تاکید بر بهرهوری و بهینهسازی مصرف، بهانهای برای تکرار اهمیت استفاده مؤثر و مطلوب از زمان، امکانات، سرمایه، فرصتها و نیروی انسانی در جهت تولید، بهینهسازی مصرف و در نتیجه، رسیدن به رشد و شکوفایی همه جانبه اقتصادی و اجتماعی در جامعه است. بهرهوری میتواند بیشترین استفاده از کمترین امکانات و منابع در راه رسیدن به رشد و شکوفایی همه جانبه زندگی انسان باشد. اگر میخواهیم در دنیای پر رقابت امروزی، رونق اقتصادی، اجتماعی و زندگی بهتری داشته باشیم، لازم است به بهرهوری بالایی برسیم؛ زیرا ایستادگی و تداوم حیات در صحنه جهانی، سرعت و دقت افزونتری میطلبد. در همین زمینه اهام ایران، گفتگویی با جعفر همتیان، مدیر فنی آزمایشگاه آریانور داشت که در ادامه مشروح آن را خواهید خواند.
در حال حاضر تولید لوازم خانگی با فناوریهای بروز بهینهسازی مصرف انرژی در دنیا بسیار موردتاکید است؛ آیا در ایران به سمت استانداردهای جهانی پیش رفتهایم؟
با توجه به اینکه لوازم خانگی به نحوی مصرفکننده مواد طبیعی و حاملهای انرژی مانند آب، برق، گاز و غیره است، از این رو تکنولوژیهای جدید این امکان را فراهم میکند که مصرف انرژی در کالاهای لوازم خانگی بهطور محسوسی کاهش یابد و در مسیر بهبود بهرهوری انرژی و کاهش مصرف منابع طبیعی قرار بگیرد. تکنولوژیهایی مانند استفاده از شعلههای هوشمند یا دارای کنترل زمان پخت اجاق گازهای القایی، یخچالهایی با کمپرسورهای سرعت متغیر و دارای سنسورهای پیشرفته و اخیرا نیز تکنولوژی هوش مصنوعی و لوازمخانگی که به نحوی مدیریت مصرف انرژی و منابع را در این وسایل به حداقل میرساند. مانند جاروبرقیهای رباتیک و یا ماشینهای ظرفشویی و لباسشویی که با استفاده از هوش مصنوعی میزان بهینه استفاده از منابع و انرژی را محاسبه و در لوازم خانگی بکار میروند، در کاهش و بهینهسازی مصرف انرژی نقش بسیار مهمی دارند.
خوشبختانه در ایران نیز تعدادی از تولیدکنندگان خود را با تغییرات جهانی در استفاده از تکنولوژیهای روز دنیا در زمینه بهرهوری انرژی همراستا کردهاند و شاهد حضور چنین محصولاتی در بازار داخلی از سمت تولیدکنندگان هستیم؛ هرچند این حرکت در تعداد محدودی از تولیدکنندگان مشاهده میشود ولی نوید بخش آینده روشن صنعت لوازم خانگی در مسیر بهبود و بهینهسازی مصرف سوخت و استفاده از منابع طبیعی خواهد بود. از سویی مصرفکنندگان نیز در این مسیر باوجود چنین محصولاتی در بازار و سهم هزینه حاملهای انرژی در سبد خانوار به سمت استفاده از این وسایل با فناورایهای پیشرفته رفتهاند.
وجود برچسب انرژی که میزان مصرف انرژی لوازم برقی را نشان میدهد، در طول سالهای گذشته در ایران اجباری شده است، بر این اساس حرف A کمترین میزان مصرف انرژی را نشان میدهد و حرف G نشاندهنده بیشترین میزان مصرف انرژی است. حال این سوال مطرح میشود که آیا مصرفکنندگان هنگام خرید لوازم خانگی به برچسب انرژی دقت و مطالعه میکنند تا بسته به نوع و فضایی که دارند، اقدام به خرید لوازم خانگی کنند؟
در چند سال اخیر با اجباری شدن برچسب انرژی معرفی این آیتم به مصرفکنندگان یکی از فاکتورهایی است که علاوهبر معیارهای طراحی، قیمت، کارایی و … در هنگام خرید لوازم خانگی وجود دارد. مصرفکننده حتی اگر با مفهوم کامل انرژیبر بودن و یا کم مصرف بودن محصول آشنایی نداشته باشد و یا جزء فاکتورهای اولیه در انتخاب لوازم خانگی مدنظرش نباشد نیز در انتخاب نهایی به مصرفکننده اطلاعات خوبی در جهت تصمیمگیری آسان و آگاهی در پروسه خرید داده میشود. با توجه به سهم حاملهای انرژی در سبد خانوار با یک انتخاب مناسب و درست در این راستا نیز به مصرفکننده کمک میکند .
گفته میشود که صنعت لوازم خانگی توانسته علیرغم جذب سرمایه و افزایش ظرفیت تولید، بار خود را از سبد انرژی کشور کمتر کند؛ سوالی که در این بین مطرح میشود این است که صنایع لوازم خانگی علاوهبر اینکه ذاتا، مصرف انرژی پایینی دارند، چقدر توانسته از نتایج افزایش تحقیق و توسعه به منظور کاهش شدت انرژی و افزایش تولید بهرهمند شوند؟
افزایش سطح تحقیق و توسعه در لوازم خانگی در جهت بهرهوری انرژی باعث میشود که به موازات آن وسایلی تولید شوند که دارای کارکرد سادهتر نصب آسان و هزینه تعمیر و نگهداری کمتر باشد و همچنین تکنولوژی تولید بهروزتر باعث رشد مسیر بهینهسازی مصرف انرژی و منابع طبیعی میگردد و نقش خود را در سبد انرژی کشور نمایان میکند و در آینده نیز با نقش بارزتر اینترنت اشیاء در مدیریت مصرف انرژی در منازل استفاده خواهد شد .
آیا دولت با توجه به مصرف پایین انرژی در حوزه لوازم خانگی مشوقهایی را به تولیدکنندگان ارائه کرده است؟
در سالهای ابتدایی فعالیت، سازمان بهینهسازی مصرف سوخت مشوقی برای تولیدکنندگان در جهت تولید لوازم خانگی با مصرف بهینه انرژی بود اما در سالهای بعد این تشویق و انگیزه به صورت مستقیم وجود ندارد و به صورت غیرمستقیم در مواردی مانند آگاهسازی مصرفکنندگان در خرید و انتخاب وسایل با گرید کمتر مصرف انرژی بروز کرده است که اگر به طریقی انگیزهی تولیدکنندگان بالا برده شود تاثیر بیشتر خواهد داشت .