توافق تجارت آزاد ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا در حالی به آخرین مراحل اجرایی نزدیک شده است، که فعالان بخش خصوصی نگران تداوم موانع موجود در مسیر این همکاری از جمله قوانین پیش‌بینی‌ناپذیر اقتصادی، هستند.
به گزارش اهام ایران، توافق تجارت آزاد ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا، تنها یک‌قدم با اجرایی شدن فاصله دارد و در انتظار تصویب در مجلس و طی مراحل قانونی برای ابلاغ نهایی است. هفته گذشته مجلس سنای قزاقستان به عنوان پنجمین کشور از کشورهای عضو این اتحادیه به قانونی شدن این توافقنامه رأی مثبت داد. پیش از آن هم مجالس دیگر کشورهای اتحادیه اوراسیا یعنی روسیه، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان، با رأی خود، اجرایی شدن این پیمان‌نامه منطقه‌ای را یک گام دیگر جلو برده بودند.
این موافقت‌نامه، که اولین و کامل‌ترین موافقت‌نامه تجاری ایران بوده و پس از حدود ۹ سال مذاکره و با توجه به تجربه موفق اجرای موافقت‌نامه تجارت ترجیحی برای ۵۰۰ قلم کالا میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا تدوین شده است، در حالی در انتظار تصویب در مجلس شورای اسلامی است که اوایل آذرماه، کمیسیون اقتصادی مجلس به آن رأی مثبت داد.
این موافقت‌نامه که با هدف تجارت آزاد و با تعرفه صفر حدود هزار قلم کالا نوشته شده است، شامل ۱۱ فصل و یک ضمیمه مربوط به فهرست‌های کالایی دو طرف توافق است. ایران پیش از این، تجربه امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد با سوریه را داشت که مفاد و ماهیت آن عملاً با تجارت آزاد فاصله داشت. سایر توافقات ایران نیز موافقت‌نامه‌های ترجیحی با تعداد اقلام و عملکردی محدود بوده است. به همین دلیل بسیاری از فعالان اقتصادی، اجرایی شدن توافق تجارت آزاد با اوراسیا را تمرینی برای پیوستن اقتصاد ایران به پیمان‌نامه‌ها و سازمان‌های مهم اقتصادی دنیا مانند عضویت در سازمان تجارت جهانی می‌دانند.
فصول موافقت‌نامه تجارت آزاد با اوراسیا شامل مقدمه، تجارت کالا، چاره کارهای تجاری، اقدامات فنی، اقدامات بهداشتی، قواعد مبدأ، همکاری گمرکی، حل‌وفصل اختلافات، خرید دولتی، همکاری‌های بخشی (در حوزه‌های حمل‌ونقل، انرژی، صنایع خودرو، مناطق آزاد تجاری و بنگاه‌های کوچک و متوسط) و مقررات پایانی است و در ضمیمه آن کالاهایی که مشمول حذف تعرفه نمی‌شوند، مشخص شده‌اند. مطابق این موافقت‌نامه، علاوه بر تسهیل تجارت و رفع موانع غیر تعرفه‌ای، تعرفه ورودی حدود ۸۷ درصد اقلام کالایی میان ایران و کشورهای اوراسیا حذف می‌شود.
تجارت ازاد با کشورهای اوراسیا طی ۵ سال گذشته به یکی از مهم‌ترین اهداف اقتصادی کشور در بخش تجارت خارجی بدل شده است. این سیاست به‌واسطه اعمال دوباره تحریم‌های اقتصادی علیه ایران از سال ۱۳۹۷ با قوت بیشتری دنبال شده و نتایج امیدبخشی نیز داشته است.
اجرایی شدن این پیمان‌نامه منطقه‌ای اگرچه فعالان بخش خصوصی را به رونق بخشی تجارت خارجی امیدوار کرده اما آن‌ها با وجود تداوم سیاست‌های فعلی، نسبت به استفاده ایران از فرصت این توافقنامه بیمناک هستند. فعالان بخش خصوصی در گفت‌وگوهایی با «اتاق ایران آنلاین»، از پیش‌شرط‌های لازم بخش خصوصی و دولتی، با هدف استفاده حداکثری از فرصت تجارت آزاد با اوراسیا گفته‌اند.
کاظم شیر دل، رئیس اتاق مشترک ایران و قرقیزستان، با تأکید بر فراهم کردن زیرساخت‌های تجارت با اوراسیا از سوی دولت، گفت: بخش خصوصی در این مسیر باید به فکر ایجاد کنسرسیوم‌های صادراتی متشکل از چند شرکت کوچک و متوسط باشد. به گفته او، اتاق ایران از الان و پیش از اجرایی شدن تجارت آزاد با اوراسیا، باید شبکه منسجمی از تشکل‌های مختلف ایجاد کند تا در مواجهه با سفارش‌های حجم بالا از سوی کشورهای اوراسیا، توان پاسخگویی در مدت‌زمان کوتاه داشته باشد.
منبع؛ اتاق ایران
