در مراسم بیست‌و‌پنجمین دوره انتخاب و معرفی صادرکنندگان نمونه کشور از ۵۲ صادرکننده برتر سال ۱۴۰۰ تجلیل و تقدیر به عمل آمد که در این میان «گروه صنعتی بوتان» موفق به دریافت عنوان صادرکننده نمونه ملی شد. برای آشنایی بیشتر با حوزه فعالیت و برنامه‌های این شرکت، چالش‌های فعلی صادرکنندگان و … روابط‌عمومی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران گفت‌وگوی اختصاصی با قاسم مصطفوی، عضو هیات مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی ایران و عضو هیات مدیره شرکت بوتان انجام داده است که در ادامه می‌آید.
در ابتدا برای آشنایی مخاطبان، توضیحی در خصوص نحوه فعالیت شرکت بفرمایید.
شرکت بوتان در سال ۱۳۳۲ تاسیس شده و پایه‌گذار صنعت گاز مایع در کشور است. این شرکت برای اولین بار در ایران اقدام به تولید و عرضه محصولات مختلفی از قبیل بخاری گازی، آبگرمکن ایستاده گازی، پکیج شوفاژ دیواری، اجاق گاز، پیک‌نیک گازی، مینی فر، مایکروفر، آبگرمکن دیواری فوری کرده است و اکنون که در آستانه ورود به هشتمین دهه فعالیت خود قرار دارد، یکی از شرکت‌هایی است که توانسته برای چهارمین بار طی شش سال اخیر تندیس صادرکننده نمونه ملی سال ۱۴۰۰ را از آن خود کند.
در حال حاضر بوتان چه محصولاتی تولید می‌کند؟
پکیج شوفاژ دیواری، آبگرمکن دیواری، حوله خشک‌کن، رادیاتور آلومینیومی و رادیاتور پنلی محصولات تولیدی بوتان هستند که تولید و صادرات آنها توسط گروه صنعتی بوتان انجام می‌شود.
با توجه به افتخارآفرینی بوتان در مراسم معرفی صادرکنندگان نمونه، به باور شما مهم‌ترین چالش‌های فعلی صادرکنندگان چیست؟
نبود نقشه راه مشخص صادراتی، تعدد متولیان صادرات (بانک مرکزی، سازمان توسعه تجارت، وزارت صمت و…) و سیاست‌های متناقض آنها، هزینه بالای انتقال پول در جریان تجارت، ارزش‌گذاری تکلیفی و دستوری کالاها، رویه اشتباه بانک مرکزی در استفاده نابه‌جا از نرخ ارز نیمایی به‌جای نرخ سنا و یا نرخ بازار آزاد در محاسبه ارزش پایه صادراتی محصولات، صدور قوانین خلق‌الساعه و یک‌شبه به‌ویژه در موضوعات ارزی از مهم‌ترین چالش‌های فعلی صادرکنندگان است.
واقعیت این است که اگر کل اقتصاد را یک سیستم بزرگ در نظر بگیریم، صادرات بخش کوچکی از این سیستم است. در سال‌های اخیر به دلایل مختلف از جمله تحریم‌های ظالمانه، فقدان روابط بین‌المللی مناسب با کشورهای دیگر، سیاست‌های غلط اقتصادی و … با کاهش مستمر رشد اقتصادی، کاهش قدرت پول ملی، تورم لجام‌گسیخته و مستمر، رکود، بیکاری و درنتیجه با یک اقتصاد ناکارآمد و بیمارگونه مواجه هستیم، طبیعی است که در زیربخش‌های آن نیز کارآمدی وجود نداشته باشد. به همین دلیل است که گاهی با صدور قوانین ناکارآمدی که دوره کاربری آنها صرفا به چند هفته و یا چند روز می‌کشد روبه‌رو هستیم.
مهم‌ترین پیامد چنین سیستمی نبود اطمینان و امنیت سرمایه‌گذاری است. کما اینکه در طی سالیان اخیر نرخ سرمایه‌گذاری منفی است که اثر فاجعه‌بار آن را در سال‌های آتی خواهیم دید. لذا برای رهایی از چنین وضعی، رفع موانع و محدودیت‌های سرمایه‌گذاری، ایجاد فضای امن برای سرمایه‌گذاری است که این خود ناشی از ایجاد بسترهای مهم دیگری است که به‌صورت خلاصه به آن اشاره شد.
بخش خصوصی در این زمینه چگونه عمل کرده و برای تسهیل امر صادرات چه گام های دیگری باید برداشته شود؟
بخش خصوصی و نمایندگان بخش خصوصی شامل اتاق‌های بازرگانی، انجمن‌ها و … نهایت تلاش و همت خود را در رفع موانع صادراتی و افزایش حجم صادرات دارند. اما، باید توجه کرد در اقتصادی که بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد آن سهم دولت است و بخش خصوصی سهم بسیار کمی را دارد، انتظار معجزه از بخش خصوصی نمی‌توان داشت، چرا که اساسا جایگاه خاصی در بدنه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری اقتصادی که جنبه سیاسی آن به مراتب قوی‌تر از بخش دیدگاه‌های اقتصادی است نمی‌توان برای بخش خصوصی در نظر داشت
ولیکن پیگیری اصلاح برخی از قوانین و مقررات صادراتی، اصلاح تعرفه‌های گمرکی، و … از سوی اتاق‌های بازرگانی و انجمن‌های مختلف فعالیتی است مستمر که همواره مورد نظر و دغدغه مدیران این نهادهاست.
