فعالان اقتصادی همواره خواستار کاهش تصدی‌گری دولت در اقتصاد ایران بوده‌اند تا مسیر فعالیت بخش خصوصی واقعی در عرصه اقتصادی هموار شود و در نتیجه رشد و توسعه اقتصادی اتفاق بیفتد. در ارتباط با چالش‌های فعلی صنعت لوازم خانگی و پاره‌ای دیگر از مسائل، روابط‌عمومی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، نظر علیرضا دانیالی، رئیس هیات مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، را جویا شده است که در ادامه می‌خوانید.
به باور شما، افزایش مداخله دولت در اقتصاد تا چه حد سد راه فعالیت صنعتگران (به‌ویژه در بخش لوازم خانگی) بوده و در این زمینه چه راهکاری به دولت پیشنهاد می‌کنید؟
اقتصاد ایران دولتی است و حدود ۸۰درصد اقتصاد در اختیار دولت و یا شرکت‌های خصولتی قرار دارد و تنها ۲۰درصد اقتصاد دست بخش خصوصی است.
تجربه بشری ثابت کرده است که به دلیل حفظ منفعت شخصی، در همه جای دنیا، دولت‌ها با گذاشتن مقررات، حمایت‌ها و آماده‌سازی زیرساختارها، مسیر رشد و توسعه بخش خصوصی را هموار و از آنها حمایت کرده و در نتیجه بخش خصوصی هم با دلسوزی و رقابت از منافع خود حفاظت می‌کند و در نتیجه رشد و توسعه اقتصادی اتفاق افتاده و منافع آن شامل حال همه‌ی مردم می‌شود.
این سیستم در ۹۹ درصد اقتصاد جهان با موفقیت درحال اجراست و شاید بتوان مدل‌های دولتی اقتصاد را در کره شمالی، ونزوئلا و کوبا یافت.
این نکته مهمی است که باید قبل از آنکه خیلی دیر شود برای آن تصمیم‌گیری اساسی در حاکمیت به‌عمل آید و به الزامات این تصمیم‌گیری مهم دایر بر واگذاری اقتصاد به بخش خصوصی واقعی پایبند ماند.
جدای از بحث مداخلات بی حدوحصر دولت در امور اقتصادی، چه چالش‌های دیگری در صنعت لوازم خانگی می‌بیند؟ آیا می‌توان حال و روز امروز صنعت لوازم خانگی را بیشتر متاثر از سیاست‌های کلان کشور دانست؟
همه ما در کشتی اقتصاد ایران نشسته و حال و هوای این کشتی تاثیر مستقیمی به وضعیت و حال و روز همه فعالان اقتصادی و همه مردم ایران خواهد داشت. اگر رشد ۱۰ ساله اقتصاد ایران (دهه ۱۴۰۰-۱۳۹۰) صفر بوده است یعنی کشتی از حرکت بازایستاده و به گل نشسته است. باید برای بیرون آوردن کشتی به گِل نشسته از گِل همه ۸۵ میلیون ایرانی تلاش و فعالیت کنند و خدای ناکرده از غرق شدن کشتی جلوگیری کنند. عدم تحقق رشد اقتصادی و پایین آمدن قدرت خرید مردم از بزرگترین مشکلات کشور و ریشه‌ی همه نابسامانی‌هاست و تاثیری اساسی در رشد و توسعه همه صنایع از جمله صنعت لوازم خانگی خواهد داشت.
آیا می‌توان قاچاق را بزرگترین مانع توسعه صنعت لوازم خانگی دانست؟
قاچاق لوازم خانگی که طبق آمار رسمی ۴۰درصد سهم بازار را شامل می‌شود از معضلات بزرگ کشور و صنعت لوازم خانگی بوده و به ضرر اقتصاد ملی، تولید و مصرف‌کنندگان است و امیدواریم اقدامی اساسی و ملی برای رفع مشکلات قاچاق به سرعت انجام شود.
