به گزارش روابط عمومی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، به نقل از فارس، صنعت لوازم خانگی از جمله صنایعی است که در بحران تشدید تحریم ها تسلیم نشد و با اتکا به توان داخل، علاوه بر حفظ تولیدات خود توانست به رشد داخلی سازی و قطع وابستگی به واردات در برخی بخش ها دست یابد.
به عبارتی تولیدکنندگان لوازم خانگی برعکس بعضی صنایع مانند خودروسازی، ادامه و ارتقاء تولیدات خود را مشروط به رفع تحریم ها نکردند و منتظر بازگشت شرکت های خارجی که با تشدید تحریم ها یک شبه ایران را ترک کردند، نماندند.
ال جی و سامسونگ، دو شرکت کُره ای تا پیش از تشدید تحریم ها سهم قابل توجهی در بازار لوازم خانگی ایران داشتند اما به محض پررنگ شدن تحریم ها از بازار پرسود ایران دست کشیدند و خطوط ایجاد شده برای تولید محصولاتشان را به حال خود رها کردند.
در این شرایط اما صنعتگران ایرانی برای بومی سازی این تولیدات دست به کار شدند. در نتیجه شاهد شکل گیری برندهای سام و جی پلاس به جای سامسونگ و ال جی کُره جنوبی در ایران بودیم که در حال حاضر تلویزیون، لباسشویی، یخچال فریزر، ماشین ظرفشویی و حتی گوشی موبایل از جمله مهمترین محصولات تولیدی آنها است و برنامه تولید دیگر محصولات را نیز در دست اجرا دارند.
به گفته کیوان گردان، مدیرکل دفتر صنایع برق، فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت، پیشرفت صنعت لوازم خانگی در حدی بوده که در شرایط تحریم، بیش از ۲ برابر قبل از تحریم‌ها لوازم خانگی در کشور تولید شده است.
وی ادامه داد: به مردم قول داده بودیم که در اوج تحریم‌ها و جنگ اقتصادی رکورد تولید لوازم خانگی را خواهیم شکست که این وعده محقق شد.
مدیرکل دفتر صنایع برق و فلزی و لوازم خانگی وزارت صمت با اشاره به اینکه سال گذشته رشد ۳۰ درصدی را در تولید لوازم خانگی هدف گذاری کرده بودیم، افزود: این هدف در ۱۰ ماهه ۹۹ محقق شد و از آن عبور کردیم.
وی افزود: سال ۹۸ نزدیک به ۹ میلیون دستگاه لوازم خانگی (کوچک و بزرگ) تولید کردیم، هدف گذاری سال ۹۹ تولید ۱۲ میلیون دستگاه لوازم خانگی بوده است اما حدود ۱۵ میلیون دستگاه لوازم خانگی تولید شد. این در حالی است که قبل از تحریم ها و در سال ۱۳۹۶ میزان تولید لوازم خانگی در کشور ۷.۵ میلیون دستگاه بوده است.
برای امسال نیز تولید ۱۶.۶ میلیون دستگاه لوازم خانگی و دستیابی به ۳۰۰ میلیون دلار صادرات از این تولیدات هدف گذاری شده است.
* کاهش ارزبری ۳ میلیارد دلاری با تولید لوازم خانگی در کشور
قطعا مهمترین دستاورد داخلی سازی یک محصول، قطع وابستگی به واردات و کاهش ارزبری آن است. در صنعت لوازم خانگی نیز هرچند هنوز وابستگی به واردات برخی قطعات وجود دارد اما حرکت به سمت افزایش دامنه تولیدات داخلی این قطعات نیز در حال انجام است.
مدیرکل دفتر صنایع برق و فلزی و لوازم خانگی وزارت صنعت در این مورد با بیان اینکه در روز‌های تحریم، بیش از دو برابر قبل از تحریم‌ها لوازم خانگی در کشور تولید کردیم، گفت: برآورد‌های ما نشان می‌دهد که بیش از ۳ میلیارد دلار کاهش ارزبری در این بخش اتفاق افتاده است.
با داخلی سازی تولیدات یک صنعت، علاوه بر اشتغال زایی و ایجاد فرصت های شغلی جدید،زمینه برای صادرات و حضور در بازارهای جهانی نیز فراهم می شود. در این زمینه تولیدکنندگان لوازم خانگی نیز هدف گذاری هایی را برای صادرات محصولاتشان در سال جاری انجام داده اند.
