رکود شدید بازار لوازم‌خانگی به دلایلی مانند کاهش قدرت خرید، نوسان‌های ارزی و قیمت بالای تولیدات داخلی، مصرف‌کنندگان را به خرید کالاهای قاچاق یا اقساطی سوق داده است.
به گزارش اهام ایران، رکود شدید بازار لوازم‌خانگی به دلایلی مانند کاهش قدرت خرید، نوسان‌های ارزی و قیمت بالای تولیدات داخلی، مصرف‌کنندگان را به خرید کالاهای قاچاق یا اقساطی سوق داده است. در این میان، فروشگاه‌های بزرگ با حمایت‌های مالی، رقابت نابرابری را علیه فروشندگان سنتی ایجاد کرده‌اند. ایجاد تعادل در بازار و ارتقای کیفیت و قیمت‌گذاری رقابتی تولیدات داخلی، از راهکارهای ضروری برای رفع این چالش‌ها محسوب می‌شود.
علیرضا قندی، رئیس اتحادیه لوازم‌خانگی اصفهان به بررسی وضعیت فروش لوازم‌خانگی در بازار پرداخت. او گفت: سال گذشته کارخانه‌ها سفارش‌ها را با تأخیر دوماهه تحویل می‌دادند؛ اما امسال با افزایش قیمت‌ها و رکود شدید در بازار، بسیاری از کالاها به‌صورت چکی فروخته می‌شوند. نکته مهم این است که قیمت برخی محصولات در بازار از قیمت کارخانه‌ها نیز کمتر شده است.
قندی معتقد است که دلایل مختلفی منجر به این وضعیت شده است. ازجمله این دلایل، کاهش انگیزه خریداران به دلیل شرایط اقتصادی و نوسان‌های قیمت دلار است که بر تولید کالاهای وابسته به واردات تأثیر گذاشته و فروش کالاها را با چالش مواجه کرده است. او افزود: برخی کالاهایی که در انبار کارخانه‌ها انباشته‌شده‌اند، از طریق سمینارها و رویدادهای ویژه به فروش می‌رسند. این روش اگرچه به خروج کالا از انبارها کمک می‌کند، روندی زمان‌بر دارد. در حال حاضر، کارخانه‌ها دو مدل فروش ارائه می‌دهند: فروش نقدی با قیمت پایین‌تر و فروش مدت‌دار با قیمت بالاتر. اختلاف قیمتی میان این دو روش که حدود ۱۰درصد است، تأثیر محسوسی بر بازار گذاشته.
ورود فروشگاه‌های بزرگ مانند سرای ایرانی و شهرفرش به بازار نیز تأثیرهای جدی بر بازار لوازم‌خانگی گذاشته است. این فروشگاه‌ها با حمایت‌های مالی گسترده از سوی بانک‌ها، توانایی ارائه فروش اقساطی با شرایط مناسب به مشتریان را دارند. در مقابل، فروشندگان سنتی و عمده‌فروشان به دلیل فقدان این نوع حمایت‌ها، در رقابت با این فروشگاه‌ها دچار ضعف جدی شده‌اند.
قندی گفت: کاهش درآمد مردم یکی دیگر از دلایل رکود بازار است. وقتی قدرت خرید مردم کاهش می‌یابد، تمایل بیشتری به خرید اقساطی پیدا می‌کنند. این موضوع باعث شده است فروشگاه‌های بزرگ با ارائه تسهیلات ویژه، سهم چشمگیری از بازار را به خود اختصاص دهند و بازار سنتی لوازم‌خانگی در رکود فرورود.
باوجود کاهش قیمت برخی کالاها در بازار، کارخانه‌ها قادر به کاهش قیمت محصولات خود نیستند. قندی توضیح داد که این موضوع به دلیل افزایش هزینه‌های تولید، ازجمله حقوق و دستمزد کارکنان، هزینه بیمه و سایر هزینه‌های عملیاتی است. این هزینه‌ها به‌صورت سالانه افزایش می‌یابند و کارخانه‌ها برای جبران آن، ناچار به حفظ قیمت‌ها هستند.به گفته رئیس اتحادیه لوازم‌خانگی اصفهان، رکود در بازار لوازم‌خانگی همچنان ادامه دارد و رقابت نابرابر میان فروشگاه‌های بزرگ و سنتی، وضعیت را پیچیده‌تر کرده است. حمایت‌های مالی هدفمند و برنامه‌ریزی‌شده از سوی دولت و بانک‌ها می‌تواند به بهبود وضعیت فروشندگان کوچک و سنتی کمک کرده و از تشدید رکود در این بازار جلوگیری کند.
