مجموع بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در پایان سال ۱۴۰۳ به ۶۷۸ هزار میلیارد تومان رسید که ۴۸۲ هزار میلیارد تومان مربوط به بدهی دولت و ۱۹۶ هزار میلیارد تومان مربوط به شرکت‌ها و موسسات دولتی بود.
به گزارش انجمن ملی صنایع لوازم خانگی ایران به نقل از تجارت نیوز، بانک مرکزی پس از گذشت حدود چهارماه از سال ۱۴۰۴ بالاخره آمار متغیرهای پولی و اعتباری در پایان سال ۱۴۰۳ را منتشر کرد؛ گزارشی که بر اساس آن، نقدینگی در سالی که گذشت رشدی ۲۹.۱ درصدی را تجربه کرد تا بانک مرکزی باردیگر در تحقق هدف نرخ رشد نقدینگی ۲۵ درصدی ناکام بماند. به این ترتیب، نقدینگی در پایان سال ۱۴۰۳ به رقم ۱۰,۱۶۵ هزار میلیارد تومان رسید. به علاوه پایه پولی نیز شاهد رشدی ۲۴.۵ درصدی بود تا رقم ۱,۳۵۹ هزار میلیارد تومان را ثبت کند.
بخش مهمی از گزارش مذکور به آمار و ارقام بدهی‌های دولت و شبکه بانکی به بانک مرکزی و همچنین بدهی دولت به بانک‌ها پرداخته که بررسی آن نشان می‌دهد مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها و دولت به ترتیب سهم ۳۶.۵ درصدی و ۱۸.۷ درصدی از رشد پایه پولی در سال ۱۴۰۳ داشته‌اند.
بدهی دولت به بانک مرکزی ۵۱.۱ درصد رشد کرد
بررسی جدیدترین آمارها از وضعیت دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مرکزی حاکی از آن است که بدهی بخش دولتی (شامل دولت و شرکت‌های دولتی) در سال ۱۴۰۳ شاهد رشدی ۴۳ درصدی بود و در پایان سال به ۶۷۸ هزار میلیارد تومان رسید. این درحالیست که رقم رشد این بدهی در سال ۱۴۰۲ معادل ۴۴ درصد بود.
با استناد به گزارش بانک مرکزی، از کل ۶۷۸ هزار میلیارد تومان بدهی بخش دولتی به این نهاد، ۴۸۲ هزار میلیارد تومان سهم دولت و ۱۹۶ هزار میلیارد تومان سهم شرکت‌ها و موسسات دولتی بود.
همچنین نرخ رشد بدهی دولت به بانک مرکزی در حالی رقم ۵۱.۱ درصد را ثبت کرد که در سال ۱۴۰۲ معادل ۷۳.۶ درصد بود. این در حالیست که رشد بدهی شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی، از رقم ۶.۷ درصد در سال ۱۴۰۲ به ۲۶.۱ درصد در سال ۱۴۰۳ صعود کرد.
مطالبات بانک‌ها از بخش دولتی به ۱,۳۱۶ هزار میلیارد تومان رسید
بانک مرکزی در بخش دیگری از گزارش خود، ارقام بدهی بخش دولتی به بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی (به جز بانک مرکزی) را زیر ذره‌بین برده است.
با استناد به این گزارش، بدهی بخش دولتی به بانک‌ها و موسسات اعتباری در سال گذشته ۳۵.۱ درصد صعود کرد به ۱,۳۱۶ هزار میلیارد تومان رسید که از این میزان، ۱,۲۶۶ هزار میلیارد تومان مربوط به مطالبات شبکه بانکی از دولت و حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان، مربوط به مطالبات بانک‌ها از شرکت‌های دولتی بود.
بدهی شرکت‌های دولتی به بانک‌ها کاهش یافت
بررسی دقیق‌تر این آمار نشان می‌دهد اگرچه بدهی دولت به بانک مرکزی در سال ۱۴۰۳ افت کرد، این موضوع با افزایش بدهی دولت به دیگر بانک‌ها جبران شد؛ چراکه نرخ رشد بدهی دولت به بانک‌ها و موسسات اعتباری از ۱۷ درصد در سال ۱۴۰۲ به ۴۴.۴ درصد در سال ۱۴۰۳ افزایش یافت.
از سوی دیگر اما در حالی که بدهی شرکت‌های دولتی به بانک‌ها و موسسات اعتباری در سال ۱۴۰۲ جهشی ۱۲۵ درصدی را تجربه کرده بود؛ در سال ۱۴۰۳ با کاهشی ۴۸.۹ درصدی همراه شد.
سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی، سرعت استقراض بانک‌ها را کم کرد
بخش دیگری از داده‌های منتشر شده از سوی بانک مرکزی، به وضعیت مطالبات این بانک از سایر بانک‌های کشور اختصاص یافته است. بر این اساس، رقم بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در سالی که گذشت ۵۱.۷ درصد رشد کرد و به ۱,۱۷۰ هزار میلیارد تومان رسید.
نکته قابل توجه در مورد آمار مذکور آن است که نرخ رشد بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در حالی رقم ۵۱.۷ درصد را شاهد بود که این نرخ در سال ۱۴۰۲ معادل ۹۷.۲ درصد بود. به نظر می‌رسد که اعمال و تشدید سیاست‌های سختگیرانه بانک مرکزی در قبال وضعیت ترازنامه بانک‌ها، باعث شده که سرعت استقراض بانک‌ها در سال ۱۴۰۳ کاهش یابد؛ ادامه این روند اما نیازمند تداوم اعمال سیاست‌های انقباضی از سوی بانک مرکزی است.
