حدود دو ماه است که در کسوت دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی مشغول به فعالیت شده‌ام و بسیار بیشتر از ماه‌هایی که به عنوان کاندیدای دبیری انجمن در حال مذاکره و مداقه در پذیرش طرفینی بودیم و اخبار صنعت، زنجیره‌های ارزش و تامین و … را موردبررسی قرار داده بودم، از نزدیک با مشکلات دومین صنعت بزرگ کشور آشنا گشته‌ام.
به گزارش اهام ایران، نسرین اوجاقی دبیر انجمن ملی صنایع لوازم خانگی در اینباره نوشت، صنعت لوازم خانگی به عنوان یکی از صنایع مهم کشور نقش بسزایی در رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و بهبود رفاه جامعه دارد. با این حال، این صنعت به حدی با چالش‌های گوناگون مواجه است که تولیدکنندگان به جای پرداختن به رسالت اصلی خود که تولید است، مجبورند به حل مسائل و مشکلاتی که قانون‌گذاران و مجریان آن در مسیر تولید ایجاد کرده‌اند بپردازند.
قاچاق کالا
قاچاق کالا یکی از جدی‌ترین مشکلات صنعت لوازم خانگی است که به دلیل نبود نظارت کافی و ضعف در کنترل مرزها، سهم۳۰ تا ۴۰ درصدی از بازار داخلی را به خود اختصاص داده است. این مسئله علاوه بر کاهش سهم تولیدکنندگان داخلی از بازار، منجر به عدم امکان کنترل کیفیت محصولات وارداتی و کاهش اعتماد مصرف‌کنندگان به محصولات داخلی شده است.
ناترازی انرژی و تعطیلی کارخانجات
ناترازی انرژی، به‌ویژه در حوزه برق، چالش بزرگی برای صنعت لوازم خانگی ایجاد کرده است. قطع مکرر برق در تابستان و محدودیت گاز در زمستان باعث شده که بسیاری از کارخانجات تولیدی دچار وقفه در کار شوند. این مسئله نه تنها باعث افزایش هزینه‌های تولید می‌شود، بلکه زمان تحویل کالاها و پایبندی به تعهدات قراردادی را نیز به تأخیر می‌اندازد.
الزام به برگشت ارز حاصل از صادرات
سیاست الزام به برگشت ارز حاصل از صادرات، با وجود هدفمند بودن برای مدیریت منابع ارزی کشور، فشار زیادی بر صادرکنندگان وارد کرده است. مشکلاتی مانند تفاوت نرخ ارز نیما و بازار آزاد و دشواری در تامین ارز مواد اولیه، موجب شده که صادرات محصولات لوازم خانگی کاهش یابد و بسیاری از شرکت‌ها انگیزه خود را برای ورود به بازارهای بین‌المللی از دست بدهند.
نبود سیاست ارزی مشخص
نبود سیاست ارزی پایدار و قابل پیش‌بینی، یکی‌دیگر از چالش‌های این صنعت است. نوسانات نرخ ارز و تغییرات مکرر سیاست‌های ارزی، تولیدکنندگان را در تامین مواد اولیه وارداتی و برنامه‌ریزی برای تولید دچار سردرگمی کرده است. عدم امکان ورود ماشین‌آلات صنعتی تحریم‌ها و محدودیت‌های ارزی باعث شده که واردات ماشین‌آلات صنعتی موردنیاز برای به‌روزرسانی خطوط تولید با مشکلات جدی مواجه شود. این وضعیت مسبب آن گشته که بسیاری از کارخانجات با فناوری‌های قدیمی فعالیت کنند و نتوانند در کیفیت و قیمت تمام شده تولیدکنندگان خارجی رقابت کنند.
کاهش نقدینگی و سرمایه در گردش شرکت‌ها
افزایش نرخ بهره بانکی، دشواری در دسترسی به تسهیلات مالی و کاهش نقدینگی، مشکلات عدیده‌ای برای شرکت‌های تولیدی به وجود آورده است. این شرایط باعث شده که بسیاری از شرکت‌ها نتوانند گردش سرمایه برای خرید مواد اولیه را به تعداد لازم در سال به انجام رسانیده و یا برای توسعه فعالیت‌های اقدام نمایند.
صادرات کم
به‌رغم ظرفیت‌های موجود، صادرات لوازم خانگی ایران بسیار محدود است. عواملی مانند نبود برنامه دقیق برای توسعه صادرات لوازم خانگی، عدم توجه به حل مشکلات و مسائل قانونی مربوطه، نبود برندهای قوی در بازار جهانی، مشکلات لجستیکی، تحریم‌ها و … سهم صادراتی این صنعت را کاهش داده‌اند.
محدود بودن بازار داخلی
بازار داخلی لوازم خانگی به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، تغییر سبک زندگی، تغییر هرم جمعیتی، قاچاق و … با محدودیت مواجه شده است. در چنین شرایطی، تولیدکنندگان داخلی برای افزایش فروش مجبور به کاهش سودآوری، فروش اقساطی و روش‌های مشابه هستند که همه این روش‌ها در نهایت به کاهش شکوفایی و رشد صنعت منجر خواهند گشت.
نقش انجمن در این میانه چیست؟
بسیاری از مشکلات یادشده، مشکلات عمومی تمامی صنایع بوده و آنقدر کلان هستند که از حوزه تاثیر و امکان انجمن خارج‌اند؛ لیکن این موضوع در لزوم مطالبه‌گری و پیگیری انجمن تردیدی ایجاد نمی‌نماید؛ از سوی دیگر برخی از حوزه‌ها مانند ورود ماشین‌آلات، برنامه‌ریزی برای ورود لوازم خانگی به بازارهای جهانی و گسترش سهم لوازم خانگی از صادرات غیرنفتی مسائلی هستند که به نظر می‌رسد انجمن بتواند در طول مدت مشخص و با سیاست‌گذاری درست و دقیق راهکارهایی برای این موضوعات ایجاد نماید.
