فرشاد براتی – معاون امور برنامه‌ریزی انجمن صنایع لوازم خانگی
به گزارش آهام ایران، از سال‌های دور، نفت و مشتقات آن، عامل اعتبار ملّی و موتور محرکه‌ی رشد و توسعه‌ی اقتصادی بوده و به بزرگترین منبع درآمدی کشور تبدیل شده و زندگی و اقتصاد مردم ایران که از موهبت نفت به عنوان منبع اصلی انرژی بهره‌مند هستند را تحت تأثیرات مختلفی قرار داده است. عواید حاصل از بهره‌برداری از منابع نفتی، همواره بخش مهمی از درآمدهای دولت را تشکیل داده و با یک مقایسه ساده میان درآمدهای حاصل از صادرات نفت و درآمدهای حاصل از صادرات غیرنفتی که آن نیز وابستگی شدیدی به درآمد نفتی دارد، ابعاد اقتصاد نفتی شفاف‌تر می‌گردد.
نتایج حاصله از تحقیقات انجام شده در جوامعی که نسبت صادرات نفت به کل صادرات آنها بیش از یک پنجم است بیانگر این است که کشورهای صادرکننده نفت، از منابع خدادادی و طبیعی بیشتری در مقایسه با کشورهای دیگر بهره‌مند هستند و در عین حال برای کسب درآمد با مشکلات زیادتری دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
از منظر مؤلفه‌های ناظر بر اقتصاد کلان، روند نزولی درآمد سرانه در کشورهای صادرکننده نفت موجب شده که ضعیف‌ترین درآمد سرانه به کشورهای صادرکننده نفت اختصاص یافته و علی‌رغم درآمد زیاد این کشورها، شاخص‌های توسعه‌ی مالی در آنها به نسبت ضعیف است. این بررسی‌ها نشان داد که هر چه کشوری به منابع طبیعی وابستگی بیشتری داشته باشد، رشد اقتصادی کمتری داشته و به تبع آن، شاهد سرمایه‌گذاری‌های به مراتب کمتری نیز در سایر صنایع بوده و لذا صنعتی شدن و توسعه‌ی صنایع در این کشورها به شکل صحیح و مطلوبی همسو با تغییرات بازارهای ملّی، منطقه‌ای و جهانی به وقوع نمی‌پیوندد. اما موضوع در ایران به عنوان یکی از کشورهای صادرکننده نفت قدری متفاوت است. ایران علی‌رغم داشتن سرمایه‌های زیاد طبیعی، با اقتصاد دولتی متکی به نفت که اقتصاد دستوری را نیز بر میز اقتصاد ملّی، حی و حاضر می‌بیند ممزوج شده و فعالیت فعالان بخش خصوصی و صنعتگران را در اتمسفر محیط کسب‌وکار صنایع پیشرانی همچون صنعت لوازم خانگی متلاطم و ناپایدار می‌بیند.
گرچه رویکرد کلان کشور در بیش از یک دهه‌ی گذشته به درستی بر مقوله‌ی حمایت از رونق و جهش تولید خط‌مشی‌گذاری شده، لکن مداخلات دولت در اقتصاد، به ویژه در قیمت‌گذاری‌‌‌های دستوری در انواع تولیدات داخل منجمله در محصولات صنعت لوازم خانگی، به عامل بازدارنده‌ی مهمی برای رونق تولید بدل شده است. امروزه بر اهالی علم و صنعت به وضوح ثابت شده که نمی‌توان توسعه‌ی صنعتی را در کنار مؤلفه‌های ضدارزش تولید و فرصت‌سوز اقتصاد دستوری پیاده‌سازی کرد.
با بازخوانی سبقه هشدارهای تبعات اقتصاد نفتی که به طور خاص از روزهای پایان جنگ تحمیلی در خردادسال ۱۳۶۸ شروع و تا امروز نیز به آن تأکید شده، یکی از سخت‌ترین آسیب‌های اقتصادی کشور، در وابستگی به نفت عنوان گردیده است. این نعمت بزرگ خدادادی در طول ده‌ها سال، کشور را با پیامدهای چندوجهی متعددی در ابعاد اقتصادی، صنعتی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و… کشور مواجه نموده و آمد و رفت دولت‌ها با رویکردهای مختلف آنها نیز نتوانسته کشور را با نقاط قابل‌اتکا و دیگر چشمه‌های درآمدهای ملّی و بومی به درستی آشنا نماید.
شاید ریشه‌یابی یک آرزو و انتظار ملّی از دولتمردان و تصور ایران بدون نفت در شرایط کنونی دور از ذهن باشد، لکن با وجود عقب ماندگی‌های ناشی از اقتصاد نفتی، آرزوی واقعی همه‌ی ما این است که بتوانیم در کنار بریدن انواع روبان‌ها در ایامی خاص منجمله هفته‌ی دولت، این بار بر درب بسته‌ی چاه‌های نفت روبان زده و اقتصاد ایران را بر اساس کالا‌ها و محصولات غیرنفتی جهت‌دهی نموده و زمینه‌های بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های موجود بومی کشور در مسیر رشد و پیشرفت ملّی را فراهم نماییم.
اقتصادی که می‌تواند بر صنایع پیشرانی همچون صنعت پیشران لوازم خانگی که توانسته به ویژه در طول سال‌های اخیر پاسخ اعتماد ملّی به این صنعت در حال رشد را با وجود شرایط تحریمی و مشکلات پرشمار، در شکست رکورد تولید محصولات به شایستگی داده، اتکای جدی‌تری داشته و نیل به ایران قوی متصور شده در اسناد بالادستی و برگرفته از قلب و اندیشه هر ایرانی را بیش از پیش دست یافتنی‌تر نماید. در راستای توانمندسازی اقتصاد منهای نفت کشور، روبان افتتاح بزرگترین رویداد صنعت پیشران لوازم خانگی ایران که به میزبانی انجمن ملّی صنایع لوازم خانگی ایران در قالب بیست‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی لوازم خانگی هامکس۱۴۰۲ (HAMex 2023) صبح روز چهارشنبه ۳ آبان ماه سال جاری در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران با حضور متولیان و اهالی صنعت بریده خواهد شد، از اهمیت بالاتری برخوردار است. این رویداد بزرگ ملّی و بین‌المللی فرصت مناسبی برای یکایک دولتمردان و آحاد خانواده‌های ایرانی است که از ظرفیت‌ها و دستاوردهای ارزشمند صنعتگران و کارآفرینان صنعت لوازم خانگی از نزدیک بازدید نموده و با تأمل بر توانمندی‌های بالای فعالان دومین صنعت بزرگ و پیشران کشور اعم از محصول‌سازان و قطعه‌سازان، به ضرورت پیمایش مسیر خطیر و الزامی تحقق اقتصاد بدون نفت و توسعه صنعتی کشور، عمیق‌تر از گذشته باور داشته باشند.
باور سبزی که بالندگی ملّی و توسعه اقتصاد و صنایع پیشران کشور را مدنظر داشته و تحقق آن از یک سوء نیازمند اقدام و عمل و اهتمام درخور دولتمردان به پشتیبانی و مانع‌زدایی از مجموعه صنایع پیشرانی همچون صنعت لوازم خانگی و تعاملات تنگاتنگ با انجمن‌های ملّی به عنوان نمایندگان قانونی صنایع پیشران کشور بوده و از سویی دیگر متأثر از تغییر نگرش و فرهنگ‌سازی در میان آحاد مردم در مصرف کالاهای ساخت ایران به عنوان عاملی مؤثر بر گردش چرخه تولید و کار و سرمایه ایرانی بوده و خواهد بود.
