مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و پایش سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به رشد ۶ درصدی صادرات غیرنفتی کشور در شش‌ماهه نخست سال جاری گفت: روند صادرات پس از تجربه افت در ماه‌های ابتدایی سال، به مسیر صعودی بازگشته است.
محسن منتظری، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و پایش سازمان توسعه تجارت با اشاره به روند صادرات در سال جاری گفت: در ماه‌های نخست سال شاهد کاهش صادرات بودیم، به‌ویژه در بخش پتروشیمی و گاز، اما در ادامه و تا پایان شش‌ماهه اول، وضعیت بهبود یافت و به لحاظ وزنی حدود شش درصد رشد ثبت شد. از نظر ارزشی نیز عملکرد مشابه سال گذشته بوده است.
وی افزود: در سه بخش صنعت، معدن و کشاورزی رشد صادرات داشتیم که نشان‌دهنده پویایی در حوزه‌های غیرنفتی است.
چالش‌های صادرکنندگان و تصمیمات ارزی
منتظری با اشاره به مشکلات صادرکنندگان گفت: مهم‌ترین دغدغه فعالان اقتصادی، موضوع بازگشت ارز حاصل از صادرات است. آن‌ها معتقدند نرخ بازگشت باید متناسب با هزینه‌های واقعی تولید باشد، نه کمتر از نرخ ارز آزاد. خوشبختانه بانک مرکزی پذیرفته که صادرکنندگان فولاد و پتروشیمی بتوانند ارز خود را در تالار دوم بازار ارائه دهند که قیمت‌ها در آن واقعی‌تر است.
او افزود: این تصمیم به بهبود جریان تأمین ارز و کوتاه‌شدن صف تخصیص کمک می‌کند و شرایط را برای صادرکنندگان کوچک و متوسط نیز تسهیل خواهد کرد.
توسعه بازارهای صادراتی
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و پایش سازمان توسعه تجارت درباره متنوع‌سازی مقاصد صادراتی توضیح داد: یکی از مأموریت‌های اصلی ما گسترش بازارهای هدف از طریق موافقت‌نامه‌های تجارت آزاد یا ترجیحی است. تجربه مثبت همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا نشان داد این مسیر مؤثر است. اکنون با پاکستان و اندونزی موافقت‌نامه‌های تجارت آزاد در مراحل پایانی است و مراحل پایانی مذاکرات با ازبکستان، عمان تقریبا طی شده و با مالزی نیز در حال تبادل کالا هستیم.
وی افزود: در کنار این، حضور فعال در نمایشگاه‌های بین‌المللی و اعزام هیئت‌های تجاری به کشورها، زمینه ارتباط مستقیم میان تولیدکنندگان ایرانی و خریداران خارجی را فراهم می‌کند.
چالش صادرات اقلام سنتی ایران
منتظری درباره کاهش صادرات محصولات سنتی مانند فرش، پسته و زعفران نیز به رادیو تهران گفت: صادرات فرش در سال‌های گذشته به بیش از یک میلیارد دلار می‌رسید، اما اکنون به حدود ۵۰ میلیون دلار کاهش یافته که رقم واقعی نیست، چون بخشی از صادرات به‌صورت چمدانی انجام می‌شود. با این حال، تحریم‌ها و رقابت سایر کشورها نقش زیادی در این اُفت داشته‌اند.
وی افزود: در مورد زعفران نیز مشکل اصلی، فروش فله‌ای و نبود بسته‌بندی مناسب است. خریداران خارجی با خرید فله‌ای، بسته‌بندی و برندگذاری مجدد انجام می‌دهند و ارزش افزوده را برای خود نگه می‌دارند. راه‌حل ما حضور مستقیم در بازارهای هدف از طریق فروش آنلاین و شبکه‌های مویرگی است تا محصول ایرانی مستقیماً به دست مصرف‌کننده برسد.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد که با اجرای سیاست‌های جدید ارزی و توسعه توافق‌نامه‌های بین‌المللی، روند رشد صادرات کشور در نیمه دوم سال سرعت بیشتری بگیرد.