به گفته رئیس اتحادیه لوازم‌خانگی اصفهان، قاچاق لوازم‌خانگی به یکی از مهمترین چالش‌های بازار تبدیل شده است. قیمت برخی از کالاهای قاچاق در مواردی از محصولات تولید داخل پایین‌تر است که این مسئله به دلایل متعدد رخ می‌دهد. یکی از عوامل اصلی، تبلیغات گسترده کالاهای خارجی است که توجه مصرف‌کنندگان را جلب می‌کند. دلیل دیگر، قیمت کمتر محصولات خارجی نسبت به تولیدات داخلی است؛ به‌عنوان‌نمونه، یک ماشین ظرف‌شویی تولید داخل حدود ۳۱میلیون تومان قیمت دارد؛ درحالی‌که نمونه مشابه خارجی از برند بوش با قیمت ۲۴ میلیون تومان عرضه می‌شود.
ضعف در بسته‌بندی و زیباسازی
قندی تصریح کرد: یکی دیگر از دلایل گرایش مصرف‌کنندگان به کالاهای قاچاق، کیفیت بهتر بسته‌بندی و زیباسازی محصولات خارجی است. متأسفانه تولیدکنندگان داخلی در این زمینه عملکرد ضعیفی داشته‌اند. این موضوع، در کنار قیمت بالای کالاهای داخلی، مصرف‌کنندگان را به سمت خرید کالاهای خارجی و قاچاق سوق داده است.
راهکارهای مقابله با قاچاق
او بیان کرد: برای کاهش قاچاق و حمایت از تولید داخلی، تولیدکنندگان باید به دو مسئله اساسی توجه کنند: ارتقای کیفیت و قیمت‌گذاری رقابتی. هرچند برخی کارخانه‌های داخلی توانسته‌اند محصولات باکیفیت عرضه کنند، چالش اصلی همچنان قیمت تمام‌شده بالای این کالاهاست.
نکته مهم این است که حتی با وجود عبور کالاهای خارجی از چندین واسطه و افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و قاچاق، همچنان قیمت نهایی برخی از این محصولات کمتر از کالاهای داخلی است. این موضوع، زنگ خطری جدی برای تولیدکنندگان ایرانی محسوب می‌شود و نیازمند بازنگری در هزینه‌های تولید و استراتژی‌های قیمت‌گذاری
است.
تأثیر فروشگاه‌های بزرگ بر بازار
قندی ادامه داد: فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای مانند سرای ایرانی و شهر فرش نیز چالش دیگری برای بازار لوازم‌خانگی ایجاد کرده‌اند. این فروشگاه‌ها به دلیل حمایت‌های مالی گسترده و امکان فروش اقساطی، توانسته‌اند بخش عمده‌ای از بازار را به خود اختصاص دهند.در مقابل، فروشگاه‌های کوچک‌تر و سنتی، که چنین امکاناتی ندارند، به‌تدریج از رقابت بازمی‌مانند. این شرایط منجر به تعطیلی بسیاری از این فروشگاه‌ها و کاهش اشتغال در صنف لوازم‌خانگی شده است. بر اساس آمارها، در حال حاضر ۱۴ اتحادیه سنتی درگیر پیامدهای ناشی از فعالیت این فروشگاه‌های بزرگ هستند.
او خاطرنشان کرد: فروشگاه‌های بزرگ بخشی از الزام‌های بازار مدرن هستند؛ اما نباید به‌گونه‌ای عمل کنند که فروشگاه‌های کوچک از چرخه رقابت حذف شوند. قندی خاطرنشان کرد: به جای آنکه فروشگاه‌های کوچک با رکود و تعطیلی مواجه شوند، باید راهکارهایی برای فعالیت هم‌زمان این دو گروه فراهم شود. تنها در این صورت است که بازار به تعادل خواهد رسید و از آسیب‌های بیشتر جلوگیری می‌شود.
قاچاق لوازم‌خانگی و نقش فروشگاه‌های بزرگ در بازار، چالش‌هایی جدی برای تولید و اشتغال در این صنعت ایجاد کرده‌اند. اتخاذ سیاست‌هایی برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی و ایجاد تعادل میان فروشگاه‌های بزرگ و کوچک، ضرورتی انکارناپذیر برای پویایی بازار است.
منبع؛ اقتصاد
