ها مواجه است، این نسبت برای تولیدکننده بالای ۵۰ درصد است. این یعنی برای مثال برای اینکه در سال آینده تولید را ادامه دهیم باید ۵۰ درصد بیشتر هزینه کنیم در صورتی که قیمت محصول به این میزان افزایش نخواهد داشت.
در بخش صادرات چه مشکلاتی وجود دارد و چگونه می‌توان تولیدکنندگان را به صادرات بیشتر تشویق کرد؟
مهمترین عامل توسعه صادرات و تشویق صادرکنندگان در سطح کلان روابط خوب و باثبات اقتصادی و سیاسی با کشورهای مختلف است. در حال حاضر کشورهای همسایه مهمترین بازار در دسترس برای صنعت لوازم خانگی است. با تثبیت روابط حسنه با این کشورها خودبه‌خود صادرکنندگان برای ورود به بازار آنها دست به کار می‌شوند. تولیدکنندگان باید محصولاتی با کیفیت و متناسب با سلیقه مشتریان بازار هدف تولید کنند.
گفته می‌شود مشتری‌مداری شاه بیت بازار است؛ عملکرد شرکت‌های لوازم خانگی در این بخش را چطور ارزیابی و برای بهبود شرایط چه راهکارهایی پیشنهاد می‌کنید؟
در این زمینه در صنعت لوازم خانگی رقابت بالایی وجود دارد، اما هنوز به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم و اندازه‌گیری و ارتقای رضایت مشتریان به خوبی و با دقت انجام نمی‌شود. به همین دلیل شرکت امرسان از سال گذشته برنامه فروش مدرن و خدمات مدرن را در دستور کار قرار داده است. بر اساس برنامه‌های فروش مدرن روش‌های خرید و پرداخت قیمت محصول توسط مشتری دارای تنوع می‌شود، مانند فروش اقساطی. ضمن اینکه تلاش می‌شود با لجستیک قوی در سراسر کشور، محصول مورد نظر مشتری در سریع‌ترین زمان در دسترس او قرار بگیرد. خدمات پس از فروش مدرن هم یک رویکرد نوگرایانه و با چشم‌انداز مشتری‌مداری شکل گرفته و برنامه اجرایی آن هم در شرکت امرسان در دست اقدام است و انتظار می‌رود مشتریان از سال آینده رضایت بیشتری از گارانتی و خدمات پس از فروش داشته باشند.
برنامه شما برای سال آتی چیست؟ چه برنامه‌ای برای ارتقای کیفی محصولات لوازم خانگی در کنار رشد کمی در نظر دارید؟
ما سبد محصولات لوازم خانگی را به طور کامل داریم. ارتقای عمق ساخت داخل و کاهش قیمت تمام شده انواع کولر گازی و لباسشویی هم در برنامه امرسان قرار دارد. ضمن اینکه محصولات پخت و پز و لوازم خانگی ریز را با برندهای گوفر و گردیگ در بازار عرضه می‌کنیم. توسعه کمّی و افزایش حجم تولید هم در برنامه میان‌مدت قرار دارد. اما هدف اصلی ما تولید محصولات متنوع و با کیفیت است و در هدف‌گذاری‌ها به دنبال سهم ۲۰ درصدی صادرات از درآمد کل امرسان هستیم.
