بررسی بازدهی قیمتی صنایع در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که صنعت «سخت‌افزار و تجهیزات» با بازدهی حدود ۹۵درصد برترین صنعت سال بوده است. در سالی که گذشت، تثبیت قیمت دلار فرصت خوبی را برای صنایع کوچکتر فراهم کرد و مانع از رشد صنایع بزرگ بازار شد.
به گزارش اهام ایران از دنیای اقتصاد؛ صنایع بورسی در سال‌جاری، روزهای پراسترسی را پشت سر گذاشتند، به طوری که به دلیل تصمیمات ناگهانی دولت نتوانستند از دلار پیشی بگیرند. عدم‌رشد صنایع بزرگ به دلیل سرکوب نرخ دلار و فروش آنها و همچنین دخالت در قیمت‌گذاری خوراک صنایع بزرگ سبب شد تا شاخص کل نیز روزهای رکودی را تجربه کند. صنعت سخت‌افزار و تجهیزات با رشد ۹۵درصدی، برترین صنعت سال معرفی شد. با وجود آنکه دو روز پایانی سال در آمارهای این گزارش لحاظ نشده است، به نظر می‌رسد بازدهی صنایع ریالی از دلاری پیشی گرفته و صنایعی نظیر سیمان، لاستیک و پلاستیک و انبوهسازی و مستغلات روزهای سبزی را تجربه کردند. این درحالی است که طی سال گذشته نیز صنعت سیمان و برخی از صنایع ریالی نامبرده در میان صنایع برتر مشاهده می‌‌‌شدند. سال ۱۴۰۰ برخلاف سال‌های اخیر، سال صنایع دلاری بود و بزرگان بورسی روزهای خوبی را برای بورس رقم زدند.
به نظر می‌رسد اگر برخلاف سال گذشته تکانه شدید ارزی در انتظار اقتصاد کشور باشد، صنایع دلاری عملکرد بهتری خواهند داشت. اما اگر دوباره قیمت دلار سرکوب و به‌طور موقت تثبیت شود، کار برای صنایع ریالی راحت‌‌‌تر خواهد بود.
هرچند رشد صنایع دلاری به اندازه دلار نیست و دخالت دولت در نحوه قیمت‌گذاری محصولات، موجب کاهش بازدهی دلاری سهامداران خواهد شد.
تلاطم صنایع در تندباد حوادث
صنایع بورسی طی سالی جاری، روزهای سختی را پشت سر گذاشتند، به طوری که صنایع بورسی با پشت سر گذاشتن ریسکهای متفاوت نتوانستند، در برابر تندباد حوادث دوام بیاورند و قربانی برخی از کسری‌‌‌ها و ناترازی‌‌‌های دولت شدند.
از ابتدای سال، با نرخ خوراک ۷هزار تومانی فشار سنگینی بر بازار وارد شد و از زمانی که شاخص در ۱۷اردیبهشت‌ماه روند نزولی خود را آغاز کرد تا پایان مردادماه که شاخص کل وارد کانال یک‌میلیون و ۹۰۰هزار واحدی شد، بیش از ۳۲۰میلیون دلار پول حقیقی از بازار سرمایه خارج شد و ضربه سنگین به تولید کشور وارد کرد.
این درحالی بود که پیش‌بینی میشد، عمل دولت با شعار سال یکسان باشد و اهداف سالانه دولت در جهت رشد تولید و مهار تورم قرار گیرد.
حادثه دوم، تصمیم در خصوص خروج ناگهانی فولاد و سیمان از بورس‌کالا بود که هنوز هم حواشی در خصوص نحوه قیمت‌گذاری و عرضه محصولات در بورس‌کالا وجود دارد. پس از آن تغییر فرمول نرخ بنزین نیز بر معاملات پالایشگاهی‌‌‌ها اثر گذاشت. این درحالی است که پالایشی‌‌‌ها محصولات خود را طی نیمه اول سال با دلار ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی به حراج گذاشته بودند.
