نمایندگان بخش خصوصی در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در نشست آبان ماه خود که به صورت مجازی برگزار شد، به مساله سیاست‌های ارزی در حوزه تجارت خارجی و تغییر و تحولات اخیر آن پرداختند و همچنین مساله «یک جاده یک کمربند» را که از سوی چین برای احیای جاده ابریشم و توسعه تجارت دنبال می‌شود، مورد بحث و بررسی قرار دادند.
به گزارش روابط عمومی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، نشست هفدهم هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با توجه به تشدید همه‌گیری کرونا و افزایش تعداد مبتلایان به این بیماری، به صورت مجازی و تنها با حضور فیزیکی اعضای هیات رئیسه برگزار شد. در این نشست، که نمایندگان بخش خصوصی با استفاده از پلتفرم‌های مجازی گردهم آمده بودند، مسائل مختلفی از تغییرات سیاستی در بسته بازگشت ارز حاصل از صادرات گرفته تا طرح‌های چین در روند توسعه تجارت و همکاری با کشورهای مسیر طرح «یک جاده یک کمربند» مورد بررسی قرار دادند.
در این نشست معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت در سخنانی به تغییرات اخیر انجام گرفته در سیاست‌های بازگشت ارز حاصل از صادرات پرداخت و تاکید کرد که راه‌های ساده‌تری برای این کار در نظر گرفته شده است که منجر به توسعه و تشویق صادرات خواهد شد.
لزوم تغییر رویکرد سیاستگذاری بخش معدن از تبلیغاتی به کمّی
در ابتدای این جلسه، سجاد غرقی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در نطق پیش از دستور خود به سخنان وزیر صنعت، معدن و تجارت در مورد خارج کردن محدوده‌های معدنی از حبس اشاره و عنوان کرد که تشکل‌های معدنی پیشنهاداتی را برای تحقق این امر ارائه کرده‌اند. او گفت: طبق آماری که کمیسیون صنایع معدنی اتاق ایران احصا کرده است، محدوده‌های معدنی ۷۰ درصد در اختیار سازمان منابع طبیعی، ۱۶ درصد در اختیار سازمان انرژی اتمی و کمتر از ۵ درصد دارای پروانه بهره‌برداری معدنی است. در عین حال از ۱۰ هزار معدنی که دارای پروانه بهره‌برداری هستند، نیمی از آنها در شرایط تعطیل قرار دارند.
او در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره اینکه «صادرات با ارزش افزوده بالا» به وجه رویکردی صادرات در بخش معدن تبدیل شده است که این رویکرد امکان کمّی‌سازی ندارد، ادامه داد: گران بودن محصولات صادراتی به معنای ارزش افزوده بالاتر نیست. در برخی حلقه‌های زنجیره صنایع معدنی مشاهده می‌شود که نهاده‌ها ۵۰ درصد ارزان‌تر فروخته شده و کالایی تولید می‌شود که در صنایع ساخت‌محور گران‌تر از محصولات خارجی عرضه می‌شود که این به معنای ارزش افزوده بالاتر نیست. بر این اساس شاید اگر محصولات صنایع بالادستی را صادر کنیم، بهتر باشد؛ چه آنکه کشوری نظیر استرالیا ۱۲۷ میلیون سنگ‌آهن صادر می‌کند و صادرات سنگ‌آهن از ایران کمتر از ۷ میلیون تن است.
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در انتهای سخنان خودش ابراز امیدواری کرد که با تغییر رویکردها از تبلیغاتی به رویکردهای کمّی، توسعه متوازن در کشور رقم بخورد.
بودجه متوازن تدوین شود
پس از این سخنان، رئیس اتاق بازرگانی تهران سخنرانی خود را با ابراز تاسف از همه‌گیری کرونا و خسارات مالی و جانی آن آغاز کرد. مسعود خوانساری توضیح داد که به دلیل ضرورت رعایت پروتکل‌های حفاظتی و اصول بهداشتی این نشست به طور مجازی برگزار شده است و ابزار امیدواری کرد که بیماری کرونا که این روزها شرایط غم‌انگیزی در کشور ایجاد کرده و روزانه باعث فوت بیش از ۴۰۰ نفر از هموطنانمان می‌شود، هر چه زودتر کنترل، مهار و درمان شود.
تدوین لایحه بودجه نخستین موضوع اقتصادی بود که رئیس اتاق تهران در سخنانش به آن پرداخت و گفت: درخواست ما از دولت در ارتباط با بودجه این است که حداقل با توجه به مشکلاتی که سال‌های گذشته داشته‌ایم، بودجه متوازنی برای سال آینده تدوین شود و درآمدها و هزینه‌ها در آن به درستی سنجیده و دیده شود. چون می‌دانیم که ام‌المصائب اقتصاد کشور کسری بودجه است. بودجه کشور هرسال با کسری مواجه است و همین کسری باعث وجود تورم‌های بالا در ۴۰ سال گذشته با نرخ متوسط ۲۰ تا ۲۲ شده است.
