در شانزدهمین گزارش پایش تحولات تجارت جهانی، روابط راهبردی و اقتصادی چین و روسیه و تلاش برای تشکیل یک سیستم مالی مستقل بین دو کشور در شکل‌دهی نظم جدید بین‌المللی بررسی شده است.
مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در رویکردی تازه انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» با هدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران را در دستور کار قرار داده است. در این قالب رویدادهای کلیدی از منظر تاثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.
در شانزدهمین گزارش از این سلسله گزارش‌ها، گلچینی از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه شده، و آخرین روندها و پیش‌بینی‌های اقتصادی ارائه شده توسط بزرگترین نهادهای اقتصادی بین‌المللی، در قالب داده‌های تازه مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند.
در بخش اول گزارش و ذیل عنوان تحولات جهانی، روابط راهبردی و اقتصادی رو به گسترش چین و روسیه و تلاش برای تشکیل یک سیستم مالی مستقل بین دو کشور، به عنوان یکی از عوامل کلیدی در شکل‌دهی نظم جدید بین‌المللی، در صدر اخبار مطرح شده است.
به نظر می‌رسد این اقدام می‌تواند پاسخی به روند رو به توسعه نظام تحریمی آمریکا علیه چین نیز باشد. از سوی دیگر، استراتژی جدید گازی اروپا مبنی بر کاهش انتشار متان از سوخت‌های فسیلی و جایگزینی هیدروژن مطرح شده که می‌تواند فرصت بالقوه‌ای برای ایران در راستای صادرات هیدروژن به این قاره باشد.
در بخش دوم گزارش و در ذیل تحولات منطقه‌ای، عربستان خبرسازترین کشور منطقه بوده که ضمن تلاش برای توسعه روابط تجاری خود با فرانسه و عمان و امضای چندین یادداشت تفاهم با این کشورها، در حال برنامه‌ریزی و رقابت برای کسب میزبانی اکسپوی ۲۰۳۰ نیز هست.
عربستان همچنین تصمیم دارد بزرگترین پروژه هیدروژنی جهان را در شهر هوشمند نئوم، شهری که به عنوان مهم‌ترین پروژه چشم‌انداز سال ۲۰۳۰ این کشور مطرح است، آغاز نماید. ترکیه نیز مانند عربستان، در پی دستیابی به اهداف بلندپروازانه اقتصادی خود، تلاش برای افزایش نفوذ سیاسی و تجاری خود درآفریقا را مضاعف نموده و تمرکز ویژه‌ای بر صادرات تسلیحات به این منطقه دارد.
در نشست اخیر این کشور با آذربایجان و گرجستان نیز افزایش چشمگیر حجم تجارت با آذربایجان، به عنوان یکی از اهداف بلندمدت، تا سال ۲۰۳۰ مقرر شد. در این میان عراق نیز به دنبال گسترش اتصالات ریلی با ترکیه است تا ضمن افزایش قدرت رقابت‌پذیری خود در منطقه، موفق به جذب سرمایه‌گذاری خارجی نیز بشود.
مسائل مطرح در ذیل عنوان داده‌های تازه شامل گزارش جدید آنکتاد از رشد ۲۳ درصدی تجارت جهانی در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۱ در مقایسه با سال گذشته، عدم احیای صنعت توریسم در قیاس با دوران پیش از پاندمی کرونا، رشد نامتوازن جهان و ثبت نرخ‌های رشد بالاتر برای کشورهای در حال توسعه در قیاس با جهان توسعه‌یافته است. گزارش جدید سازمان تجارت جهانی نیز از چالش‌های پیش‌روی زنجیره جهانی ارزش و موقعیت کانونی چین و آمریکا در این زنجیره در مقابل حذف ایران از زنجیره‌های ارزش حکایت دارد.
شکل‌گیری بزرگترین بلوک تجاری جهان با محوریت چین و موقعیت برتر این کشور در حمل و نقل دریایی و نهایتاً گزارش صندوق بین‌المللی پول مبنی بر اوج‌گیری میزان بدهی‌های جهانی در سال ۲۰۲۰ در قیاس با ۵۰ سال گذشته از دیگر موارد مطرح شده در این گزارش است.
متن کامل شانزدهمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را اینجا بخوانید.
