اگر توافق احتمالی ایران و آمریکا حاصل شود و تحریم‌ها برداشته شوند، چه سرنوشتی در انتظار بازار لوازم خانگی ایران خواهد بود؟
به گزارش اهام ایران، در سال‌های گذشته، تحریم‌های اقتصادی اعمال‌شده از آمریکا و کشورهای اروپایی، تاثیرات عمیق و گسترده‌ای بر اقتصاد ایران داشته‌اند. یکی از صنایعی که به شکل مستقیم و غیرمستقیم از این تحریم‌ها تاثیر گرفته، صنعت لوازم خانگی کشور است. حال که مجدداً نشانه‌هایی از مذاکرات و احتمال توافق میان ایران و آمریکا دیده می‌شود، این سوال مطرح می‌شود که اگر توافق حاصل شود و تحریم‌ها برداشته شوند، چه سرنوشتی در انتظار بازار لوازم خانگی ایران خواهد بود؟
- تغییر در ساختار واردات و برندهای خارجی
یکی از بارزترین تاثیرات رفع تحریم‌ها، بازگشت برندهای بین‌المللی مانند ال‌جی، سامسونگ، بوش، زیمنس و دیگر شرکت‌های مطرح به بازار ایران است. در حال حاضر بسیاری از این برندها یا به‌طور کامل بازار ایران را ترک کرده‌اند یا به‌صورت محدود و غیررسمی فعالیت دارند.
بازگشت این برندها می‌تواند باعث موارد زیر شود:
افزایش رقابت در بازار
افزایش کیفیت و تنوع محصولات
کاهش وابستگی به کالاهای بی‌نام و نشان وارداتی
اگرچه نمی توان منکر شد که خروج شرکت های خارجی از بازار ایران تا حدودی باعث ارتقا این صنعت و توسعه تولیدات داخلی شده است. طی سال‌های گذشته تصمیماتی گرفته شده تا هم تولیدکننده حمایت و هم قدرت خرید مردم تقویت شود.
ابراهیم شیخ؛ معاون صنایع عمومی وزارت صمت اواسط بهمن‌ماه سال گذشته در این خصوص اظهار داشت: سیاست ما رقابت‌پذیری کالای ایرانی است و ممنوعیت واردات جایی در برنامه‌های ما ندارد. کم کم با اتخاذ سیاست‌های تعرفه‌ای، زمینه را برای رقابت‌پذیری کالای ایرانی فراهم می‌کنیم.
- تأثیر بر تولیدکنندگان داخلی
در طول سال‌های تحریم، تولیدکنندگان داخلی مانند اسنوا، پاکشوما، جی‌پلاس، ایکس‌ویژن و… رشد قابل توجهی داشته‌اند و سهم بزرگی از بازار را به دست آورده‌اند. با باز شدن درهای واردات، این شرکت‌ها با چالشی جدی مواجه می‌شوند:
نیاز به افزایش کیفیت و استانداردهای جهانی
رقابت سخت با برندهای شناخته‌شده بین‌المللی
لزوم توسعه خدمات پس از فروش برای حفظ مشتری
با این حال، شرکت‌هایی که طی سال‌های گذشته زیرساخت و فناوری خود را تقویت کرده‌اند، ممکن است نه‌تنها در برابر این موج مقاومت کنند بلکه از طریق همکاری با برندهای خارجی، رشد بیشتری را تجربه نمایند.
- تغییر در نرخ ارز و قیمت مواد اولیه
رفع تحریم‌ها می‌تواند باعث بهبود وضعیت ارزی کشور شود که به شکل مستقیم بر واردات قطعات، مواد اولیه، و حتی کالاهای نهایی تاثیر می‌گذارد. این موضوع نتایجی مانند موارد زیر دارد:
کاهش قیمت تمام‌شده تولید
پایین آمدن قیمت نهایی برای مصرف‌کننده
افزایش قدرت خرید خانوارها
البته این کاهش قیمت وابسته به پایداری شرایط اقتصادی و حفظ ثبات سیاسی خواهد بود.
- تحول در زنجیره تأمین و فناوری تولید
در شرایط بدون تحریم، دسترسی به فناوری‌های روز و قطعات پیشرفته راحت‌تر خواهد شد. این موضوع به تولیدکنندگان داخلی اجازه می‌دهد تا خطوط تولید خود را به‌روزرسانی کرده و کیفیت محصولات خود را به استانداردهای جهانی نزدیک کنند.
همچنین امکان ورود سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت لوازم خانگی فراهم می‌شود که می‌تواند تحول چشمگیری در توسعه این صنعت ایجاد کند.
- اثر روانی بر بازار و مصرف‌کننده
نکته مهم دیگر، اثر روانی و انتظارات بازار است. حتی اگر بلافاصله پس از توافق، تغییرات اقتصادی گسترده‌ای اتفاق نیفتد، بازار به‌شدت به اخبار و فضای روانی واکنش نشان می‌دهد. این موضوع می‌تواند به صورت‌های زیر بروز کند:
افزایش تقاضا به امید کاهش قیمت‌ها
تعلیق خریدهای بزرگ تا روشن شدن وضعیت اقتصادی
افزایش اعتماد مصرف‌کننده به برندهای معتبر و بازار رسمی
- کاهش قاچاق و کالاهای بی‌کیفیت خارجی
ایجاد محدودیت در تجارت رسمی و افزایش هزینه‌های مبادله در پی تحریم های اعمال شده، قاچاق کالا را به عنوان یکی از گزینه جذاب های برای برخی از دلالان تبدیل کرده است. یکی از پیامدهای منفی ادامه تحریم‌ها، افزایش ورود غیرقانونی کالا از مرزها است. این محصولات اغلب:
بدون گارانتی یا خدمات پس از فروش‌اند
از کیفیت و استاندارد لازم برخوردار نیستند
بازار رسمی را تحت فشار قرار می‌دهند.
لغو تحریم ها می تواند مانع از ورود غیر قانونی کالاهای بی کیفیت و بدون گارانتی شود.
توافق ایران و آمریکا اگر به رفع کامل یا نسبی تحریم‌ها منجر شود، می‌تواند تحولات عمده‌ای در بازار لوازم خانگی ایجاد کند. از بازگشت برندهای خارجی گرفته تا افزایش رقابت و بهبود کیفیت تولید داخلی، همه و همه وابسته به اجرای درست سیاست‌ها، ثبات اقتصادی و ایجاد بسترهای مناسب برای بهره‌برداری از فرصت‌های پیش‌رو هستند.
در نهایت، اگر تصمیم‌گیران صنعتی و اقتصادی کشور از این فرصت استفاده درست کنند، بازار لوازم خانگی می‌تواند یکی از بزرگترین برندگان این توافق احتمالی باشد.
با وجود امیدواری‌هایی که در فضای مذاکرات وجود دارد، احتمال شکست مذاکرات یا ادامه‌دار شدن تحریم‌ها نیز یکی از واقعیت‌های محتمل است. در صورت عدم توافق، بازار لوازم خانگی ایران مسیر متفاوتی را نسبت به حالت توافقی طی خواهد کرد.
منبع؛ الکا ایران
