سه سال گذشته برای صنعت فولاد تقریباً به خوبی گذشت که از جمله آنها این بود که توانست برای نخستین‌بار به رتبه‌های نهم و حتی هفتم فولادسازان برتر جهان دست یابد ولی تداوم چالش‌های فرابخشی صنعت فولاد در حوزه انرژی باعث شد این صنعت نتواند این رتبه‌ها را در همه ماه‌های سال حفظ کند.
به گزارش اهام ایران، صنعت فولاد به‌عنوان یک صنعت پیشران همواره مورد توجه دولت‌ها قرار داشته و از آنجایی که این صنعت یکی از صنعت‌های بزرگ کشور محسوب می‌شود از نظر اشتغال‌زایی و رونق تولید نقش بسزایی در اقتصاد کشور دارد. بنابراین دولت‌ها همواره به دنبال تعیین ظرفیت و حلقه‌های مفقوده در این صنعت بودند اما به دلیل برخی از اشتباهات مدیریتی، ریل‌گذاری نادرستی را برای این صنعت پایه‌گذاری می‌کنند که چالش‌ها و موانع متعددی بر سر راه این صنعت قرار می‌گیرد. سابق بر این، صنعت فولاد از ابتدا تا انتها، یعنی از معدن تا محصول نهایی اغلب در اختیارات بخش خصوصی بوده و در ادوار مختلف، دولت‌ها به عنوان رگولاتور بیشتر نقش مدیریتی و حاکمیتی داشتند اما در سال‌های گذشته دولت در شرایط و در جزئیات ورود کرده و حتی بازار خرید و فروش را نیز در اختیار گرفته است.
چند روزی به پایان دولت سیزدهم وقت باقی نمانده است و شهادت رئیس‌جمهور فقید کشور سبب شد تا حدوداً یک سال زودتر از موعد، دولت دیگری جایگزین دولت سیزدهم شود. توجه شهید رئیسی همواره در حوزه صنعت همواره بر احیای صنایع راکد و ایجاد تولید و افزایش اشتغال بوده و طرح‌های متعددی در سه سال دولت ایشان در راستای ارتقای تولید و صادرات، مورد بهره‌برداری قرار گرفت که این طرح‌ها نه‌تنها به افزایش حجم تولید منجر شد؛ بلکه برای هزاران نفر اشتغال‌زایی ایجاد کرد.
صنعت فولاد ایران در سه سالی که گذشت روزهای پر فراز و نشیب زیادی را پشت سر گذاشت و رویدادهای تلخ و شیرین زیادی در دفتر خاطرات و تجربه فولادمردان و فولادزنان ایران زمین ماندگار شد که مهمترین آنها، ارتقا به جایگاه هفتم فولادسازان جهان و چالش ناترازی انرژی برای فولادسازان در این سه سال را می‌توان مهمترین رویداد قلمداد کرد.
سه سال گذشته برای صنعت فولاد تقریباً به خوبی گذشت که از جمله آنها این بود که توانست برای نخستین‌بار به رتبه‌های نهم و حتی هفتم فولادسازان برتر جهان دست یابد ولی تداوم چالش‌های فرابخشی صنعت فولاد در حوزه انرژی باعث شد این صنعت نتواند این رتبه‌ها را در همه ماه‌های سال حفظ کند.
صنعت فولاد ایران در سال گذشته با وجود چالش ناترازی انرژی که موجب کمبود برق در تابستان و قطعی و کمبود گاز در زمستان شد، در بیشتر ماه‌های ۱۴۰۲ کماکان در رتبه دهم برترین فولاد سازان جهان قرار گرفت و البته در اسفندماه و نخستین ماه از سال ۲۰۲۴ میلادی توانست جایگاه خود را به نهمین تولیدکننده بزرگ جهان ارتقا دهد که البته این موفقیت در سایه کاهش تولید در سه کشور آلمان، ترکیه و برزیل باعث شد، رشد صادرات محصولات فولادی کشور رشد کم سابقه‌ای را در سال ۱۴۰۲ تجربه کند.
یکی از موارد مهم صنعت فولاد اما رسیدن به افق چشم انداز ۱۴۰۴ و تحقق ۵۵ میلیون فولاد است که در حدود ۲۰ سال پیش این طرح تدوین شد و برای دستیابی به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد مفروضاتی در نظر گرفته شد.
بازار فولاد در سه سال گذشته شاهد ثبات قیمتی بود هرچند در ماه‌های آخر سال گذشته به دلیل افزایش قیمت ارز، رشد قیمت کاذبی در این بازار ایجاد شد ولی با مهار افزایش قیمت دلار، قیمت فولاد نیز تثبیت شد.
بررسی وضعیت تولید انواع محصولات فولادی در سال گذشته فعالیت دولت سیزدهم نشانگر رشد ۵.۸ درصدی تولید فولاد و رونق صادرات در تیرآهن، میلگرد، و کل مقاطع طویل فولادی است که منجر به ارزآوری و بهبود شرایط اقتصادی در این صنعت شده است. انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در گزارشی حجم و ارزش صادرات ۱۱ماهه سال گذشته زنجیره فولاد کشور را منتشر کرد که نشانگر رشد ۲۰ درصدی ارزش صادراتی زنجیره فولاد (معادل تقریبی ۱.۲ میلیارد دلار) بود.
چشم انداز ۱۴۰۴ کشور, تولید ۵۵ میلیون تن فولاد است، ۵۵ میلیون تن یعنی یک سال دیگر! این در حالی است که در حال حاضر حدود ۴۵ میلیون تن ظرفیت نصب شده داریم و قطعاً تا یک سال دیگر، به ۵۵ میلیون تن نخواهیم رسید. به اعتقاد برخی از کارشناسان صنعت، در حال حاضر ۴۵ میلیون تن ظرفیت نصب شده نیز قابل بهره‌برداری نبوده و حداثر تولیدات ما طی دو سال گذشته با در نظر گرفتن محدودیت‌های انرژی همچون گاز و برق ۳۰ میلیون تن بوده است و طبق گفته مسئولان وزارتخانه‌های نیرو و نفت، محدودیت های به وجود آمده در کوتاه مدت قابل رفع نخواهد بود.
به اعتقاد برخی دیگر، تحقق این هدف مستلزم استخراج ۱۶۰ میلیون تن سنگ آهن در سال است و دستیابی به این هدف نیازمند افزایش تولید در معادن، بهره‌برداری از معادن جدید و همچنین انجام اکتشافات جدید جهت تامین پایدار سنگ آهن مصرفی در صنایع فولاد است.
سبحانی رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اما می‌گوید: به نظر می رسد کمبود برق ظرف مدت دو یا سه سال آینده مرتفع شود ولی گاز در کوتاه مدت قابل برطرف شدن نیست. اگر این محدودیت‌ها برداشته نشود، حداکثر تولید فولاد همان ۳۰ میلیون تن خواهد بود و ۵۵ میلیون تن فقط یک عدد است و متأسفانه روی آن سرمایه‌گذاری شده ولی قابل بهره‌برداری نیست.
حالا باید دید رئیس جمهور بعدی چه نگاه ویژه‌ای به ظرفیت‌های صنعت فولاد خواهد داشت و در راستای تحقق ۵۵ میلیون تن فولاد چه گام‌هایی را برمی‌دارد؟