با فراهم شدن زمینه صادرات در کنار رونق بازار داخل، امکان افزایش تولیدات نیز فراهم خواهد شد و در این خصوص با توجه به وجود ظرفیت نصب شده در کارخانه های لوازم خانگی، می توان در مدتی کوتاه به تولیدات بیشتر دست یافت. به گفته عباس هاشمی، دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، قابلیت جهش ۲۰۰ درصدی در تولید انواع لوام خانگی با توجه به ظرفیت‌های نصب شده در کشور وجود دارد.
وی با بیان اینکه ظرفیت‌های موجود، نیاز داخل را به طور کامل تامین می کند، تاکید کرد: صنعت لوازم خانگی ایران قابلیت تبدیل شدن به مرکز تولید و صادرات در منطقه با جمعیت بیش از ۴۰۰ میلیون نفری را دارا است.
هاشمی ادامه داد: این امر مهم با برنامه‌ریزی درست از سوی مسئولان و بسترسازی لازم برای ایجاد تعاملات منطقه‌ای، ایجاد تعرفه‌های ترجیحی، توسعه روابط اقتصادی و کمک به نقل و انتقال پول دست‌یافتنی است.
در عین حال، وی معتقد است: در صنعت لوازم خانگی با توجه به گستردگی مواد اولیه، اجزا و قطعات، باید شبکه تامین مواد اولیه داشته باشیم که این امر مهم می تواند صنعت کشور را در مقابل وابستگی های ارزی و تنش های خارجی محافظت کند.
وی توضیح داد: برای دستیابی به توسعه پایدار، صنعت لوازم خانگی باید بتواند به شکل سیستماتیک به شبکه جهانی متصل باشد و بر اساس تفاهم نامه‌ای با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای اتصال قطعه‌سازان و شرکت‌های دانش بنیان به یکدیگر، امیدواری در این صنعت تقویت شده است.
هاشمی افزود: تفاهم‌نامه‌ای برای ایجاد کانون «دانش، صنعت و بازار» با این معاونت امضا شده تا ارتباط صنعت و دانشگاه را به وسیله شرکت‌های دانش‌بنیان و بازار تقویت کنیم.
در عین حال، وزارت صنعت و انجمن لوازم خانگی از برنامه ریزی برای ایجاد سه تا چهار برند ملی در صنعت لوازم خانگی تا افق ۱۴۰۴ خبر می دهند که تحقق این موضوع نیز نقش مهمی در رشد تولید و صادرات خواهد داشت.
* رشد ۷۸ درصدی تولید به جای برنامه ۳۰ درصدی
در کنار اتفاقات مثبتی که در جهت رشد صنعت لوازم خانگی در کشور افتاده و مسئولان و تولیدکنندگان از رشد چشمگیر تولیدات این صنعت و زمینه سازی برای صادرات خبر می‌دهند، اما صنعتگران همچنان نگران تغییر سیاست‌های حمایتی دولت و افزایش واردات لوازم خانگی به کشور هستند. در حال حاضر با وجود محدودیت های موجود برای بخش تولید و تشدید تحریم ها، پتانسیل بالای صنعت لوازم خانگی باعث رشد تیراژ تولید این محصولات شده است.
به گفته مهدی صادقی نیارکی، معاون امور صنایع وزارت صمت، صنعت تولید لوازم خانگی در سال گذشته به رغم وجود محدودیت‌های پیش روی بخش تولید توانسته رشد ۷۸ درصدی تولید را محقق کند و این در حالی است که برندهای خارجی از ایران رفته و تولیدکنندگان با تکیه بر ظرفیت های داخلی توانستند به این جهش تولید دست یابند.
به این ترتیب تولیدکنندگان لوازم خانگی در سال گذشته توانستند به جای برنامه ۳۰ درصدی رشد تولید به رشد ۷۸ درصدی دست یابند.
به گفته مسئولان، گردش مال صنعت لوازم خانگی ایران ۶ میلیارد دلار و اشتغال زایی این بخش ۱.۳ میلیون نفر است که در صورت تقویت تولید و صادرات می توان شاهد رشد این اعداد بود.
در این مورد حمید رضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان لوازم خانگی با اشاره به اینکه بسیاری از مسایل، معضلات و مشکلات حوزه تولید لوازم خانگی کاهش یافته است، گفت: تولیدکنندگان این حوزه علی رغم همه مشکلات و خروج شرکت‌های خارجی از کشورمان نشان دادند که می توانند علاوه بر تامین بازار داخل به صادرات نیز بیندیشند.