مسعود خوانساری افزود: تورم و به تبع آن کاهش ارزش پول بر معیشت مردم به‌خصوص طبقات محروم فشار زیادی وارد کرده و قدرت خرید آنها را سال‌به‌سال کمتر کرده است. بخش عمده مسائلی که گریبان‌گیر اقتصاد کشور است، از بودجه و کسری آن ریشه می‌گیرد و انتظار داریم امسال با توجه به اینکه نفت هم تا اندازه زیادی در بودجه کم اثرتر شده، دولت بتواند بودجه‌ای با حداقل کسری تنظیم کند.
او در ادامه به انتخابات آمریکا و شکست دونالد ترامپ اشاره کرد و گفت: بحث‌های زیادی مطرح بود که آیا رفتن یا ماندن ترامپ بر اقتصاد اثر دارد یا خیر که باید گفت حتماً مؤثر است چه در آمریکا و چه بر کشورهای دیگر از جمله ایران. رفتن ترامپ حتماً در بازارهای ما اثرگذار بود که اثرش را هم مشاهده کردیم اما این اثرات مقطعی و کوتاه‌مدت است باید مشکلات خودمان را در داخل حل کنیم. همان‌طور که در بحث بودجه همه اشاره کردم ایران درگیر مشکلات ساختاری اقتصادی است که قطعاً باید به آنها رسیدگی کنیم و امروز شاید بهترین زمان باشد.
او افزود: با توجه به اتفاقی که در آمریکا افتاد از این فرصت هم برای بهبود روابطمان با سایر کشورها استفاده کنیم و بتوانیم در داخل اصلاحات اقتصادی انجام بدهیم. یک نگرانی این است که شاید با مستقر شدن رئیس‌جمهور جدید آمریکا بازارهای دارایی از جمله ارز مقداری کاهشی شود، باید مواظب باشیم و جوگیر نشویم و فکر کنیم که این ادامه‌دار خواهد بود و بخواهیم برآن اساس تصمیم‌گیری کنیم و همان اتفاقی که برای ارز ۴۲۰۰ تومانی افتاد را تکرار کنیم. اگر نسنجیده برخورد کنیم حتماً هم صادرات و هم تولید خسارت‌های بسیاری خواهند دید.
حل شدن بخش عمده مشکلات بازگشت ارز صادراتی
رئیس اتاق بازرگانی تهران در بخش دیگری از صحبت‌هایش به موضوع بسته سیاستی ارز حاصل از صادرات پرداخت و گفت: در دو سال گذشته اتاق بازرگانی تهران و ایران در این زمینه بحث‌های بسیاری را مطرح و دنبال کردند. در مساله بازگشت ارز صادراتی شاهد گرفتاری‌هایی بسیاری بودیم و بخشنامه‌های متعددی که توسط بانک مرکزی صادر می‌شد اختلالاتی در صادرات ایجاد کرد. تا جایی که صادرکننده‌های خوش‌نام از میدان به در رفتند و صادرات آن رشدی را که انتظار می‌رفت، نداشت. اما خوشبختانه با طرح مشکلات در ستاد جهش تولید و بعد در جلسات سران قوا تا اندازه‌ای پیشنهادهایی که اتاق‌ها برای حل موضوع داشتند پذیرفته شد؛ لازم است که من از وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌خصوص آقای مهدی صادقی که در تهیه این بسته سهم بسیاری داشتند، تشکر کنم. همچنین از آقای لاهوتی، رئیس کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران تشکر کنم که در طول این دو سال مشکلات صادرات را پیگیری کردند و خوشبختانه امروز بعد از مشکلات زیاد امیدواریم که بخش عمده موانع برداشته شود.
مسعود خوانساری همچنین افزایش دامنه خدمات پنجره واحد فیزیکی شروع کسب‌وکار در اتاق تهران اشاره کرد و گفت: سه ماه پیش فقط ثبت «شرکت با مسئولیت محدود» به پنجره واحد سپرده شد اما هفته پیش ثبت شرکت با سهامی خاص هم به خدمات پنجره اضافه شد؛ امیدواریم این مساله به افزایش آشنایی و ارتباط شرکت‌ها با اتاق‌ها منجر شود و افرادی که برای ثبت شرکت مراجعه می‌کنند با اتاق آشنایی بیشتری پیدا کنند و از همان ابتدا عضو اتاق شوند و از مزایایی که اتاق در اختیار آنها می‌گذارد استفاده کنند.