تا به امروز قیمت‌گذاری دستوری چه تاثیری بر فعالیت صنعتگران این حوزه داشته و راهکار پیشنهادی شما در صورت حذف قیمت‌گذاری دستوری چیست؟
قیمت‌گذاری دستوری در هیچ مدل اقتصادی جواب نداده است و در ۹۹ درصد اقتصاد آزاد دنیا چیزی به‌عنوان قیمت‌گذاری دستوری مگر در موارد کالاهای انحصاری وجود ندارد و دولت‌ها با وضع قوانین و مقررات اقدام به نظارت بر بازار و بقیه را به سازوکار بازار یعنی همان عرضه و تقاضا و رقابت در بازار واگذار می‌کنند.
علم اقتصاد می‌گوید که همه افراد برای منافع خودشان نسبت به اتخاذ تصمیمات درست اقدام می‌کنند و اجماع مردم همیشه بهترین تصمیمات را را خواهند گرفت و بدیلی برای آن وجود ندارد. قیمت‌گذاری دستوری در درازمدت سبب کاهش تولید و اشتغال و کاهش عرضه و در نتیجه افزایش قیمت می‌شود.
موقعیت قیمت‌گذاری دستوری را ما در هیچ کجای دنیا سراغ نداریم و آزموده را آزمودن خطاست!
پیش‌بینی ناپذیر بودن تحولات اقتصادی چه تاثیری بر فعالیت صنعتگران داشته است؟
بازده سرمایه‌گذاری‌های صنعتی در درازمدت بوده و در نتیجه سرمایه‌گذار باید وضعیت ثبات ثبات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و قوانین اطمینان خاطر حاصل کند. در جایی که روزانه و گاهی شبانه قوانین و مقررات عوض می‌شوند و ثبات وجود ندارد، سرمایه‌گذاری‌های جدید حتی جبران استهلاک سرمایه‌های موجود را نکرده و خالص سرمایه‌گذاری‌ها منفی شده است که باید برای حل آن فکری اساسی شود.
بزرگترین مشکلات فعلی بخش تولید و فروش چیست؟
بزرگترین مشکلات فعلی تولید و فروش صنعت لوازم خانگی؛ قدرت خرید مردم ایران و کاهش رشد اقتصادی کشور است. با توجه به آمار رسمی رشد تولید ناخالص داخلی طی دهه ۱۴۰۰-۱۳۹۰ نزدیک به صفر بوده است و اگر سالانه ۸ درصد رشد اقتصادی داشته باشیم، اندازه اقتصاد در سال ۱۴۰۶ به سال ۱۳۹۰ می‌رسد. علاوه بر آن، درآمد سرانه کشورهای دنیا به دلار هم شاخص مهمی در سطح رفاه مردم هر کشوری است. درآمد سرانه ایران و سنگاپور درسال ۱۹۷۷ برابر با ۲۳۱۵ و ۲۸۴۶ دلار بوده و درآمد سرانه سال ۲۰۲۱ سنگاپور ۵۹.۸۱۹ و ایران ۲۳۱۳ دلار تنزل یافته است. همه کشورهای جهان درآمد سرانه‌شان طی ۴۰ سال گذشته افزایش یافته و شاید ایران تنها کشوری است که در این زمینه استثناء بوده، چون نه تنها درآمد سرانه‌اش افزایش نیافته بلکه کاهش هم یافته است. توجه به حل این بحران بزرگ در کشور از جمله اقدامات مهم و اساسی است که با روش‌های گذشته همان نتایج گذشته حاصل می‌گردند و نیاز به یک پارادایم کیفیت (افق‌گشایی) از نان شب واجب‌تر است.
الزامات صادرات به کشورهای همسایه چیست؟
با توجه به کاهش قدرت خرید مردم و رشد تولید ۷۳درصدی لوازم خانگی در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ و رشد تولید در سال ۱۴۰۰، نیاز است برای جذب این مقدار تولید در بازار داخل اقدامات اساسی به‌عمل آید.
راه صادرات به بازار منطقه نیز باید شدیداً مورد توجه و برای حل موانع تولید و مشکلات سیاسی و اقتصادی و بهبود روابط با کشورهای همسایه و حل موانع و مشکلات بانکی و تحریم‌ها اقدام تا اضافه تولید داخل به بازارهای منطقه صادر شود. اولین اقدام هم جلوگیری از قاچاق ۴۰ درصدی لوازم خانگی و حمایت از تمام اقلام لوازم خانگی جهت اعمال محدودیت واردات است.