وی با بیان اینکه ظرفیت لازم برای توسعه هر چه بیشتر در صنعت لوازم خانگی از لحاظ کیفیت، تنوع و ارزآوری بیشتر وجود دارد، اظهار داشت: تولیدکنندگان لوازم خانگی در کشور با وجود همه مشکلات و خروج شرکت‌های خارجی نشان دادند که می توانند علاوه بر تامین بازار داخل به صادرات نیز توجه کنند.
وی با تاکید بر اینکه لوازم خانگی می‌تواند کشور را صنعتی کند، گفت: ایران در حوزه لوازم خانگی مزیت دارد، باید تمرکز را در این حوزه برای برندسازی، تولید، صادرات و ارزآوری بگذاریم تا به سمت توسعه صنعتی و اشتغال پیش رویم.
* داخلی سازی ۷۰ درصدی لوازم خانگی
اتفاق مهمی که در جایگزینی شرکت های داخلی به جای برندهای کُره ای در صنعت لوازم خانگی افتاده، افزایش سطح داخلی سازی تولیدات است به طوری که به گفته مدیرکل صنایع برق، فلزی و لوازم خانگی وزارت صمت، میانگین داخلی سازی لوازم خانگی در کشور ۷۰ درصد است.
طی سال های اخیر بحث های مختلفی از سوی مسئولان وزارت صنعت و تولیدکنندگان لوازم خانگی در مورد افزایش داخلی سازی تولیدات این صنعت و کاهش قیمت تمام شده تولید مطرح شده و چندین میز تعمیق ساخت داخل نیز برگزار شده است. هرچند در حال حاضر قیمت برخی لوازم خانگی با سطح درآمد طبقه متوسط جامعه فاصله دارد اما تداوم و افزایش داخلی سازی قطعات مورد نیاز برای تولیدات این صنعت می تواند باعث کاهش قیمت تمام شده و در نتیجه افزایش رضایت مندی مردم از قیمت گذاری بهتر محصولات شود.
در عین حال، یکی از راه های تقویت تحقیق و توسعه در صنایع که باعث کاهش قیمت تمام شده تولید می شود، مدیریت واردات است. در حال حاضر تولیدکنندگان، نگرانی هایی نسبت به احتمال تغییر در سیاست های وارداتی کشور دارند.
محمدرضا شهیدی، دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری در این مورد با تاکید بر ضرورت وجود یک متولی و مرجع واحد در حوزه صنایع، تغییر سیاست‌های مربوط به حوزه واردات در پی نوسانات ارزی را از مشکلات مهم بخش تولید عنوان کرد.
وی با اشاره به نوسانات ارزی متوالی در دو دهه گذشته، به تاثیر آن بر سیاست‌های مربوط به حوزه تولید و صادرات اشاره کرد و افزود: زمانی که شرایط ارزی کشور نامناسب شد، سیاست توجه به تولید داخل و تولیدکنندگان داخلی در پیش گرفته شد، ولی با مساعد شدن وضعیت ارزی و بالا رفتن قیمت نفت، واردات افزایش پیدا کرد.
وی تثبیت یک سیاست کلی در حمایت از تولیدکننده و ممنوعیت واردات کالاهای مشابه تولید داخل را خواستار شد و اظهار داشت: ظرفیت تولید داخل بسیار بالا است و در حال حاضر تنها ۶۰ درصد ظرفیت تولید فعال است. از نظر کیفیت و خدمات پس از فروش هم در وضعیت قابل قبولی هستیم، با توجه به تمام این موارد، نیاز بخش تولید این است یک برنامه چند ساله در خصوص ممنوعیت و محدودیت‌های واردات اجرا شود تا تولیدکننده بتواند برنامه‌ریزی بلند مدت در راستای جهش تولید و افزایش عمق ساخت داخل را داشته باشد.
عملکرد تولیدکنندگان در صنعت لوازم خانگی نشان می دهد که در صورت اعتماد مسئولان به این صنعت می توان شاهد رقابتی تر شدن تولیدات آن و ارزآوری برای کشور بود. حال که در آستانه تشکیل دولت جدید قرار داریم توجه به این مسئله و برنامه ریزی برای استفاده از پتانسیل موجود در این صنعت می تواند کمک بزرگی به رشد صنعتی و تقویت اقتصاد کشور کند.