دلار بازار آزاد در آن زمان حوالی ۵۰هزار تومان و دلار نیما نیز به قیمت ۳۷هزار تومان معامله میشد.
با عبور از حواشی قیمت‌گذاری خودرو و نحوه برخورد دولت با این صنعت، می‌‌‌توان سال ۱۴۰۲ را یکی از سال‌های سخت برای بورس و صنایع بورسی نامید.
درسالی که قیمت دلار در محدوده ۵۰هزار تومان تثبیت شد و طی نیمه اول آن دلار نیما حدود ۳۷هزار تومان مورد معامله قرار می‌‌‌گرفت، صنایع دلاری حال خوبی نداشتند. اما برخی از صنایع کوچک، از این فرصت استفاده کردند و با دریافت مجوز افزایش نرخ محصولات خود، عقب‌ماندگی سال‌های گذشته را جبران کردند. امسال را می‌‌‌توان به سال طلایی برای صنایع ریالی و کوچک، به‌خصوص سیمان و تایرسازان، نسبت داد.
برترین‌‌‌های ۱۴۰۲
در سال ۱۴۰۲، صنایعی موفق به رشد قیمت و ثبت بازدهی بالا برای خود شدند که رشد سودآوری بیشتر از دلار را برای سهامداران رقم زدند. اگر سهامداری پیش‌بینی می‌‌‌کرد که سود دلاری کدام صنعت حداقل ۱۵درصد بهبود می‌‌‌یابد، احتمالا می‌‌‌توانست پرتفوی پربازدهی را برای خود بچیند. سخت‌افزار و تجهیزات، در سال‌جاری با بازدهی ۹۵درصدی در صدر بازدهی صنایع قرار دارند. صنعت بنادر و کشتیرانی به دلیل کاهش تحریم‌‌‌ها و افزایش فروش نفت، به‌خصوص در نیمه اول سال، روزهای خوبی را تجربه کرد. این صنعت با بازدهی ۹۲درصدی در رتبه‌‌‌بندی دوم قرار دارد. انبوهسازی، املاک و مستغلات، با بازدهی ۸۷درصدی در رتبه سوم قرار دارد. صنعت حفاری، چاپ و نشر و چوب بازدهی بیش از ۵۰درصدی را به ثبت رساندند و قطعا تورم را پوشش دادند. صنعت لاستیک و پلاستیک، بازدهی ۴۹درصدی را به ثبت رساند و در نیمه دوم سال با دریافت افزایش نرخ موفق شد خود را به ۱۰صنعت
برتر بازار برساند. صنعت سیمان نیز که طی سال‌های گذشته، همواره جزو صنایع برتر بوده، در سال‌جاری نیز در رتبه یازدهم صنایع قرار گرفته است.
پس از آن، صنعت شکر، وسایل خانگی و دارو، بازدهی بیش از ۳۰درصدی را برای سهامداران به همراه داشتند.
در میان این صنایع، دلاری‌‌‌ها دیده نمی‌‌‌شوند، چرا که در سال‌هایی که دلار ثبات نسبی داشته است، عمدتا صنایع ریالی فرصت‌‌‌های طلایی خواهند داشت.
مروری بر صنایع دلاری نشان می‌دهد که از ابتدای زمستان، با رشد قیمت دلار و ایجاد گپ بین دلار آزاد و نیما، این پتانسیل ایجاد شد که صنایع دلاری رشد قیمتی خوبی را تجربه کنند، به طوری که از اواخر بهمن، شاخص کل بورس نیز افزایش ارتفاع را تجربه کرد.
صنایع دلاری مانند فرآورده‌‌‌های نفتی و تولید فلزات گرانبها، در روزهای پایانی سال، رشدهای خوبی را تجربه کردند. بازدهی سالانه این دو صنعت به ترتیب، ۲۷ و ۲۳درصد است. بدترین صنعت سال‌جاری، فعالیت‌‌‌های مرتبط با اوراق بهادار است که بازدهی منفی ۲۶درصدی را به ثبت رسانده است.
