یک کارشناس صنعت لوازم خانگی تاکید کرده اگر قیمت تمام شده این مواد به نرخ بازار آزاد نباشد و رسما با ارز نیمایی به فروش برسد، قاچاق معکوس در کشور و بازار تولید مواد اولیه شکل می‌گیرد. تهیه مواد اولیه با کیفیت و همچنین قیمت مناسب آن، در طول سال‌های اخیر تبدیل به یکی از موانع بزرگ صنعتگران و تولیدکنندگان در ایران شده است. این همان مشکلی است که تولیدکنندگان کالای لوازم خانگی نیز با آن روبه رو بوده و در مقاطعی دلیل افت کمی و کیفی محصولات آنها بوده است.
به گزارش اهام ایران، «دنیای اقتصاد» اخیرا با انتشار گزارشی در خصوص شرایط تامین مواد اولیه بنگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تولیدی در کشور و با توجه به گزارش شامخ فروردین‌‌‌‌ماه، تاکید کرد که تهیه و دسترسی به این مواد در آینده نزدیک سختتر خواهد شد. افزایش محتمل نرخ ارز و کاهش تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه از جمله عواملی است که براساس این گزارش می‌تواند در ماه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آینده موجب تشدید محدودیت دسترسی به مواد اولیه تولید شود و به‌‌‌‌‌‌‌‌‌تبع آن، توقف روند بهبود بخش صنعت، محتمل خواهد بود. این در حالی است که در هفته‌های اخیر پروسه تامین ارز برای واردات مواد اولیه بین وزارت صمت و بانک مرکزی در حال چرخش بوده و با معلق نگاه داشتن روند ثبت‌سفارش، عملا ورود مواد اولیه صنایع مختلف به کشور سختتر از قبل شده است. در همین خصوص بازرس انجمن ملی صنایع لوازم خانگی ایران در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» تاکید کرده دو نرخی بودن ارز یکی از عوامل گران تمام شدن قیمت مواد اولیه در ایران است.
سام ادیب در این زمینه گفت: مواد اولیه اصلی و پایه مورد نیاز صنعت لوازم خانگی چیزی بین ۳۰ تا ۳۵درصد بالاتر از نرخ بین‌المللی تهیه می‌شود. برای این موضوع دلایلی وجود دارد اما شاید یکی از مهم‌ترین آنها دو نرخی بودن ارز است. یک ارز نیمایی و یک ارز بازار آزاد در مقابل صنعتگران قرار دارد. گفته می‌شود دولت سیستم ارز آزاد موجود در سیستم اقتصادی کشور را قبول ندارد، اما نمی‌شود منکر این ارز شد چرا که بازار در نهایت خود را با آن هماهنگ می‌کند و بنابراین بر روی اقتصاد و همچنین تولید و بازار کشور بسیار اثر گذار است.
وی با اشاره به شرایط مواد اولیه مورد نیاز در این صنعت یادآور شد: در همین راستا، تولیدکنندگان اصلی مواد اولیه صنعت لوازم‌خانگی کشور مانند فولاد، مس، آلومینیوم و پتروشیمی تاکید می‌کنند که اگر قیمت تمام شده این مواد به نرخ بازار آزاد نباشد و رسما با ارز نیمایی به فروش برسد، قاچاق معکوس در کشور و بازار تولید مواد اولیه شکل می‌گیرد. یعنی مواد اولیه خام به صورت غیر‌قانونی از کشور خارج شده و با ارز آزاد به کشور بازمی‌گردد.
قائم‌مقام مدیرعامل شرکت لوازم آشپزخانه زرساب در مورد پیشنهاد صنعتگران به وزارت صمت نیز گفت: بنابراین یکی از معضلات بزرگ تولیدکننده و خصوصا صادرات، دو نرخی بودن ارز است که سیاستگذار باید تغییراتی در این خصوص در نظر بگیرد. به وزارت صمت پیشنهاد دادیم که حداقل در بخش صادرات، تولیدکنندگان لوازم خانگی معادل کالایی که صادر می‌کنند بتوانند مواد اولیه را به نرخ پایه دریافت کنند. این درخواست به خصوص در خصوص مواد اولیه فولاد، آلومینیوم و مواد پتروشیمی بوده چرا که بخش زیادی از مواد اولیه لوازم خانگی را تشکیل می‌دهند. در خصوص آلومینیوم قبلا یک شرکت اقدام به توزیع این ماده اولیه در بازار و همچنین بورس‌کالا می‌کرد که خوشبختانه مدتی است شرکت‌های دیگر نیز محصولات آلومینیوم خود را عرضه می‌کنند و به این ترتیب از انحصار توزیع تا اندازه زیادی جلوگیری شده است.
سام ادیب با اشاره به برخی موانع صادراتی افزود: در صورتی که تولیدکننده لوازم خانگی بتواند این مواد اولیه را به نرخ پایه دریافت کند تاثیر زیادی روی قیمت نهایی کالا خواهد داشت و در آن صورت شاهد کاهش قیمت در بازار خواهیم بود و از سوی دیگر نیز مزیت رقابتی در صادرات ایجاد خواهد شد. البته در نظر داشته باشید صادرکنندگان ما در بخش بازگشت ارز حاصل از صادرات نیز با مشکلاتی مواجه هستند که همین خود عاملی برای کاهش صادرات بوده و باید برای آن راهکار‌های مناسبی در نظر گرفته شود.
