رئیس هیئت مدیره صنایع لوازم خانگی ایران از کاهش ۶۰ درصدی تخصیص ارز در این صنعت طی شش ماهه نخست امسال پرده برداشت و هشدار داد که در صورت ادامه این روند، بخش قابل توجهی از بنگاه‌های تولیدی ناچار به تعدیل نیرو خواهند شد که برای تجارت و نهایتا اقتصاد کشور خوب نیست.
علیرضا محمدی دانیالی، رییس هیئت مدیره صنایع لوازم خانگی، درباره آخرین وضعیت تولید، اشتغال و صادرات این صنعت در کشور، توضیح داد: تا سال گذشته حدود ۳۰۰ میلیون دلار صادرات در صنعت لوازم خانگی داشتیم، اما امسال با چالش بزرگی مواجه شده‌ایم که دومین صنعت پر اشتغال کشور را تهدید می‌کند. در شش ماه نخست امسال تخصیص ارز صنعت حدود ۶۰ درصد کاهش یافته و تولید نیز در سه ماهه اول ۳۸ درصد و در سه ماهه دوم ۱۸ درصد افت داشته است.
وی ادامه داد: اگر برای تأمین ارز فکری نشود، در نیمه دوم سال واحدهای تولیدی ناچار به تعدیل نیرو خواهند شد و این برای اقتصاد کشور بسیار خطرناک است. به اعتقاد من دولت‌ها دو وظیفه مهم دارند؛ نخست رشد اقتصادی و دوم اشتغال مولد. در بسیاری از نظریات اقتصادی، اشتغال مولد حتی از رشد اقتصادی نیز اهمیت بیشتری دارد، هرچند هر دو باید هم‌زمان دنبال شوند.
رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی افزود: در دنیا هم اهمیت اشتغال برای سیاست‌گذاران روشن است؛ به عنوان مثال آقای ترامپ برای تقویت تولید ملی و افزایش اشتغال داخلی حتی با متحدانش در اروپا، کانادا، مکزیک، چین و هند وارد جنگ تجاری شد. ما هم باید در کشور به موضوع اشتغال احترام بگذاریم و برای حفظ آن تصمیمات درست و اساسی بگیریم.
* سیاست‌های ارزی و ضرورت اصلاح ساختار اقتصادی
دانیالی درباره سیاست‌های ارزی دولت و تأثیر آن بر صادرات غیرنفتی گفت: متأسفانه سیاست‌های ارزی فعلی تأثیر منفی زیادی بر صادرات غیرنفتی، به‌ویژه در بخش خصوصی گذاشته است. جلساتی در این زمینه برگزار شده، اما هنوز تغییری در تخصیص ارز یا سیاست‌های مرتبط ایجاد نشده است.
او تأکید کرد: اقتصاد کشور نیاز به اصلاح ساختاری دارد. اگر جراحی‌های اقتصادی به درستی و با برنامه انجام نشود، بیماری اقتصاد وخیم‌تر می‌شود و درمان آن سخت‌تر و پرهزینه‌تر خواهد بود. باید اجازه دهیم اقتصاد مسیر طبیعی خود را طی کند و از چند نرخی بودن ارز فاصله بگیریم. در حال حاضر ما ارز ۴۲۰۰ تومانی و ارز ۲۸۵۰۰ تومانی داریم، اما نتیجه این چند گانگی در نهایت به جیب مردم نمی‌رسد. اجرای جراحی‌های سخت اقتصادی ضروری است تا اقتصاد ملی بتواند روی پای خود بایستد.
* صادرات به کشورهای منطقه و مشکلات بازگشت ارز
رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی درباره بازارهای صادراتی این صنعت گفت: بیشترین صادرات ما به کشورهای منطقه انجام می‌شود؛ عراق، افغانستان، آذربایجان و ارمنستان از اصلی‌ترین مقاصد صادراتی ما هستند. البته مقداری هم صادرات به اروپا و آفریقا داریم، اما بازار عمده در همین منطقه است.
او در ادامه افزود: در این کشورها نیز با مشکلات زیادی مواجه هستیم؛ از جمله دشواری ارسال کالا، بازاریابی، دریافت ارز حاصل از صادرات و محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها. همه این مسائل باعث شده صادرات سخت‌تر شود و بر اشتغال داخلی نیز تأثیر بگذارد. اگر در نیمه دوم سال مشکل تأمین ارز و مواد اولیه حل نشود، بحران در این صنعت جدی‌تر خواهد شد.
دانیالی با اشاره به اجرای قانون جدید در زمینه کولبری و ملوانی گفت: در شرایطی که تولید کنندگان با مشکل تأمین ارز و مواد اولیه مواجه‌اند، دولت واردات برخی کالاها را با تعرفه پنج درصد آزاد کرده است. این اقدام، در واقع قاچاق را قانونی کرده و ضربه بزرگی به تولید ملی می‌زند. وقتی تولید در رکود است، آزاد کردن واردات با تعرفه پایین می‌تواند صنعت را نابود کند.
* کیفیت تولیدات داخلی و رقابت با برندهای خارجی
او درباره کیفیت محصولات ایرانی نیز توضیح داد: در سال ۱۳۹۸ حدود ۸ میلیون دستگاه لوازم خانگی تولید شد و این رقم در سال ۱۴۰۳ به بیش از ۲۰ میلیون دستگاه افزایش یافته است؛ یعنی رشد حدود دو و نیم برابری. تولیدکنندگان در سال‌های اخیر به‌طور جدی روی بهبود کیفیت و خدمات پس از فروش کار کرده‌اند و امروز بسیاری از محصولات داخلی از نظر کیفیت قابل رقابت با برندهای معتبر خارجی هستند.
دانیالی افزود: البته ما انتظار نداریم محصولات ایرانی در همه زمینه‌ها با کالاهای اروپایی یا آلمانی برابری کند، اما با وجود محدودیت‌های مربوط به مواد اولیه، ماشین‌آلات و تعرفه‌ها، کیفیت تولیدات داخلی رشد قابل‌توجهی داشته است.
* هشدار نسبت به بحران اشتغال در نیمه دوم سال
رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی درباره چشم‌انداز این صنعت در ماه‌های آینده گفت: امیدواریم دولت به موقع به این بحران توجه کند. اکنون چرخه تأمین مواد اولیه طولانی شده، تخصیص ارز در شش ماهه نخست ۶۰ درصد کاهش یافته و بسیاری از ثبت سفارش‌ها نیز با محدودیت مواجه‌اند. اگر وزارت صمت، بانک مرکزی و دولت با بخش خصوصی و اتاق بازرگانی برای حل مشکلات همکاری نکنند، بحران در نیمه دوم سال تشدید می‌شود.
او در پایان درباره احتمال تعدیل نیروها هشدار داد و گفت: اگر سیاست‌های فعلی ادامه یابد و تخصیص ارز اصلاح نشود، تعدیل نیرو در صنعت اجتناب‌ناپذیر است. کارگران و نیروهای متخصص سرمایه‌های اصلی این صنعت هستند، اما وقتی مواد اولیه نباشد و تولید متوقف شود، امکان حفظ اشتغال هم از بین می‌رود. امیدواریم دولت هرچه سریع‌تر برای حل این مشکلات اقدام کند و رسانه‌ها نیز در اطلاع‌رسانی و پیگیری این موضوع نقش خود را ایفا کنند.