راه‌اندازی بخش‌های جدید در بیمارستان بازرگانان
رئیس اتاق تهران همچنین در پایان سخنان خود سخنانی درباره بازسازی و نوسازی بیمارستان بازرگانان مطرح کرد و گفت: در دو ماه گذشته بخش‌های جدیدی در بیمارستان بازرگانان راه‌اندازی شد از جمله بخش دپارتمان قلب که شامل آنژیوگرافی، سی‌سی‌یو، آی‌سی‌یو، پست‌کت و اتاق عمل قلب است. به‌جرأت می‌توانم بگویم بیمارستان بازرگانان امروز به‌عنوان یک بیمارستان جنرال تبدیل شده که خدمات درمانی تخصصی در همه بخش‌ها به مردم ارائه می‌دهد.
خوانساری ادامه داد: متأسفانه به دلیل کرونا نتوانستیم برای بخش‌های تازه‌تاسیس بیمارستان مراسم افتتاح برگزار کنیم اما امیدواریم به‌زودی این امکان فراهم شود که حداقل هیات نمایندگان بازدیدی از قسمت‌های مختلف بیمارستان داشته باشند؛ بیمارستانی که از نظر هتلینگ، خدمات، تجهیزات و… در حد عالی است و امیدواریم با کمک فعالان اقتصادی بتوانیم هر روز با شرایط بهتری این بیمارستان را اداره کنیم و به مردم خدمات بدهیم.
مروری بر روند شاخص‌های اقتصادی
در ادامه این جلسه، معاون بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران، مروری بر آخرین وضعیت شاخص‌های اقتصادی داشت. او در ابتدا به وضعیت شیوع کرونا در کشور و استان تهران پرداخت و گفت: بررسی وضعیت شیوع این بیماری نشان‌دهنده تشدید آن، دو برابر شدن تعداد فوتی‌ها و ۴.۵ برابر شدن تعداد مبتلایان جدید در مقایسه با موج قبلی است. البته ناتوانی در مهار آن نیز استمرار یافته است. در عین حال، سهم تهران از کل فوتی‌ها از ابتدای همه‌گیری تا ۲۵ آبان ۴۶ درصد بوده است.
مریم خزاعی سپس به روند شاخص مدیران خرید در جهان و ایران از ابتدا تا مهر سال ۱۳۹۹ اشاره کرد و گفت: این شاخص از رشد تولید صنعت ساخت در اکثر اقتصادها به ویژه در امریکا، اروپا و آسیا حکایت دارد. اما سرعت بهبود شاخص صنعتی در ایران به دلیل کاسته شدن از سرعت افزایش تولید و سفارشات جدید با کاهش مواجه بوده است. به این موارد باید تضعیف صادرات، و افت موجودی مواد اولیه و نهایی را نیز افزود.
او با اشاره به بهبود قابل توجه میزان تولید کالاهای صنعتی در ماه مهر از رشد ۱.۳درصدی شاخص کل تولید شرکتهای بورسی طی یک ماه مهر ۱۳۹۹ خبر داد و گفت: بالاترین رشد ماهانه تولید متعلق به تولید صنایع کاغذ، منسوجات، صنایع دارویی و خودرو بوده و افت تولید در صنایع محصولات فلزی و تولید دستگاه‌های برقی رقم خورده است.
توقف در صادرات زنجیره فولاد جفا به کشور است
در ادامه این نشست، محمد اتابک، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی تهران در واکنش به اظهارات سجاد غرقی، با بیان اینکه صنعت فولاد ایران به بلوغ کافی و حضور در سطح برتر جهانی دست یافته است، تصریح کرد که این مهم در نتیجه توازن ایجاد شده ناشی از همکاری اهالی صنعت و دولت به وقوع پیوسته و باید آن را حفظ کرد.وی سپس با انتقاد از اینکه بخشی از صنعت فولاد در حال برهم زدن این توازن ایجاد شده است که تبعات منفی آن دامن این صنعت را خواهد گرفت، افزود: امروز حاشیه سود در بخش معدنی، بالای ۵۰ درصد و در بخش فولادی کمتر از ۳۰ درصد است.
اتابک با تاکید بر اینکه خام‌فروشی واقعیتی است که امروز در اقتصاد و صادرات غیرنفتی ایران وجود دارد، افزود: اما اینکه در زنجیره بخشی از صنعت فولاد که بیشترین ارزآوری را نیز برای کشور به همراه داشته و میزان آن طی سال گذشته به بیش از شش میلیارد دلار رسید، به بهانه‌های مختلف توقف ایجاد شود، جفا به کشور است.