معضل رکود بازار
بخش زیادی از بازارهای کشور طی سال‌های اخیر در رکود قرار داشته و خرید و فروش در آنها بسیار محدود شده است. همین اتفاق عاملی شده تا تولیدکننده، توزیع کننده و به نوعی مصرف‌کننده با مشکلات جدی مواجه شوند. وی در این خصوص نیز گفت: این به اقتصاد کلان کشور بر می‌گردد و تصمیم‌ها در این خصوص باید کلان باشد. در این خصوص صنف لوازم خانگی راهکارهایی مانند فروش اقساطی را در نظر گرفته اما کمک بزرگی انجام نشده است. اگر بانک‌ها نیز ابزارها و تسهیلات فروش با اقساط بلند مدت را برای خریدار در نظر بگیرند، می‌تواند برای رونق این بازار تاثیر گذار باشد. البته سیستم بانکی می‌تواند پرداخت تسهیلات با شرایط مناسب را برای تولیدکننده نیز در نظر بگیرد که این تصمیم نیز می‌تواند روی بهبود شرایط و کیفیت تولید و همچنین بهبود شرایط بازار کمک کند. ولی موردی که صنعت لوازم خانگی در این مقطع زمانی به آن نیاز دارد توسعه است. خوشبختانه این صنعت نسبت به ۵ تا ۷ سال پیش رشد و جهش تولید خوبی داشته اما تولیدکنندگان نباید به همین شرایط بسنده کنند و نسبت به ارتقا و بهبود کیفیت محصولات تولیدی خود تلاش بیشتری داشته باشند.
بازرس انجمن ملی صنایع لوازم خانگی ایران در همین خصوص افزود: صنعت و تولید مانند بالارفتن برعکس از پله برقی است. بنابراین اگر در تولید سکون داشته باشیم پایین آمده و بنابراین بازارهای داخلی یا بین‌المللی را از دست خواهیم داد. بنابراین برای حفظ موقعیت، همواره باید سطح کمی و کیفی محصولات را ارتقا داد. اما در نهایت برای فروش این کالای ارتقا یافته به بازار و اقتصاد پویا و همچنین سطح درآمدی مناسب خریدار نیازمندیم. امیدواریم دولت به نیازهای تولیدکننده شامل در دسترس بودن مواد اولیه با کیفیت و قیمت مناسب، کاهش تورم موجود، ارائه تسهیلات بانکی به تولید و مصرف کننده، بهبود شرایط ارزی و تک نرخی شدن آن، سامان‌دهی بازارها و کمک به خروج آنها از رکود تورمی و دیگر مشکلات، توجه کافی داشته باشد تا همه از مناسب بودن شرایط بهره‌برداری کنند.
آزادسازی واردات و عدالت در رقابت
این فعال صنعت لوازم خانگی کشور در بخش بعدی از گفت‌وگوی خود نسبت به موضوع آزادسازی واردات لوازم خانگی واکنش نشان داد و گفت: اگر مشکلات صادراتی برطرف شود تولید به‌روز خواهد بود و اگر درهای واردات کالای لوازم خانگی باز شود، تولیدکنندگانی که نقش فعالی در صادرات دارند آسیب و لطمه زیادی نخواهند دید. قطعا واردات و رقابت با تولیدکنندگان سایر کشورها در بازار ایران اتفاق خوبی برای صنعتگر و مصرف‌کننده خواهد بود چرا که خریدار باید حق انتخاب داشته باشد. اما تولیدکنندگان ایرانی درخواست منطقی در این خصوص دارند و اینکه بتوان در یک فضای عادلانه با همتایان خارجی رقابت کرد.
سام ادیب در همین خصوص ادامه داد: شما در نظر داشته باشید تولیدکنندگان دیگر کشورها یک‌پنجم مشکلات ما را در ایران ندارند. به عنوان مثال فقط در نظر بگیرید تسهیلات بانکی برای تولیدکنندگان ایرانی که قبلا ۲۰ تا ۲۳درصد بوده حالا به ۳۱ و حتی تا ۳۹درصد رسیده است! از سوی دیگر قیمت مواد اولیه ما بالا بوده و به همین دلیل و البته تورم موجود، قیمت کالای نهایی تولیدی ما قابل مقایسه با خارجی‌ها نیست. البته موانع در این خصوص برای تولیدکننده داخلی بسیار زیاد است و بنابراین اگر درهای واردات بدون بهبود شرایط تولیدکننده ایرانی باز شود ضرر و زیان زیادی متوجه آنها خواهد شد.
بازرس انجمن ملی صنایع لوازم خانگی ایران در پایان به نکته مهمی در خصوص آزادسازی واردات اشاره کرد و گفت: در چنین شرایطی حاکمیت باید طوری مدیریت کند که با آزادسازی واردات فضای رقابتی در بازار حاکم شده و قدرت انتخاب مصرف‌کننده نیز بالا رود و از سوی دیگر باید دست‌اندازهای مقابل تولیدکننده برداشته شود تا بتواند به صورت عادلانه با تولیدکنننده خارجی رقابت کند. در آن صورت است که کسی از آزادسازی واردات نگران نخواهد شد. البته موضوعی که در این میان مهم است و باید به آن توجه شود این است که دولت باید عمدتا اقدام به واردات کالاهایی داشته باشد که در کشور توان تولید آن نیست یا مزیت اقتصادی برای ما نداشته باشند. در نهایت در این خصوص باید گفت واردات لازمه بقا و به‌روز شدن و رقابت سالم در بازار است اما باید حساب شده انجام شود.