تامین سرمایه نیز کاهش ارتفاع ۱۳درصدی را به همراه داشته و کانی‌‌‌های فلزی تحت‌تاثیر مصوبات مختلف بازدهی حدود منفی ۱۳درصدی را ثبت کرده است. یکی از ریسکهای اصلی صنایع که در نتیجه ناترازی دولت است، مصوبات مربوط به نرخ حقوق دولتی و بهره مالکانه است. صنعت خودرو نیز بازدهی منفی ۴درصدی را به همراه داشته است که با وجود حواشی‌‌‌های مختلف این موضوع طبیعی است.
این درحالی است که طی سال گذشته، محصولات کاغذی در صدر بازدهی‌‌‌های سال قرار دارند. صنعت سیمان نیز جزو چهارصنعت برتر سال گذشته بوده است.
صنعت قطعات خودرو، در سال گذشته موفق شد با ثبت بازدهی ۶۷درصدی جزو برترین‌‌‌ها باشد. طی سال گذشته نیز با وجود رشد شاخص کل بورس، همچنان صنایع ریالی در بازار پیشتاز بودند. اما داستان سال ۱۴۰۰ کاملا متفاوت با آن چیزی است که طی دو سال اخیر اتفاق افتاد. بورس در سال ۱۴۰۰، به نفع صنایع دلاری بود.
در پایان ۱۴۰۰، با رشد قیمت‌های جهانی درآمد دلاری صنایع رشد کرد و بازار سرمایه شاهد ورود پول به صنایع دلاری بود. به طوری که صنعت اوره با بازدهی ۴۸درصدی، به عنوان صنعت برتر سال ۱۴۰۰ انتخاب شد. همچنین صنعت کانی فلزی و مواد شیمیایی، ۴۴درصد و ۲۶درصد افزایش ارتفاع را
تجربه کردند. صنعت فرآورده‌‌‌های نفتی و آهن و فولاد و فلزات اساسی، جزو ۱۰صنعت برتر سال ۱۴۰۰ بودند. این درحالی است که در سال ۱۴۰۰، صنایع ریالی حال خوبی نداشتند و عملا بازدهی منفی را به همراه داشتند.
صنایع برتر سال آینده
طی سال گذشته، صنایعی که نسبت به نرخ دلار، همبستگی کمتری دارند، احتمالا شرایط مناسبی نخواهند داشت.
اگر سال آینده نرخ دلار به‌شدت رشد کند، احتمالا بازار سرمایه و صنایع دلاری موفق به رشد موقت، مناسب و کوتاه‌مدت خواهند شد. اما انتظار نمی‌رود، همه صنایع دلاری به اندازه دلار رشد قیمت را تجربه کنند. اما اگر با تکانه شدیدی به لحاظ ارزی روبه‌رو شویم، احتمال آنکه صنایع ریالی از دلاری‌‌‌ها به لحاظ بازدهی عبور کنند، بسیار کمتر خواهد بود.
به نظر تحلیلگران، رشد قیمت دلار نیما تا محدوده ۵۵هزار تومان محتمل خواهد بود. اما اگر نرخ دلار نیما رشد کند، احتمال آنکه شاخص کل به طور مطلق سقف جدیدی را بزند، بسیار آسان خواهد بود. اما بازدهی دلاری در انتظار بازار نخواهد بود. صنایعی که نسبت به میانگین، قیمت به سود پایین‌‌‌تری را تجربه می‌کنند، پتانسیل بالاتری برای رشد خواهند داشت. سیمان، پالایشی‌‌‌ها، اوره‌‌‌ای‌‌‌ها و فولادی‌‌‌ها می‌‌‌توانند با رشد نسبت قیمت به سود همراه شوند.