برای تشویق تولیدکنندگان به صادرات بیشتر چه روش‌هایی باید در پیش گرفته شود؟ کشورهای موفق در این زمینه از چه الگویی پیروی کرده‌اند؟
عوامل موثر بر افزایش حجم و ارزش صادرات را در دو سطح کلان (ملی) و خرد (بنگاهی) می‌توان دسته‌بندی کرد. تصورم این است که در بخش خرد و بنگاهی، تعیین و انتخاب استراتژی مناسب صادراتی و بازارهای هدف صادراتی در وهله اول از مهم‌ترین عوامل کلیدی موفقیت است. توجه به خصوصیات بازارهای صادراتی، مطالعه دقیق بازارها قبل از ورود به بازار، ایجاد و به‌روزآوری شبکه‌های فروش و خدمات مشتریان در این بازارها، نحوه قیمت‌گذاری و تعاملات مالی و… از دیگر وجوه عوامل موفقیت می‌تواند محسوب شوند.
اما در سطح کلان که عموما به سیاست‌گذاری و ریل‌گذاری بخش دولت برمی‌گردد، تلاش در جهت رفع تحریم‌ها، ایجاد تفاهم نرخ‌های ترجیحی با کشورهای هدف صادراتی، داشتن برنامه کلان صادراتی بر اساس مزیت‌های نسبی و نهایتا ارائه انواع حمایت‌های اطلاعاتی و کمک‌های مالی را شامل می‌شود.
رقبای اصلی شما چه کشورهایی هستند؟ چگونه می‌توان از آنها پیشی گرفت؟
رقبای اصلی محصولات صادراتی را عموما می‌توان به کشورهایی که دانش تکنولوژی بالا دارند و یا کشورهایی که با قیمت تمام شده بسیار پایین محصول را تولید و به فروش می‌رسانند دسته‌بندی کرد. محصولات صنعتی صادراتی این شرکت که عموما خاستگاه تکنولوژی اروپایی دارند با رقبایی از کشورهای اروپایی و در زمینه قیمت تمام شده به‌ویژه با شرکت‌های چینی در حال رقابت هستند.
برای ارتقای جایگاه شرکت در بخش صادرات چه برنامه‌هایی در نظر دارید؟
ارتقای تکنولوژی، استفاده از دانش فنی شرکت‌های موفق جهانی در امر صادرات، توسعه و بازاریابی در بازارهای جدید از جمله برنامه‌های شرکت برای ارتقا جایگاه صادرات شرکت است. انتخاب بوتان به‌عنوان صادرکننده نمونه ملی در شش سال اخیر گواهی بر روند رو به رشد شرکت و توجه ویژه این شرکت به صادرات محصولات خود است.
برای افزایش اثربخشی حداکثری کمیسیون‌های تخصصی انجمن از جمله کمیسیون صادارت، چه پیشنهادی دارید؟
به نظر بنده کمیسیون‌های تخصصی انجمن چند کارکرد می‌توانند داشته باشند. تبادل تجربیات بین مدیران شرکت‌های مختلف در حوزه‌هایی که تضاد منافع بین اعضا ایجاد نکند، یکی از مهم‌ترین کارکردهای چنین کمیسیون‌هایی است. داشتن هدف و برنامه برای هر کمیسیون یک اصل اساسی در موفقیت این کمیسیون‌هاست. به عبارت دیگر، کمیسیون‌های تخصصی نقش اتاق فکر انجمن را برای ادامه مسیر، تعریف اهداف، اصلاح قوانین، رفع موانع حقوقی و قانونی شرکت‌ها و … می‌توانند بر عهده داشته باشند.
چه برنامه‌ای برای ارتقا کیفی محصولات لوازم خانگی در کنار رشد کمی آنها در نظر دارید؟
تنها عبارتی که می‌توان در این خصوص گفت: یادگیری، یادگیری و یادگیری است! ارتباط منسجم و موثر و مستمر با مشتریان و شبکه سرویس و فروش و اخذ نظرات ایشان در بهبود کیفی کالا از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مهم‌تر از اخذ نظرات گروه‌های ذینفع، تعریف پروژه‌ها و اقدامات اصلاحی فنی و کیفی است که به نظرم باید مورد حمایت مدیران ارشد سازمانی باشند چرا که در غیر این صورت از اولویت‌های شرکت بنا به دلایل مختلف مانند لزوم صرف هزینه، سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و … خصوصا در شرایط اقتصادی سال‌های اخیر خارج می‌شود.
شرکت بوتان همواره تلاش کرده است که از تجربیات و بازخوردهای شبکه خدمات مشتریان که بزرگترین شبکه سرویس در کشور هستند، شبکه فروش محصول، بازخورد مشتریان نهایی خود نهایت استفاده را ببرد.
در کنار موارد فوق، مطالعه و الگو برداری از تکنولوژی‌های روز دنیا همواره یکی از سیاست‌های این شرکت هستند.
همواره تلاش شده است که در هر دوره زمانی چند ساله، محصول جدیدی به سبد محصولات شرکت اضافه شود.
